(۱۵۴) سوال: می‌­دانیم که پیامبران از خطا معصوم هستند؛ آیا فقط در امور تشریع از خطا معصوم هستند یا در تمام امور؟

جواب:

پیامبران عَلَيْهِمُ‌السَّلَام با وحی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ سخن می­‌گویند و از هر خطایی که در صداقت و امانت ­داری آن‌ها خلل ایجاد کند، معصوم هستند لذا مورد اعتماد هستند اما آنچه از روی اجتهاد خودشان صادر شود گاهی در آن دچار اشتباه می‌شوند. وقتی نوح عَلَيْهِ‌السَّلَام از پروردگارش درخواست نمود که فرزندش را نجات دهد الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرمود: {إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيْرُ صَالِحٍ فَلَا تَسْأَلْنِ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنِّي أَعِظُكَ أَن تَكُونَ مِنَ الْجَاهِلِينَ} [هود: ۴۶] : «قطعا او از اهل تو نیست؛ بی‌گمان این عملی نادرست است. پس چیزی که به آن علم نداری را از من مخواه. من به تو اندرز می‌دهم که مبادا از جاهلان باشی» همچنین رسول اللهﷺ، حلال الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را از روی اجتهاد بر خود حرام نمود که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرمود: {يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضَاتَ أَزْوَاجِكَ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَكُمْ تَحِلَّةَ أَيْمَانِكُمْ} [تحریم: ۱ ۲] : (ای پیامبر! چرا چیزی را که الله بر تو حلال کرده است، به خاطر خشنودی همسرانت (بر خود) حرام می‌کنی؟! و الله آمرزنده‌ی مهربان است. به راستی الله (راه) گشودن سوگندهایتان را برای شما معیّن نموده است)

همچنین قومی که برای عدم حضور در جهاد، از پیامبرﷺ  اجازه گرفتند را بخشید که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرمود: {عَفَا اللَّهُ عَنكَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَتَعْلَمَ الْكَاذِبِينَ} [توبه: ۴۳] : «الله تو را ببخشاید! چرا به آن‌ها اجازه دادی؟! پیش از آن که راست گویان بر تو آشکار شوند و دروغ گویان را بشناسی» اما پیامبران از این که در مقابل خطا تأیید شوند معصوم هستند؛ یعنی: اگر خطایی در اجتهاد از آن­ها سر زند، قطعا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ آن‌ها را از ادامه دادن آن باز می­دارد، بر خلاف دیگران که از این امور معصوم نیستند.

***