۳۵۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم جشن گرفتن به خاطر تولد پیامبر صلی الله علیه وسلم چیست؟

جواب دادند:

اولا: شب تولد رسول الله صلی الله علیه وسلم به صورت قطعی مشخص نیست. بلکه برخی از معاصرین ثابت کرده‌اند که در شب ۹ ربیع الاول بوده، نه در شب ۱۲ ربیع الاول. پس بر این اساس، از ناحیه‌ی تاریخی، جشن گرفتن در شب دوازدهم ربیع الاول هیچ اصلی ندارد.

دوم: از لحاظ شرعی نیز جشن گرفتن در این شب، هیچ اصلی ندارد. زیرا اگر جزء شریعت الهی بود، رسول الله صلی الله علیه وسلم آن را انجام می‌داد، یا آن را به امتش ابلاغ می‌فرمود، و اگر آن را انجام داده یا ابلاغ فرموده بود، واجب بود که حفظ شود؛ زیرا الله تعالی می‌فرماید: {إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ}[۱]، یعنی: {بی‌گمان ما، قرآن را نازل کرده‌ایم و به‌طور قطع خود نگهبان آن هستیم}. وقتی هیچ چیزی از آن در دین نیست، می‌فهمیم که جزءدین نیست، و وقتی جزء دین الله نباشد، برای ما جایز نیست با آن الله را عبادت کرده و به او تقرب جوییم. وقتی الله تعالی برای رسیدن به خودش طریق معینی وضع فرموده و آن هم طریقی است که رسول الله صلی الله علیه وسلم آورده است. در این صورت چطور برای ما جایز است در حالی که بنده هستیم، از نزد خود طریق برای رسیدن به الله اختراع کنیم؟ این نوعی جنایت در حق الله عز و جل است که چیزی را به دینش اضافه کنیم که از آن نیست، و همین طور متضمن تکذیب این فرموده‌ی الله عز و جل است که می‌فرماید: {الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي}[۲]، یعنی: {امروز دینتان را برایتان کامل، و نعمتم را بر شما تمام کردم}. پس می‌گوییم: اگر این جشن جزئی از کمال دین باشد، باید حتما قبل از وفات رسول الله صلی الله علیه وسلم وجود داشته باشد، و اگر جزئی از کمال دین نباشد، امکان ندارد از دین باشد. زیرا الله تعالی می‌فرماید: {الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ}[۳]، یعنی: {امروز دینتان را برایتان کامل کردم}. و کسی که گمان کند این کار برای کمال دین است در حالی که بعد از رسول الله صلی الله علیه وسلم به وجود آمده، تصورش متضمن تکذیب این آیه‌ی کریمه است. شکی نیست کسانی که تولد رسول الله صلی الله علیه وسلم را جشن می‌گیرند، قصدشان تعظیم رسول الله صلی الله علیه وسلم و اظهار محبت به ایشان و بر انگیختن همت‌هاست که در این جشن، نسبت به رسول الله صلی الله علیه وسلم عاطفه ایجاد کنند، و همه‌ی اینها جزئی از عبادات است؛ محبت پیامبر علیه الصلاة و السلام عبادت است. حتی ایمان شخص تا زمانی که پیامبر صلی الله علیه وسلم از هر کس نزد او از جان خودش و فرزندنش و پدر و مادر و همه‌ی مردم، محبوب‌تر نباشد، کامل نمی‌شود. تعظیم رسول الله علیه الصلاة و السلام جزء عبادت است. نیز شعله ور کردن عواطف برای پیامبر صلی الله علیه وسلم، جزئی از دین است؛ چون میل به شریعت او صلی الله علیه وسلم را ایجاد می‌کند. بنا بر این، جشن گرفتن تولد رسول الله صلی الله علیه وسلم به خاطر تقرب جستن به الله و تعظیم پیامبرش صلی الله علیه وسلم، عبادت است، و وقتی عبادت باشد، به هیچ عنوان جایز نیست در دین الله چیزی به وجود آورده شود که از آن نیست. بنا بر این، جشن گرفتن به خاطر تولد پیامبر صلی الله علیه وسلم بدعت بوده و حرام است. همچنین، می‌شنویم در این جشن‌ها منکرات بزرگی انجام می‌گیرد که نه شرع، و نه حس و عقل آن را نمی‌پذیرند. شعرهایی می‌خوانند که غلوّ در پیامبر صلی الله علیه وسلم در آن موج می‌زند، تا جایی که نعوذ بالله او را از الله تعالی نیز بالاتر قرار می‌دهند. یکی دیگر از امور زشتی که در این جشن‌ها صورت می‌گیرد این است که می‌شنویم سفاهت عده‌ای تا بدانجا بالا گرفته که به ترتیب اشعاری می‌خوانند و وقتی شخص به آنجا رسید که می‌گوید: «وُلِد المصطفی: مصطفی تولد شد» همه با هم بر می‌خیزند به این اعتقاد که روح رسول الله صلی الله علیه وسلم حاضر شده و برای اجلال او بر می‌خیزیم. این سفاهت است. نکته‌ی دیگر اینکه بر خاستن، از ادب نیست. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم از اینکه مردم برای او برخیزند کراهت داشت. اصحابشان که بیشتر از ما او را دوست داشته و تعظیم رسول الله علیه الصلاة والسلام از جانب آنان خیلی بیشتر از ما بود، جلوی او به پا نمی‌خاستند چون ناخرسندی رسول الله صلی الله علیه وسلم از این کار را می‌دانستند و این در حالی بود که ایشان زنده بودند، حال شما تصور کنید این اوهام و خیالات دیگر چگونه خواهد بود؟!

این بدعت – منظورم بدعت مولودی است – پس از گذشت سه قرن مفضلّه به وجود آمده، و در آن، این امور منکر که به اصل دین خلل وارد می‌کند، حاصل شده و این به غیر از اختلاط بین مردان و زنان و دیگر منکرات است.

[۱] – سوره حجر، آیه «۹».

[۲] – سوره مائده، آیه «۳».

[۳] – سوره مائده، آیه «۳».