۱۳۰ – از شیخ رحمه الله در مورد حکم قرار دادن مدح رسول الله صلی الله علیه وسلم به عنوان تجارت سوال شد.

جواب دادند: حرام است، و باید این را بدانید که مدح رسول الله صلی الله علیه وسلم دو نوع است:

اول: مدحی که شایسته‌ی رسول الله صلی الله علیه وسلم است، و در آن غلو وجود ندارد. این اشکالی ‌ندارد. یعنی اشکالی ندارد که رسول الله صلی الله علیه وسلم با آنچه از اخلاق و عملش که شایسته‌ی اوست، مورد مدح قرار گیرد.

دوم: نوعی از مدح رسول الله صلی الله علیه وسلم است که شخص مدح کننده، در حق رسول الله صلی الله علیه وسلم غلوّی می‌کند که رسول الله صلی الله عليه وسلم از آن نهی فرموده و گفته است: «در مورد من چنان که نصاری در مورد مسیح، غلو کردند، غلو نکنید. من فقط بنده‌ای هستم. پس بگویید: بنده‌ی الله و فرستاده‌ی او». بنا بر این کسی که در مدح رسول الله صلی الله علیه وسلم بگوید: او غیاث المستغیثین و اجابت کننده‌ی دعای کسی که در سختی است، و مالک دنیا و آخرت است، و غیب می‌داند و الفاظ مدحی از این نوع است، کارش حرام بوده و حتی ممکن است به شرک اکبر که شخص را از اسلام خارج می‌کند نیز منجر شود. پس جایز نیست رسول الله صلی الله علیه وسلم با الفاظی مدح شود که به درجه‌ی غلو می‌رسند؛ به این خاطر که رسول الله صلی الله علیه وسلم از آن نهی کرده‌اند.

حال باز می‌گردیم به حکم قرار دادن مدح جایز به عنوان حرفه‌ای که انسان از آن کسب معیشت کند. می‌گوییم: این نیز حرام بوده و جایز نیست. زیرا مدح رسول الله علیه الصلاة و السلام با اوصاف و کلماتی که شایسته‌ی مقام ایشان بوده و ایشان اهلیت آن را دارند، از مکارم اخلاق و صفات نیکو و هدایت است و چنین مدحی، از جمله عباداتی است که به وسیله‌ی آنها به الله تقرب جسته می‌شود، و هر آنچه که عبادت باشد، جایز نیست وسیله‌ای برای رسیدن به دنیا قرار داده شود. زیرا الله تعالی می‌فرماید: {مَنْ كَانَ يُرِيدُ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا نُوَفِّ إِلَيْهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِيهَا وَهُمْ فِيهَا لَا يُبْخَسُونَ . أُولَئِكَ الَّذِينَ لَيْسَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ إِلَّا النَّارُ وَحَبِطَ مَا صَنَعُوا فِيهَا وَبَاطِلٌ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}[۱]، یعنی: {هر آن کس که دنیا و زینت آن را بخواهد، پاداش اعمالش را در این دنیا به طور کامل و تمام به آنها می‌دهیم و چیزی از آنها کم و کاست نخواهد شد. اینان کسانی هستند که در آخرت، جز آتش نصیبی نخواهند داشت، و آنچه را در دنیا انجام داده‌اند، بر باد رفته است، و آنچه را عمل می‌کردند، باطل است}. والله الهادی إلی سواء الصراط.

[۱] – سوره هود، آیات «۱۵و۱۶».