(۷۵۱) سوال: جناب شیخ! آیا فراموش کردن قرآن جزء گناهان کبیره به شمار می‌رود؟ دلیل آن را نیز بیان کنید.
جواب:
فراموش کردن قرآن، گناه کبیره به شمار نمی‌رود. اگر کسی آن اندازه که لازم است، قرآن می‌خواند تا آنچه را حفظ کرده، فراموش نکند، ولی گاهی فراموشی به او دست دهد، گناهی ندارد. چون برای پیامبرﷺ هم پیش آمده که آیه‌ای را فراموش کرده است. در حالی که رسول اللهﷺ متعهدترین انسان نسبت به قرآن بوده‌اند. فراموشی جزئی از طبیعت بشری است، زیرا رسول اللهﷺ فرمود: «من بشری مثل شما هستم. همانطور كه شما دچار فراموشی می‌شويد، من نيز دچار فراموش می‌شوم».[۱]
اما اگر کسی به خاطر سهل انگاری نسبت به مقدار تلاوتی که بر او واجب است، قرآن را فراموش نماید، گنهکار است؛ چون چیزی را که واجب بوده، ترک نموده است. همچنین در مورد حدیثی که حاوی وعید و تهدید برای فراموش کننده‌ی قرآن است، حرف و گفت فراوانی وجود دارد و کسی نمی‌تواند با قطع بگوید که این وعید، به وقوع می‌پیوندد؛ چون ثبوت این حدیث به حدی نیست که انسان بتواند اعتقادش را بر مبنای آن قرار دهد. به همین خاطر می‌گوییم: فراموش کردن قرآن به خاطر سهل انگاری شخص در تلاوت حد واجبی که برای او وجود دارد، فقط شخص را گنهکار می‌کند. اما نمی‌توان به قطع و یقین گفت که این کار یکی از گناهان کبیره است. زیرا چنین حکمی باید بنا بر حدیث صحیح باشد و در صحت این حدیث، حرف و گفت فراوانی وجود دارد.
***
[۱] صحیح مسلم: کتاب المساجد، باب السهو فی الصلاة و السجود له. حدیث شماره (۵۷۲)، از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه با این لفظ: «إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ أَنْسَى كَمَا تَنْسَوْنَ، فَإِذَا نَسِيتُ فَذَكِّرُونِي».
