(۲۴۷) فرق بین قضا و قدر

(۲۴۷) سوال: فرق بین قضا و قدر چیست؟

جواب:

این دو کلمه هرگاه جدا ذکر شوند، به یک معنا هستند و هرگاه با هم استفاده شوند، معنای مستقلی دارند. هرگاه گفته شود: قضا (بدون ذکر قدر) شامل هر دو می‌‌شود و هرگاه گفته شود: قدر (بدون ذکر قضا) شامل هر دو می‌‌شود.

این نوع از کلمات در زبان عربی بسیار است. یعنی کلماتی که به صورت جداگانه دارای معنای عام و همراه کلمه‌‌ای دیگر، معنای خاص دارند. بنابراین هرگاه قضا و قدر با هم گفته شود: قضا یعنی آنچه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از افعال خودش و از افعال مخلوقاتش که به آن حکم می‌‌کند و قدر یعنی آنچه الله در ازل تقدیر نموده و آن را در لوح محفوظ نوشته است. چون آنچه مقدر شده قبلا در ازل تقدیر شده است یعنی: نوشته شده که در آینده رخ می‌دهد و حکمی از جانب الله است که رخ می‌دهد. می‌توان گفت: کتابت و نوشتن، قدر است و مشیئت و اراده، قضا است. الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ چیزی را در لوح محفوظ می‌نویسد بلکه چیزی را در لوح محفوظ نوشته است سپس وقتی که حکمتش وجود آن چیز را اقتضا کند، می‌خواهد و اراده می‌کند. دومی قضا و اولی قدر است.

***

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما الفرق بين القضاء والقدر؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: هاتان الكلمتان مترادفتان إن افترقتا، ومتباينتان إن اجتمعتا. فإذا قيل: القضاء بدون أن يقترن به القدر كان شاملا للقضاء والقدر، وإذا قيل: القدر. دون أن يقترن به القضاء كان شاملا للقضاء والقدر أيضًا.

و هذا كثير في اللغة العربية؛ أن تكون الكلمة لها معنى عام عند الانفراد، ومعنى خاص عند الاقتران فإذا قيل: القضاء والقدر. جميعا صار معنى القضاء: ما يقضي به الله عز وجل من أفعاله، أو أفعال الخلق. ومعنى القدر: ما قدر الله تعالى في الأزل، وكتبه في اللوح المحفوظ؛ ذلك لأن المقدور سبقه تقدير في الأزل، أي: كتابةٌ بأنه سيقع، وقضاء من الله تعالى بوقوعه فعلا.

وإن شئت فقل: الكتابة قدر والمشيئة ،قضاء، والله تعالى يكتب الشيء، بل كتب الشيء في اللوح المحفوظ، ثم يشاؤه -سبحانه وتعالى- في الوقت الذي تقتضي فيه حكمته وجوده فيه. الثاني قضاء و الأول قدر.