رساله
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین. و أصلی و أسلّم علی نبینا محمد، و علی آله، و صحبه أجمعین، و من تبعهم بإحسان إلی یوم الدین.
اما بعد: سوالات بسیاری دربارهی مصاحبهای که بین من و نمایندهی مجلهی «المسلمون» به تاریخ جمعه، ۲۹/۱۱/۱۴۱۰ هـ در شماره ۲۸۱ در مورد حکم عکس «فوتوگرافی» صورت گرفته، مطرح شده است. در این مصاحبه من گفتهام که عکس «فوتوگرافی» فوری – که عکس فورا چاپ شده و بیرون میآید – شامل تصویری که رسول الله صلی الله علیه وسلم از آن نهی فرموده و فاعل آن را لعنت کرده، نمیشود.
علت آن را هم ذکر کرده، و سپس گفتم: اما، خوب است بپرسیم: هدف از این کار چیست؟
«اگر هدف از آن، چیزی مباح است، این عمل نیز به خاطر اینکه هدف، مباح است، مباح میشود، و اگر هدف مباح نیست، این عمل نیز حرام میشود، نه به این خاطر که تصویر است، بلکه به خاطر اینکه هدفش از این کار، رسیدن به چیز حرامی است».
همچنین، از آنجایی که طرف مصاحبهی من، یک روزنامه نگار است، مثالی از عکس حرام در مورد روزنامهها زدم، که این مثال، تصویر زنان در صفحات جراید و مجلات است، و با ذکر مثالهای دیگر، از موضوع خارج نشده و فقط به ذکر قاعدهی فوق الذکر اکتفا کردم؛ یعنی: هر وقت هدف از آن، چیزی مباح است، این عمل نیز به خاطر اینکه هدف، مباح است، مباح میشود، و هر وقت هدف مباح نیست، این عمل نیز حرام میشود.
اما برخی از سوال کنندگان در مورد این مصاحبه، تمایل به ذکر مثالهای بیشتری برای تصاویر مباح و حرام دارند. برای اجابت تمایل آنها، مثالهایی از تصاویر مباح میزنم:
هدف از این عکس، چیزی باشد که نیاز به اثبات آن باشد. مثل اثبات شخصیت، و یا حادثهی رانندگی و جنایی، و اجرایی باشد. مثلا از او خواسته شود چیزی را اجرا کند. او نیز این عکس را بگیرد تا اثبات کند که کار را انجام داده است.
از مثالهای تصویر حرام:
- عکس یادگاری: مثل تصویر دوستان و مراسم ازدواج و امثال آن است. زیرا مستلزم گرفتن عکسهایی است که نیازی به آن نیست، و این کار، حرام است. زیرا از رسول الله صلی الله علیه وسلم ثابت است که ملائکه وارد خانهای که در آن تصویر وجود دارد، نمیشوند. نیز، از جملهی عکسهای حرام، نگه داشتن عکس شخص مردهای است که برایش عزیز است؛ مثل پدر یا مادر و برادر، که هر از چند گاهی به آن نگاه میکند. چون این کار حزنش را تجدید میکند و قلبش را به او تعلق میدهد.
- تصویر برای تمتع نفسی یا لذت جنسی به وسیلهی نگاه کردن به آن باشد. چون این کار منجر به فاحشه میشود.
بر کسی که چنین عکسهایی و برای چنین اهدافی دارد، واجب است که آنها را از بین ببرد، تا به خاطر جمع آوری این چنین عکسهایی، گناهکار نشود.
اینها مثالهایی از قاعدهای بود که ذکر کردم. اما فقط منحصر در اینها نیست. اما کسی که الله به او فهم عطا کرده باشد، میتواند بر اساس این قاعده، حکم بقیهی عکسها را بفهمد.
از الله تعالی برای همه خواهان هدایت و توفیق به آن چیزی هستم که دوست دارد و راضی است.