شنبه 25 ذیحجه 1446
۳۰ خرداد ۱۴۰۴
21 ژوئن 2025

۴۳۴ – حکم گفتن: «ای بنده‌ام» یا «ای کنیزم» چیست؟

۴۳۴ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن: «ای بنده‌ام»، و «ای کنیزم» چیست؟

جواب دادند: گفتن «ای بنده‌ام»، و «ای کنیزم» و امثال آن، دارای دو صورت است:

صورت اول: با صیغه‌ی ندا گفته شود. مثلا: ای بنده‌ام، ای‌کنیزم؛ این به خاطر نهیی که از آن شده، جایز نیست. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «هیچ کس از شما نگوید: بنده‌ام، کنیزم».

صورت دوم: با صیغه‌ی خبر باشد، که این خود بر دو نوع است:

نوع اول: در حال غیبت برده یا کنیز آن را بگوید. در این صورت اشکالی ندارد.

نوع دوم: در حضور برده یا کنیز آن را بگوید. اگر با گفتن آن، مفسده‌ای بر برده یا آقایش مترتب شود، درست نیست، و در غیر این صورت، اشکالی ندارد. زیرا منظور گوینده‌ی آن، عبودیتی که به معنای ذلت است، نمی‌باشد. بلکه منظورش این است که این برده یا کنیز، مِلک اوست، که در (تیسیر العزیز الحمید شرح کتاب التوحید) در باب «لا یقول عبدی و أمتی»، به تفصیلی که ذکر کردیم اشاره شده است. همچنین، صاحب کتاب «فتح الباری» آن را از مالک نقل کرده است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(434) سئل فضيلة الشيخ: ما حكم قول : “ياعبدي” و “يا أمتي”؟

فأجاب: قول القائل: “يا عبدي”، “يا أمتي”، ونحوه له صورتان:

الصورة الأولى: أن يقع بصيغة النداء مثل: يا عبدي، يا أمتي، فهذا لا يجوز للنهي عنه في قوله، ﷺ: “لا يقل أحدكم عبدي وأمتي”.

الصورة الثانية: أن يكون بصيغة الخبر وهذا على قسمين:

القسم الأول: إن قاله بغيبة العبد، أو الأمة فلا بأس فيه.

القسم الثاني: إن قاله في حضرة العبد أو الأمة، فإن ترتب عليه مفسدة تتعلق بالعبد أو السيد منع وإلا فلا، لأن القائل بذلك لا يقصد العبودية التي هي الذل، وإنما يقصد أنه مملوك له وإلى هذا التفصيل الذي ذكرناه أشار في (تيسير العزيز الحميد شرح كتاب التوحيد) في باب لا يقول : عبدي وأمتي. وذكره صاحب فتح الباري عن مالك.

مطالب مرتبط:

۴۷۴ – حکم گفتن این سخن چیست: «قدرت الهی چنین خواست» و «تقدیر چنین خواست»؟

۴۷۴ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم گفتن این سخن چیست: «قدرت الهی چنین خواست»، و «قَدَر چنین خواست»؟ جواب دادند: درست نیست بگوییم: «قدرت الهی چنین خواست». زیرا مشیئت، اراده است، و قدرت، معنا است، و معنا، دارای اراده نیست. بلکه اراده متعلق به اراده کننده، و مشیئت برای کسی است مشیئت […]

ادامه مطلب …

۴۵۰ – حکم اطلاق لفظ «کتاب‌های تراث» در مورد کتب سلف، چیست؟

۴۵۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم اطلاق لفظ «کتاب‌های تراث» در مورد کتب سلف، چیست؟ جواب دادند: ظاهر این است که اشکالی ندارد و درست است. زیرا معنایش، کتاب‌هایی موروثی از کسانی است که قبلا بوده‌اند، و مانعی نمی‌بینم که چنین لفظی به کار برده شود. تعداد بازدید: ۱

ادامه مطلب …

۴۳۳ – آیا جایز است شخص به همسرش بگویند: ام المومنین؟

۴۳۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: بعضی مردم به همسرانشان می‌گویند: ام المومنین. آیا این درست است؟ جواب دادند: این حرام است. جایز نیست کسی به زنش بگوید: ام المومنین. زیرا مقتضایش این است که او پیامبر است. زیرا به زنانی ام المومنین گفته می‌شود که زنان پیامبر علیه الصلاة و السلام هستند. […]

ادامه مطلب …

۴۳۱ – حکم قسم خوردن به الله چیست؟

۴۳۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم قسم خوردن بر الله چیست؟ جواب دادند: قسم خوردن بر الله چنین است که انسان بگوید: والله که چنین و چنان نخواهد شد، یا، والله که الله چنین و چنان نخواهد کرد. قسم خوردن بر الله دو نوع است: نوع اول: آنچه که باعث می‌شود شخص […]

ادامه مطلب …

۴۸۹ – حکم تقسیم دین به قشور و لُبّ چیست؟

۴۸۹ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم تقسیم دین به قشور و لُبّ چیست؟ جواب دادند: این چنین تقسیمی، اشتباه و باطل است. تمامِ دین لُبّ است. همه‌اش برای بنده سودمند است و او را به الله عز و جل نزدیک می‌کند. بنده به خاطر عمل به همه‌ی دین ثواب می‌برد و با […]

ادامه مطلب …

۴۷۰ – توضیح حدیث رسول الله ﷺ که فرمودند: «سید، الله است»

۴۷۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: جمع بین حدیث عبدالله بن شِخِّیر رضی الله عنه که می‌گوید: «با وفد بنی عامر نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم رفتم. در آنجا گفتیم: شما سید ما هستید. فرمودند: «سید، الله تبارک و تعالی است»، و بین آنچه در تشهد آمده چیست که می‌گوییم:«اللهم صل […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه