جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

(۴۸۰) حکم خواندن فاتحه بعد از اذان برای پیامبر ﷺ

(۴۸۰) سوال: لطفا در مورد این مسئله، توضیح دهید؛ در بیشتر مساجد سرزمین ما، بعد از اذان، همان دعای منقول از پیامبر ﷺ را می‌خوانند و سپس می‌گویند: برای روح پیامبر ﷺ فاتحه بخوانید. آیا این کار، درست است یا بدعت؟

جواب:

اگر دعای منقول از پیامبر ﷺ را بعد از اذان، با صدای بلند از بالای مناره می‌خوانند، سنت نیست اما اگر با صدای آرام می‌گویند، سنت است و فرقی ندراد شخص بر سر مناره یا روی زمین باشد؛ اما این‌که می‌گویند: (برای روح پیامبر ﷺ فاتحه بخوانید) بدعت  بسیار زشتی است که بعد از اذان نماز فجر و اذان هیچ نماز دیگری و بعد از نمازها و در هیچ جا و مکانی گفته نمی‌شود. خواندن فاتحه برای روح پیامبر ﷺ از دو وجه، بدعت است؛ زیرا:

اول: نادانی است زیرا کسی ‌که فاتحه را برای روح پیامبر ﷺ می‌خواند، می‌خواهد ثوابش به پیامبر ﷺ برسد، در حالی که پوشیده نیست که با وقتی ما سوره‌ی فاتحه را می‌خوانیم برای او نیز پاداشی مانند پاداش ما نوشته می‌شود لذا اصلا نیازی نیست که بگوییم: برای روح پیامبر ﷺ است! زیرا ایشان ثواب را به دست آورده‌ است و با گفتن این جمله، فقط خود را از ثواب آن بی‌بهره کرده‌ایم.

دوم: صدقه دادن اعمال صالح و نیک مانند خواندن سوره‌ی فاتحه و… برای پیامبر ﷺ را صحابه انجام نداده‌اند در حالی که آنان بیشتر از ما رسول الله ﷺ و انجام عمل صالح و خوب را دوست داشتند و مادامی که آن‌ها چنین کاری نکرده‌اند، باید آنان را الگوی خود قرار دهیم و از آنان پیروی کنیم. بنابراین نهی و منع می‌شود که انسان عمل صالح و خوبی را انجام دهد و آن را برای روح پیامبر ﷺ قرار دهد یا بگوید: ‌ای الله! ثواب این کار را برای پیامبرت محمد ﷺ قرار بده. به سؤال کننده نیز توصیه می‌کنم که با برادران مسلمانش که مؤذن هستند تماس برقرار کرده و به آنان خبر دهد که این کار، بدعت و نادانی است.

***


این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من اليمن: أرجو منكم أن توضحوا لنا هذه كالتالي: عندنا في بلادنا في معظم المساجد بعد الأذان يدعون بالدعاء الوارد عن النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم و بعد الانتهاء منه يقولون الفاتحة على روح النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم فهل هذا العمل صحيح أم بدعة؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: أما إذا كانوا يدعون الدعاء الوارد عن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم – بعد الأذان على رءوس المنارات فهذا ليس بسنة إذا جهروا به، أما سرًا فهو سُنة، سواء كنت في المنارة، أم في الأرض.

وأما قولهم: اقرءوا الفاتحة على روح النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- فهو بدعة منكرة، لا يقال بعد أذان الفجر، ولا بعد الأذان الآخر، ولا بعد الصلوات ولا في أي مكان. وقراءة الفاتحة على روح النبي صلى الله عليه وسلم بدعة لوجهين:

الوجه الأول: أنها سفه؛ لأن من قرأ الفاتحة على روحه أراد أن يثاب النبي صلى الله عليه وسلم ثواب القراءة، ومعلوم أن قراءتنا للفاتحة يكتب لرسول الله صلى الله عليه وسلم مثل ما نؤجر عليه، أي إنه يكتب له مثل أجورنا، وإذا كان يكتب له مثل أجورنا فلا حاجة أن نقول: إنها على روح النبي. لأنه قد حصل على الثواب، ويكون قولنا: على روحه. أننا حرمنا أنفسنا من ثوابها فقط، هذا من وجه.

الوجه الثاني: أن التصدق بالأعمال الصالحة الفاتحة وغيرها على النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم لم يفعله الصحابة رضي الله عنهم، الذين هم أشد حبا منا لرسول الله -صلى الله عليه وعلى آله وسلم – وهم أشد منا حبا لما فيه الخير له، وإذا كانوا لم يفعلوه فلنا فيهم أسوة.

وعلى هذا فينهى أن يجعل الإنسان أي عمل صالح يعمله لروح النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- أو يقول: اللهم اجعل ثوابه لنبيك محمد – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- للوجهين الذين ذكرناهما. وإني أنصح هذا السائل بأن يتصل بإخوانه المؤذنين فيقول لهم: إن هذا أمر بدعة، وسفه من القول.

مطالب مرتبط:

(۴۴۲) آیا انسان در مقابل انجام بدعت، مجازات می‌‌شود ؟

در هر صورت هر کسی مرتکب بدعت شود گناه‌کار می‌شود و تفاوتی ندارد که وی آن بدعت را از نو ایجاد کرده باشد یا در انجام این بدعت از دیگری پیروی کرده باشد...

ادامه مطلب …

(۴۶۴) حکم جشن مولودی برای بزرگداشت رسول الله ﷺ

جشن مولودی و تولد پیامبر ﷺ از نظر تاریخی درست نیست و از نظر شرعی نیز جایز نیست و بدعت است.

ادامه مطلب …

(۴۷۲) حکم برگزاری جشن سالگرد ازدواجشان

به نظر من این جشن، جایز نیست زیرا آن ‌را به عنوان روز عید در نظر گرفته‌اند؛ بدین صورت که هر گاه آن روز فرا رسد شادی می‌کنند، به هم‌دیگر هدیه می‌دهند.

ادامه مطلب …

(۴۸۵) حكم چنگ زدن به كعبه و کشیدن صورت بر آن

این از بدعت‌های ناشایست است و به حرام بودن نزدیک‌تر است زیرا نقل نشده که پیامبر ﷺ چنین کرده باشد و نهایت چیزی که در این باره وارد شده، گذاشتن سینه، صورت و دست‌ها بین حجر الأسود و درب کعبه است.

ادامه مطلب …

(۴۶۱) حکم ایستاده و با صدای بلند، ذکر الله را گفتن در شب دوشنبه و جمعه

این افراد باید بدانند که هر عمل قولی، فعلی یا اعتقادی که برای نزدیکی به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ انجام می‌دهند، اگر در کتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و سنت رسول الله ﷺ مشروع نباشد، فقط سبب دوری آنان از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌شود.

ادامه مطلب …

(۴۳۵) آیا بدعت حسنه و بدعت سیئه وجود دارد؟

چنین چیزی وجود ندارد؛ چگونه این تقسیم ‌بندی امکان‌پذیر است در حالی ‌که پیامبر ﷺ فرموده است: «كُلُّ بِدعَةٍ ضَلاَلَةٌ»: (هر بدعتی، گمراهی است)؟....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه