(۶۲۱) سوال: چگونه یک پدر، توحید را به فرزندانش بیاموزد؟
جواب:
همانگونه که دیگر مسائل دینی را به آنها می‌آموزد، توحید را نیز به آنها بیاموزد. یکی از بهترین کتاب‌ها در این زمینه کتاب (ثلاثة الأصول) تألیف شیخ الإسلام محمد بن عبد الوهاب است. اگر آن را کامل حفظ کنند و به اندازه‌ی عقل و فهمشان برایشان توضیح داده شود، بسیار خوب و پر از خیر است. چون این کتاب به شیوه‌ی سؤال و جواب بوده و مطالب با عبارت‌هایی واضح و آسان بیان شده‌اند و چیز پیچیده‌ای در آن وجود ندارد. سپس برای اینکه مطالب ذکر شده در این کتاب را به صورت عملی به آنها نشان دهد، آیات و نشانه‌های الله تعالی مثل خورشید و ماه و ستارگان و شب و روز را به آنها نشان دهد و از آنها بپرسد: چه کسی خورشید را آفریده؟ الله. چه کسی ماه را آفریده؟ الله. چه کسی شب را آفریده؟ الله. چه کسی روز را آفریده؟ الله. الله است که همه‌ی اینها را خلقت کرده است. این چنین با کودکان پیش برود تا اینکه درخت فطرت را در قلبشان آبیاری کند. زیرا فطرت انسان بر اساس توحید الله سبحانه و تعالی است. چنان که پیامبرﷺ فرموده: «هر نوزادی بر اساس فطرت پاك به دنیا می‌آید. ولى این پدر و مادرش هستند که او را يهودى يا نصرانى يا مجوسى مى‌سازند».[۱]
همچنین وضو را یادشان بدهد. به آنها بگوید: وضو چنین است و جلوی آنها وضو بگیرد و عملا به آنها یاد دهد. نماز را نیز به همین صورت به آنها بیاموزد و این کار را با استعانت از الله و طلب هدایت از الله برای آنها انجام دهد. نزد آنها حرف زشت نزند و کار حرام انجام ندهد. آنها را به دروغ و خیانت و رذالت عادت ندهد. حتی اگر خودش به برخی از چنین اخلاقیاتی مبتلاست، اما جلوی فرزندانش آن کار را انجام ندهد. مثلا اگر خودش سیگار می‌کشد، جلوی آنها این کار را انجام ندهد. چون به آن عادت کرده و زشتی‌اش برای آنها از بین می‌رود.
همچنین باید بداند که هر صاحب خانه‌ای مسئول اهل بیت خود می‌باشد. الله تعالی می‌فرماید: {يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا} [(تحریم: ۶]: (اي کسانی که ايمان آورده‌ايد! خود و خانوده‌تان را از آتش، حفظ کنيد).
ما نمی‌توانیم آنها را از آتش حفظ کنیم مگر وقتی که آنها را به انجام اعمال نیک و ترک اعمال بد عادت دهیم. رسول اللهﷺ این نکته را تأیید کرده، فرموده: «مرد، مسئول خانواده‌ی خود می‌باشد و در مورد آنها باز خواست خواهد شد».[۲]
همچنین هر پدری باید بداند که صالح شدن فرزندانش، به مصلحت خودش در دنیا و آخرت است. زیرا نزدیک‌ترین انسان‌ها به والدین، پسران و دختران صالحی هستند که تربیت کرده‌اند. زیرا پیامبرﷺ فرموده: «چون انسان بميرد (ثواب) عمل او قطع می‌گردد، جز در سه چيز: صدقه‌ی جاريه، يا علمی که از آن سود برند، يا فرزند صالحی که برايش دعا کند».[۳]
از الله تعالی خواهانم که ما را در ادای امانت‌ها و مسئولیت‌هایی که بر دوشمان گذاشته یاری دهد.
***
[۱] صحیح بخاری: کتاب الجنائز، باب ما قیل فی أولاد المسلمین، حدیث شماره (۱۳۵۸). صحیح مسلم: کتاب القدر، باب معنی کل مولود یولد علی الفطرة و حکم موت أطفال الکفار و أطفال المسلمین، حدیث شماره (۲۶۵۸)، از ابوهریره رضی الله عنه با این لفظ: «كُلُّ مَوْلُودٍ يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ فَأَبَوَاهُ يُهَوِّدَانِهِ أَوْ يُنَصِّرَانِهِ أَوْ يُمَجِّسَانِهِ».
[۲] صحیح بخاری: کتاب الجمعة، باب الجمعة فی القری و المدن، حدیث شماره (۸۹۳). صحیح مسلم: کتاب الإمارة، باب فضیلة الإمام العادل، حدیث شماره (۱۸۲۹)، از عبدالله بن عمر رضی الله عنهما با این لفظ: «والرَّجُلُ رَاعٍ في أَهْلِهِ ومسئولٌ عَنْ رَعِيَّتِه».
[۳] صحیح مسلم: کتاب الذکر و الدعاء، باب کراهیة الموت لضرّ أصابه، حدیث شماره (۲۶۸۲)، از ابوهریره رضی الله عنه با این لفظ: «إذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَمَلُهُ إلَّا مِنْ ثَلَاثٍ: صَدَقَةٌ جَارِيَةٌ، أَوْ عِلْمٌ يُنْتَفَعُ بِهِ، أَوْ وَلَدٌ صَالِحٌ يَدْعُو لَهُ».
