سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

۳۱۰ – حکم درست کردن قبرها با آجر و سیمان روی زمین چیست؟

۳۱۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم دین در مورد بنای قبرها با آجر و سیمان روی زمین چیست؟

جواب دادند: اولا، من این را درست نمی‌دانم که وقتی چنین سوالی از کسی پرسیده می‌شود، گفته شود: حکم دین در این مورد چیست؟ حکم اسلام در این مورد چیست؟ زیرا پاسخ یک نفر، تعبیر از اسلام نیست. چه اینکه ممکن است آن یک نفر خطا کند یا درست بگوید. اما وقتی ما بگوییم چیزی که او می‌گوید، همان اسلام است، بدین معنی است که او اشتباه نمی‌کند، زیرا هیچ اشتباهی در اسلام وجود ندارد. پس بهتر است هنگام سوال گفته شود: نظر شما در مورد کسی که چنین و چنان کرد، چیست؟ یا حکم کسی که چنین و چنان کند، از نظر شما چیست؟ یا: به نظر شما حکمش در اسلام چگونه است؟ آیا حکمش چنین و چنان است؟ مهم این است که سوال فقط متوجه سوال شونده باشد.

اما در مورد نظرم در این مساله: نظرم بر این است که جایز نیست روی قبر، چیزی بنا شود. زیرا از رسول الله صلی الله علیه وسلم ثابت است که: «ایشان از بنا سازی بر قبور و گچ کاری آن و ساخت و ساز بر آن، نهی فرمودند». پس، ساختن بنا بر روی قبور حرام است. زیرا وسیله‌ای برای این است که این قبور، پرستیده شده و شریک الله قرار گیرند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(310) سئل فضيلة الشيخ – حَفِظَهُ‌الله – : عن حكم الدين في بناء المقابر بالطوب والأسمنت فوق ظهر الأرض .

فأجاب -حَفِظَهُ‌الله – بقوله : أولاً أنا أكره أن يوجه للشخص مثل هذا السؤال بأن يقال :: ما حكم الدين، ما حكم الإسلام وما أشبه ذلك لأن الواحد من الناس لا يعبر عن الإسلام إذ قد يخطئ ويصيب ونحن إذا قلنا : إنه يعبر عن الإسلام معناه أنه لا يخطئ ، لأن الإسلام لا خطأ فيه ، فالأولى في مثل هذا التعبير أن يقال : ما ترى في حكم من فعل كذا وكذا أو ما ترى فيمن فعل كذا وكذا ، أو ما ترى في الإسلام هل يكون كذا وكذا حكمه ، المهم أن يضاف السؤال إلى المسؤول فقط.

أما بالنسبة لما أراه في هذه المسألة فهو أنه لا يجوز أن يبنى على القبور فقد ثبت عن النبي ، ﷺ ، ” أنه نهى عن البناء على القبور ونهى أن يجصص القبر وأن يبنى عليه” . فالبناء على القبور محرم لأنه وسيلة إلى أن تعبد ويشرك بها مع الله – عَزَّوَجَلَّ- .

مطالب مرتبط:

۲۹۶ – منظور از فرموده‌ی رسول الله ﷺ: «خانه‌هایتان را قبرستان قرار ندهید» چیست؟

۲۹۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: منظور از این فرموده‌ی رسول الله صلی الله علیه وسلم چیست: «خانه‌هایتان را قبرستان قرار ندهید»؟ جواب دادند: در معنای این حدیث، بر دو قول اختلاف است: قول اول: معنایش این است که مردگانتان را در خانه دفن نکنید، و این ظاهر لفظ حدیث است. اما اشکالی […]

ادامه مطلب …

۲۹۳ – حکم بناسازی بر قبور چیست؟

۲۹۳ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم بنا سازی بر قبور چیست؟ جواب دادند: بنا سازی بر قبور، حرام بوده و رسول الله صلی الله علیه وسلم از آن نهی فرموده است. به خاطر اینکه در این کار، تعظیم اهل قبور وجود دارد و وسیله‌ای برای پرستش این قبور و به معبود گرفته […]

ادامه مطلب …

۲۹۸ – حکم چراغانی کردن مقابر چیست؟

۲۹۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم چراغانی کردن مقابر چیست؟ جواب دادند: چراغ قرار دادن در قبرستان، چیزی نیست که مردم به آن احتیاج داشته باشند. چنان که اگر قبرستان، وسیع باشد و در قسمتی از آن، مردم از دفن میتی فارغ شده باشند، نیازی به چراغ نیست. اما روشن کردن چراغ […]

ادامه مطلب …

۲۹۵ – حکم نماز در مسجدی که قبر وجود دارد چیست؟

۲۹۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم نماز در مسجدی که قبر وجود دارد، چیست؟ جواب دادند: اگر این مسجد بر قبر بنا شده باشد، نماز خواندن در آن حرام، و خراب کردنش واجب است. زیرا رسول الله صلی الله علیه وسلم، یهود و نصاری را لعنت کردند، زیرا قبرهای پیامبرانشان را مسجد […]

ادامه مطلب …

۲۸۹ – حکم طواف قبور و خواندن صاحبان آنها و نذر برای آنها

۲۸۹ – از شیخ رحمه الله سوال شد: حکم کسی که با طواف حول قبور و خواندن صاحبان آنها و نذر برای آنها، و انجام دیگر عبادات برای قبور، آنها را می‌پرستد، چیست؟ جواب دادند: این سوال بزرگ و مهمی است، و جوابش نیاز به بسط دارد. به یاری الله می‌گوییم: اصحاب قبور به دو […]

ادامه مطلب …

۳۰۰ – حکم زیارت برخی مساجد که به صحابه نسبت داده می‌شود

۳۰۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: در یمن مسجدی وجود دارد که گفته می‌شود مسجد معاذ بن جبل بوده و به مسجد «الجند» مشهور است. مردم از زن و مرد هر سال در جمعه‌ی ماه رجب برای زیارت به آنجا می‌روند. حکم این عمل چیست و چه نصیحتی برای اینها دارید؟ جواب دادند: […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه