(۱۰۸۸) معنی حدیث «لیس منا من لم یتغن بالقرآن»

(۱۰۸۸) سوال: معنی این حدیث چیست: «کسی که در خواندن قرآن خوش آوازی نکند، از ما نیست»؟[۱]

جواب:

شارحان حدیث در معنای آن اختلاف دارند. گروهی گفته‌اند: معنایش این است که از ما نیست کسی که به سمت چیزی غیر از قرآن می‌رود و قرآن را کافی نمی‌داند. در این صورت، این حدیث دلیلی بر تحریم رجوع به هر چیزی غیر از قرآن در عبادات و معاملات و غیره است. گروهی دیگر می‌گویند: معنی: «مَن لَمْ يَتَغَنَّ بالقُرْآنِ»، یعنی: از ما نیست کسی که هنگام تلاوت قرآن، صدايش را زيبا نكند. زیرا بر انسان واجب است صدایش را زیبا کند، به طوری که مخارج حروف آشکار شود. همچنین از ادغامى كه باعث جا انداختن بعضى حروف شود و مقتضاى زبان عربى نباشد، استفاده نكند.

هر دو معنی نیز صحیح است. بنا بر این واجب است که انسان، الفاظ قرآن را در هنگام تلاوت با تسلط و دقیق بخواند. همچنین در عبادات و معاملات به سمت چیزی جز قرآن نرود. اما تجویدی که امروزه مشهور است، واجب نیست و شکی نیست که این تجوید، باعث زیبا شدن صدا هنگام تلاوت می‌شود. در این صورت، تجوید یکی از ابزار تحسین و زیبا کردن صدا به شمار می‌آید، ولی واجب نیست.

***

[۱] صحیح بخاری: کتاب فضائل القرآن، باب من لم یتغن بالقرآن. حدیث شماره: (۴۷۳۵). از ابوهریره رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ با این لفظ: «ليسَ مِنَّا مَن لَمْ يَتَغَنَّ بالقُرْآنِ».

تعداد بازدید: 9

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما معنى حديث: «ليس من من لم ا يَتَغَنَّ بالقرآن»؟

فأجاب رحمه الله تعالى: نعم، اختلف شراح الحديث في معناه، فقيل: المعنى ليس منا من لم يستغن بالقرآن عن غيره، فيكون في ذلك دليل على تحريم الرجوع إلى غير القرآن في العبادة والمعاملات وغيرها. وقيل: معنى «من لم يَتَغَنَّ بالقرآن» أي من لم يُحسّن صوته الذي يجب عليه في أداء القرآن؛ لأنه يجب على الإنسان أن يُحسّن صوته على وجه تبين به مخارج الحروف، ولا يحصل فيه إدغام يُسقط بعض الحروف بغير ما تقتضيه اللغة العربية. والمعنيان کلاهما صحيح، فالواجب على الإنسان أن يُتقن اللفظ بالقراءة في كتاب الله صحيح، -عز وجل-، وعلى الإنسان أن لا يعدل عن القرآن إلى غيره في التعبد والمعاملات. وأما التجويد المعروف فهذا ليس بواجب، لكنه من تحسين الصوت بالقراءة لا شك، فهو من المحسنات وليس من الواجبات.