پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۷۹۰) حکم تلاوت قرآن بدون ترتیل

(۷۹۰) سوال: حکم کسی که قرآن را بدون ترتیل می‌خواند چون ترتیل بلد نیست، چیست؟

جواب:

ترتیل قرآن به دو صورت است:

یک: ترتیلی که در بیان حروف و واضح خواندن آنهاست. به طوری که هیچ حرفی ساقط نشود. این واجب است. به هیچ عنوان جایز نیست انسان قرآن را طوری تلاوت کند که باعث اسقاط برخی از حروف شود؛ مانند برخی که قرآن را چنان با سرعت می‌خوانند که گاهی واو، یا فاء یا لام یا هر حرف دیگری را تلفظ نمی‌کنند. از آن جهت درست نیست که این تلاوت با تلاوتی که بر رسول اللهﷺ نازل شده، فرق دارد و ترس این می‌رود که در زمره‌ی کسانی قرار گیرد که فقط زبان در دهان می‌چرخانند تا بگویند قرآن تلاوت می‌کنیم.

دو: ترتیلی که در درجه‌ی بالاتری از اظهار حروف قرار دارد. در این ترتیل، صدای خارج شده از دهان، با تجوید زیبا می‌شود، یا اینکه سر هر آیه توقف می‌کند. این ترتیل، واجب نیست، بلکه مستحب است. اگر انسان رعایت کرد، تلاوتش کامل‌تر و پر فضیلت‌تر است. اگر هم رعایت نکرد، گناهی ندارد.

* * *

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ماحكم من قرأ القرآن ولم يرتل لعدم قدرته على الترتيل؟ أفيدونا بهذا مأجورين.

فأجاب رحمه الله تعالى: ترتيل القرآن على وجهين:

الوجه الأول: ما يكون به بيان الحروف وإظهارها بحيث لا يُسقط شيئًا من الحروف فهذا واجب، ولا يجوز للإنسان أن يقرأ على وجه يسقط فيه الحروف، كما يفعله بعض الناس من السرعة العظيمة التي يُخفي فيها الواو أحيانًا، أو الفاء أحيانًا، أو اللام أحيانًا، أو أي حرف من الحروف؛ لأنه إذا تلاه على هذا الوجه فقد تلاه على غير ما أنزل، فيُخشى أن يكون ممن يلوون ألسنتهم بالكتاب.

والوجه الثاني: فهو الترتيل الذي يكون أكثر من إظهار الحروف، بحيث يكون اللفظ مُحسَّنا بالتجويد، أو يقف عند كل آية، فهذا الترتيل ليس بواجب، ولكنه مستحب، إن فعله الإنسان فهو أكمل وأفضل، وإن لم يفعله فلا حرج عليه.

مطالب مرتبط:

(۷۹۹) قرائت قرآن با تجوید رایج امروزی

(۷۹۹) سوال: آیا قرائت قرآن با تجوید معروف امروزی، سنت است؟ جواب: تا جایی که من به آن رسیده‌ام، قرائت قرآن با تجویدی که امروزه رواج دارد، روشی برای قشنگ خواندن قرآن است. ولی واجب نیست. بلکه واجب این است که شخص، حروف و حرکات را درست تلاوت کند. اما اگر به نحوی که امروزه […]

ادامه مطلب …

(۷۹۱) حکم اشتباهات سهوی در قرائت قرآن

(۷۹۱) سوال: سائل می‌گوید: جوانی هستم که به الله سبحانه و تعالی ایمان دارم. پیامبرﷺ را نیز تصدیق می‌کنم. بر نمازهای فرض مواظبت داشته و قرآن را زیاد تلاوت می‌کنم. اما وقتی بین قرائت خود و قاریانی که صدایشان را از رادیو می‌شنوم، مقایسه می‌کنم، می‌بینم اشتباهات زیادی دارم. آیا به خاطر اشتباهات غیر عمدی […]

ادامه مطلب …

(۷۹۴) آیا این دو حدیث با هم تضاد دارند؟

(۷۹۴) سوال: فرق بین این دو حدیث چیست: حدیث ام المومنین عایشه رضی الله عنها که می‌گوید: «کسی که قرآن بخواند و در آن لکنت داشته و خواندنش بر او سخت باشد، دو پاداش دارد».[۱] با حدیثی که می‌گوید: «چه بسا قرآن خوانی که قرآن او را لعنت می‌کند»[۲] ؟ جواب: در صورتی که حدیث […]

ادامه مطلب …

(۷۹۷) قرائت قرآن بدون تلاش برای فهم بهتر حروف

(۷۹۷) سوال: خانمی می‌گوید: من قرآن می‌خوانم و حروف هجا را هم سطحی بلدم. اما برای شناخت عمیق‌تر آنها تلاش نمی‌کنم. در نتیجه شناخت کامل به آن ندارم. به همین خاطر هنگام قرائت، بعضی کلمات را اشتباه می‌خوانم. با این حساب، آیا جایز است قرآن بخوانم؟ البته باید بگویم که برای تلاوت صحیح، تلاش می‌کنم. […]

ادامه مطلب …

(۷۹۲) خواندن قرآن و عمل نکردن به احکام آن

(۷۹۲) سوال: یکی پرسیده: قرائت قرآن را بسیار دوست دارم. اما متاسفانه قرائت را خوب بلد نیستم. اما جوانانی هستند که قرائتشان از من زیباتر است. ولی به احکام قرآن عمل نمی‌کنند و می‌گویند: اگر تو ملّا بودی، از ما بهتر بودی. نظر شما در این مورد چیست؟ جواب: فایده‌ی قرائت قرآن، تدبر و پندگیری […]

ادامه مطلب …

(۷۹۳) قرائت قرآن با وجود اشتباهات قرائتی

(۷۹۳) سوال: خانمی می‌گوید: در مکتب‌خانه‌های قدیمی، قرآن و نوشتن را آموخته‌ام. اما بدون اینکه حرکاتِ حروف را مراعات کنم. به همین خاطر وقتی قرآن می‌خوانم، زیاد اشتباه می‌کنم: «اَ» را «اُ» و «اِ» را «اَ» می‌خوانم. آیا به نظر شما با وجود این اشتباهات، باز هم به قرائت ادامه دهم یا دیگر قرآن نخوانم؟ […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه