(۹۹۱) منظور از اینکه قیامت نزدیک است، چیست؟

(۹۹۱) سوال: منظور از این آیه چیست؟ {وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا} [أحزاب: ٦٣]: (و تو چه می‌دانی شاید‌ قیامت نزدیک باشد).

جواب:

این آیه در جواب کسانی است که از رسول اللهﷺ می‌پرسند: قیامت چه زمانی است؟ الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا} [أحزاب: ٦٣]: (بگو: علم آن تنها نزد الله است و تو چه می‌دانی شاید‌ قیامت نزدیک باشد). یعنی: ای انسان یا ای پیامبر تو چه می‌دانی، شاید قیامت نزدیک باشد. الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ راست گفته، زیرا هر آینده‌ای نزدیک است. به خودت نگاه کن! به چیز بعیدی می‌اندیشی اما ناگهان اتفاق می‌افتد. مردم رمضان را تمام می‌کنند و می‌گویند: رمضان بعدی کی می‌رسد؟ ناگهان رمضان بعدی فرا می‌رسد و گویا روزهایش دقایق یا لحظاتی بیش نیست. بنابراین هر چند زمان به طول انجامد، باز هم قیامت نزدیک است.

همچنین در این آیه به روشنی بیان شده که هیچ کس نمی‌داند قیامت چه وقت برپا می‌شود. بنابراین هر کس ادعا کند زمان برپایی قیامت را می‌داند، قرآن را تکذیب کرده و کافر و مرتد از دین اسلام می‌گردد. در حدیث عمر بن خطابJ آمده، زمانی که جبریل نزد رسول اللهﷺ آمد و از وی پیرامون اسلام، ایمان و احسان پرسید به وی گفت: قیامت کی برپا می‌شود؟ رسول اللهﷺ فرمود: «سؤال شونده از سؤال کننده آگاه‌تر نیست».[۱] یعنی اگر تو نمی‌دانی من هم نمی‌دانم. نیز وقتی این دو فرستاده‌ی بزرگوار که برترین پیامبران هستند – زیرا جبریل برترینِ ملائکه و محمد برترینِ بشر هستند – نمی‌دانند قیامت کی برپا می‌شود، کسانی که از آنها پایین‌ترند، از باب اولی نمی‌دانند.

بنابراین هر کس ادعا کند از زمان برپایی قیامت آگاهی دارد، دروغ‌گویی است که الله و پیامبرش را تکذیب کرده است. زیرا علم برپایی قیامت، نزد الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است. اما برپایی قیامت دور نیست، بلکه نزدیک است. زیرا هر آینده‌ای نزدیک است و آنچه گذشته دور است. بنابراین دیروزت از هزار روز آینده‌ات برایت دورتر است؛ البته در صورتی که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بقا در آن را برایت نوشته باشد.

***

[۱] صحیح بخاری: کتاب الإیمان، باب سوال جبریل النبیﷺ عن الإیمان. حدیث شماره: (۵۰). صحیح مسلم: کتاب الإیمان، باب معرفة الإیمان و الإسلام و القدر و علامة الساعة. حدیث شماره: (۸). از امیر المومنین عمر بن خطاب رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ با این لفظ: «مَا الْمَسْؤُولُ عَنْهَا بِأَعْلَمَ مِنَ السَّائِلِ».

تعداد بازدید: 4

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: ما المقصود بقوله تعالى: ﴿ وَمَايدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا ﴾ [الأحزاب: ٦٣]؟

فأجاب رحمه الله تعالى: هذا جواب لسؤال الناس الذين يسألون الرسول -عليه الصلاة والسلام- متى الساعة؟ فقال الله تبارك وتعالى: ﴿ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ اللهِ وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيبًا ﴾ [الأحزاب: ٦٣] يعني: ما يعلمك أيها الإنسان أو ما يعلمك أيها النبي أن الساعة تكون قريباً؟ وصدق الله -عز وجل- فإن كل آت قريب، وانظر إلى نفسك تتطلع إلى الشيء البعيد فإذا به وقد حَلّ، يفطر الناس من رمضان ويقولون: متى يأتي رمضان الثاني؟ وإذا بهم يحل بهم رمضان الثاني وكأن أيامه دقائق أو لحظات، فالساعة قريبة مهما طال الزمن.

وفي الآية دليل واضح على أنه لا أحد يعلم متى تكون الساعة، فمن ادعى أنه يعلم الساعة متى تكون فقد كَذَّبَ القرآن وهو كافر مرتد عن دين الإسلام، وفي حديث عمر بن الخطاب رضي الله عنه حين جاء جبريل إلى رسول الله – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- فسأله عن الإسلام والإيمان والإحسان، فقال له: متى الساعة؟ قال النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم-: «ما المسؤول عنها بأعلم من السائل»، يعني: إذا كنت لا تعلم فأنا لا أعلم، وإذا كان هذان الرسولان الكريمان أفضل الرسل – فإن جبريل أفضل الملائكة، ومحمد أفضل البشر – لا يعلمان متى الساعة، فمن دونهما من باب أولى، فمن ادعى علم الساعة فهو كاذب مكذب الله -عز وجل- ولرسوله، فإن عِلْمَ الساعة عند الله تعالى، لكنه ليس ببعيد بل هو قريب، لأن كل آت قريب، والماضي هو البعيد، فيومك الأمس أبعد عليك من ألف يوم يأتي لك إن قدر الله لك البقاء.