(۸۵) سوال: حکم کسی که بر کودکان قرائت میکند و کلمات یا عبارتهایی را در برگه مینویسد و بر آنان قرار میدهد، چیست؟ وی ادعا میکند با این کار از ترس و… که چنین نامگذاری میشوند، شفا مییابند. نظر به این که گاهی این عبارتها نامفهموم است، مردم نزد این شخص رفته و میگویند: شفا دهنده الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ است و این فقط سبب شفا است.
جواب:
آویزان کردن تمیمهها یا قرار دادنش زیر بالشت یا آویزان کردنش به دیوار اتاق یا… بدعت میباشد و از آن نهی شده است: «فمن تعلق تميمة فلا أتم الله له»۱: (هر کس تمیمهای آویزان کند، الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ کارش را به سر انجام نرساند) اما درمانی که با این کار حاصل میشود از جمله تمیمه نیست؛ بلکه فتنه و آزمایشی است که هنگام این کار انجام میشود نه به وسیلهی آن.
سلف رَحِمَهُمُالله دربارهی جواز آویزان کردن تمیمه با آیات قرآن اختلاف نظر دارند؛ ابن مسعود رَضِيَاللهُعَنْهُ و گروهی آن را ناپسند دانستهاند که این به اخلاص و توکل بر الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ نزدیکتر است و برخی نیز آن را جایز دانستهاند.
آنچه از قرآن نباشد، جایز نیست؛ به خصوص اگر حاوی حروفی بیمعنا باشد؛ زیرا گاهی اسمهای شیاطین و طلسمهای سحرآمیز است که اعتماد بدان جایز نیست. حتی اگر هنگام استفاده از آن شفا صورت گیرد، به وسیلهی آن انجام نشده است؛ زیرا دلیلی نیست که سبب شرعی باشد، سبب حسی هم نیست اما گاهی الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ بنده را مورد آزمایش قرار میدهد و خواستهی بنده با وسیلهای حرام به دست میآید.
بنابراین شخص عاقل و خردمند باید از این چیزها برحذر باشد، از الله سُبْحَانَهُوَتَعَالَىٰ استعانت بجوید و بر وی توکل نماید. اگر شخص صالحی یافتیم که قرآن کریم و احادیث نبوی را بر بیمار میخواند، اشکالی ندارد و از سنت است که انسان با رقیههای مشروع، برادرش را رقیه نماید.
***
- [تخريج احمد: ١٥٤/٤] ↩︎