(۱۸۴) يأجوج و مأجوج چه کسانی هستند؟

(۱۸۴) سوال: يأجوج و مأجوج که در قرآن از آن‌ها یاد شده‌، چه کسانی هستند؟

جواب:

يأجوج و مأجوج دو قبیله‌ی بسیار بزرگ از فرزندان آدم هستند زیرا رسول الله ﷺ در حدیث صحیح فرمود: «إنَّ اللَّهَ تَعَالَى يَقُولُ: يَا آدَمُ. فَيَقُولُ: لَبَّيْكَ وَسَعْدَيْكَ. فَيَقُولُ: ابْعَثْ بَعْثَ النَّارِ. فَيَقُولُ: وَمَا بَعْثُ النَّارِ؟ فَيَقُولُ: مِنْ كُلِّ أَلْفٍ تِسْعُمِائَةٌ وَتِسْعَةٌ وَتِسْعُونَ إِلَى النَّارِ، وَوَاحِدٌ إِلَى الْجَنَّةِ»: «روز قیامت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ ندا می‌زند: ‌ای آدم! می‌گوید: مطیع و فرمان‌ بردار هستم و همواره به پروردگار استعانت می‌جویم. الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: از فرزندانت گروهی را به سوی آتش روانه کن. می‌گوید: پروردگارا! گروه آتش کدام‌اند؟ می‌فرماید: از هر هزار نفر، نهصد و نود و نه نفر. یعنی همه‌ی این افراد از فرزندان آدم در آتش‌اند و یک نفر در بهشت است» این مسأله بر صحابه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم سنگین آمد لذا گفتند: ‌ای رسول اللهﷺ! کدام یک از ما آن یک نفر خواهد بود؟ فرمود: «أبشروا! فإنكم في أمتين ما كانتا في شيء إلا كثرتاه يأجوج و مأجوج، منكم واحد و منهم تسعمائة و تسعة و تسعون»^۱: «بشارت دهید! زیرا شما در میان دو امت هستید که در میان هر چه باشند، آن را زیاد می‌کنند که آنها يأجوج و مأجوج هستند. یک نفر از شما و نهصد و نود و نه نفر از آن‌ها است».

آن‌ها دو قبیله‌ی بزرگ اما اهل شر و فساد هستند؛ که دلیل این مسأله دو چیز است: امری که گذشته و امری که رخ خواهد داد:

امری که گذشته: الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از ذو القرنین حکایت می‌کند؛ زمانی که به دو سد رسید: {وَجَدَ مِن دُونِهِمَا قَوما لَّا یَكَادُونَ یَفقَهُونَ قَولاً قالُوا یَـذَا ٱلقَرنَینِ إِنَّ یَأجُوجَ وَمَأجُوجَ مُفسِدُونَ فِی ٱلأَرضِ فَهَل نَجعَلُ لَكَ خَرجًا عَلَى أَن تَجعَلَ بَینَنَا وَبَینَهُم سَدّا} [كهف ۹۳ ۹۴]: «در کنار آن دو (کوه) مردمی را یافت که هیچ سخنی را نمی‌فهمیدند. گفتند: «ای ذوالقرنین! یأجوج و مأجوج در این سرزمین فساد می‌کنند؛ پس آیا هزینه‌ای برای تو قرار دهیم که میان ما و آن‌ها سدی بسازی؟ !» دلیل، در این قسمت است: {إِنَّ یَأجُوجَ وَمَأجُوجَ مُفسِدُونَ فِی ٱلأَرضِ} همچنین از ذو القرنین درخواست کردند بینشان و بین آن‌ها سدی قرار دهد. شر و فسادی که به وقوع خواهد پیوست: یعنی همان چیزی که در حدیث طولانی نوّاس بن سمعان آمده است: «أوحى اللَّهُ إليهِ: يا عيسى إنِّي قد أخرَجتُ عبادًا لي، لا يَدانِ لأحَدٍ بقتالِهِم، وأحرِزْ عبادي إلى الطُّورِ، ويبعَثُ اللَّهُ يأجوجَ، ومَأجوجَ، وَهُم كما قالَ اللَّهُ: مِنْ كُلِّ حَدَبٍ يَنْسِلُونَ»^۲ : «الله به عیسی وحی نمود: همانا برخی از بندگانم را خارج نموده‌ام که کسی را یارای پیکار با آنان نیست، پس بندگانم را به سوی طور پناه بده، و الله يأجوج و مأجوج را بر می‌انگیزد، در حالی‌ که آنان از هر بلندی‌ سرازیر می‌شوند» این همان فسادی است که از آنان انتظار می‌رود. در آخر الزمان حرکت می‌کنند و از هر بلندی سرازیر می‌شوند و در زمین به فساد می‌پردازند تا این که عیسی بن مریم پروردگارش را علیه آنان فرا می‌خواند؛ پس همگی مانند یک فرد زنده، صبح‌گاهان می‌میرند.

این‌ها يأجوج و مأجوج هستند؛ اما آن چه در اسرائیلیات ذکر می‌شود که برخی از آنان قد بسیار بلندی دارند و برخی بسیار کوتاه قد هستند، برخی گوش‌هایی دارند که یک گوش را فرش کرده و بر آن می‌خوابد و دیگری را دور خود می‌پیچد و…؛ هیچ کدام از این موارد، صحت ندارد بلکه صحیح این است که آنان مانند دیگر فرزندان آدم هستند؛ از نظر جسم‌هایشان و آنچه با آن احساس و درک می‌کنند همانند هستند. بنابراین آنان مانند سایر بشر هستند اما اهل شر و فساد هستند.

***

[تخریج بخارى: كتاب أحاديث الأنبياء، باب قصة يأجوج و مأجوج، رقم ٣٣٤٨ | تخريج مسلم: كتاب الإيمان، باب قوله يقول الله لآدم أخرج بعث النار، رقم ٢٢٢] ↩︎
[تخريج مسلم: كتاب الفتن و أشراط الساعة، باب ذكر الدجال و صفته، رقم ٢٩٣٧] ↩︎

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: من هم يأجوج ومأجوج الذين ذكروا في القرآن؟

فأجاب رحمه الله تعالى: يأجوج ومأجوج قبيلتان عظيمتان كبيرتان من بني آدم لقول رسول الله -صلى الله عليه وعلى آله وسلم- في الحديث الصحيح: «إنه إذا كان يوم القيامة ينادي الله – سبحانه وتعالى-: يا آدم! فيقول: لبيك وسعديك! فيقول الله تعالى: أخرج من ذريتك بعثا إلى النار. فيقول: يا رب وما بعث النار؟ قال: من كل ألف تسعمائة وتسعة وتسعون. -يعني: هؤلاء كلهم في النار من بني آدم-، و واحد في الجنة. فعظم ذلك على الصحابة فقالوا: يا رسول الله ! أينا ذلك الواحد؟ فقال صلى الله عليه وعلى آله وسلم: «أبشروا! فإنكم في أمتين ما كانتا في شيء إلا كثرتاه يأجوج ومأجوج منكم واحد ومنهم تسعمائة وتسعة وتسعون».

فهما قبيلتان عظيمتان، لكنهما من أهل الشر والفساد، والدليل على ذلك أمران: أمر سابق، وأمر منتظر.

فأما الأمر السابق: فما حكاه الله – سبحانه وتعالى- عن ذي القرنين أنه لما بلغ السدين ﴿وَجَدَ مِن دُونِهِمَا قَوْمًا لَّا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلًا قَالُوا يَذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ تَجْعَلُ لَكَ خَرْحًا عَلَى أَن تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا﴾ [الكهف: ٩٣-٩٤] إلى آخر ما ذكر الله عز وجل، والشاهد من هذا قولهم: ﴿إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ﴾، وطلبوا من ذي القرنين أن يجعل بينهم وبينهم سدا.

و أما الشر والفساد المنتظر: فهو ما جاء في حديث النَّوَاس بن سمعان الطويل « أوحى الله إلى عيسى إني قد أخرجت عبادا لي، لا يدان لأحد بقتالهم، فحرز عبادي إلى الطور، ويبعث الله يأجوج ومأجوج، وهم من كل حدب ينسلون»، وهذا هو الفساد المرتقب منهم، فسيخرجون في آخر الزمان من كل حدب ينسلون ويعيثون في الأرض فسادا، حتى يدعو عيسى بن مريم ربه عليهم، فيصبحون موتى كنفس واحدة.

هؤلاء هم يأجوج ومأجوج وأما ما يذكر في الإسرائيليات من أن بعضهم طويل طولا مفرِطاً، وأن بعضهم قصير قصرًا مفرطًا، وأن بعضهم لديه آذان يفترش إحدى الأذنين ويلتحف بالأخرى، وما أشبه ذلك فإن كل هذا لا صحة له، بل الصحيح الذي لا شك فيه أنهم كغيرهم من بني آدم، أجسادهم وما يحسون به و ما يشعرون به فهم بشر كسائر البشر، لكنهم أهل شر وفساد.