(۳۵۳۲) حکم جمع شدن در چادر برای کسی که می‌خواهد تعزیه بگیرد؟

(۳۵۳۲) سوال: حکم جمع شدن در چادر برای کسی که می‌خواهد تعزیه بگیرد؟

جواب:

این ماتم که اهل میت بعد از مرگ برایش می‌گیرند از بدعت‌هایی است که در زمان رسول اللهﷺ و اصحابش معروف نبوده و در آن مفاسدی از جمع شدن آنها و نوحه‌خوانی است و نوحه‌خوانی از امور منکر بلکه از گناهان کبیره است از رسول اللهﷺ ثابت است که می‌فرماید: {لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ النَّائِحَةَ وَالْمُسْتَمِعَةَ}[۱] (رسول الله کسی که زن نوحه خوان و کسی که به آن گوش می‌دهد را لعنت کرد) برای همین اهل علم جمع شدن اهل خانه را برای تعزیه ناپسند می‌دانستند برای اینکه مفاسدی بوجود نیاید و شایسته است که این امور به حال خودش باقی بماند و در آن تغییری نباشد و اهل میت را در بازار یا مسجد در هر مکانی دیگر تعزیت گفت اما این که خودشان را برای استقبال مردم آماده کنند، امری است که شایسته نمی‌باشد و بعضی از اهل علم به کراهت آن تصریح کرده‌اند.

سوال کننده می‌گوید: شیخ بزرگوار کسانی این حدیث را می‌گیرند: {اصنعُوا لآلِ جَعفَرٍ طعامًا؛ فإنه قد أتاهم أمْرٌ يَشْغَلُهم}[۲] (برای آل جعفر غذای درست کنید چون ایشان به امری که به سراغشان آمد مشغول هستند) چگونه است؟

شیخ ابن عثیمینË جواب دادند: بله می‌گوییم حدیث بر سر و چشم، رسول اللهﷺ به مردم گفتند: {اصنعُوا لآلِ جَعفَرٍ طعامًا؛ فإنه قد أتاهم أمْرٌ يَشْغَلُهم}[۳] (برای آل جعفر غذای درست کنید چون ایشان به امری که به سراغشان آمد مشغول هستند) اما به آل جعفر که نگفتند برای مردم غذا درست کنید تا نزد شما بیایند غذا بخورند سپس علت آن را نیز بیان کردند که خیلی از اوقات پیدا نمی‌شود و گفت: {فإنه قد أتاهم أمْرٌ يَشْغَلُهم} (چون ایشان به امری که به سراغشان آمد مشغول هستند) اما امروزه – الحمدالله- درست کردن غدا برای کسب مشغولیتی محسوب نمی‌شود و اگر امکان پخت آن را در منزل ندارند به آسانی از نزدیکترین رستوران هرچه می‌خواهند سفارش می‌دهند. پس هنگامی که حکمی به علتی تعلیل شد، زمانی که علت از بین رفت، حکم آن نیز از بین می‌رود. وآیا رسول اللهﷺ گفتند برای ایشان غذا درست کنید که مردم برایش جمع می‌شوند؟ ابدا و اگر می‌گفت: غذا درست کنید که مردم برایش جمع می‌شوند، این جمع شدن مردم از درست کردن غذا سخت‌تر بود.

[۱] [تخريج آن گذشت]

[۲] [تخریج آن گذشت]

[۳] [تخریج آن گذشت]

تعداد بازدید: 4

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم اجتماع أهل الميت في سرادق ليقصدهم فيه من يريد التعزية؟

فأجاب رحمه الله تعالى: هذه المآتم التي يصنعها أهل الميت بعد موته من البدع التي لم تكن معروفة في عهد النبي صلى الله عليه وسلم وأصحابه، وفيها من المفاسد أن هؤلاء الذين يجتمعون يحصل عندهم ندب ونياحة، والنياحة من الأمور المنكرة، بل هي من كبائر الذنوب؛ فقد ثبت عن النبي صلى الله عليه وسلم «أَنَّهُ لَعَنَ النَّائِحَةَ وَالْمُسْتَمِعَةَ». ولهذا كره أهل العلم أن يجتمع أهل البيت لتلقي المعزين؛ لئلا يحصل مثل هذه المفاسد، والذي ينبغي في مثل هذه الحال أن تبقى الأمور على ما هي عليه دون تغيير، ومن لاقى المصاب بالميت عزَّاه في السوق أو في المسجد أو في أي مكان آخر، أما أن يتهيأ الناس ويُعِدُّوا أنفسهم لاستقبال الْمُعَزِّين فهذا أمر لا ينبغي، وقد صرح بعض أهل العلم بكراهته.

يقول السائل: فضيلة الشيخ والذين يأخذون بحديث: «اصْنَعُوا لِآلِ جَعْفَرٍ طَعَامًا، فَإِنَّهُ قَدْ أَتَاهُمْ أَمْرٌ شَغَلَهُمْ»؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: نعم نقول: هذا على العين والرأس، فالنبي صلى الله عليه وسلم قال للناس: «اصْنَعُوا لِآلِ جَعْفَرٍ طَعَامًا، فَإِنَّهُ قَدْ أَتَاهُمْ أَمْرٌ شَغَلَهُمْ». ولكنه لم يقل لآل جعفر: اصنعوا طعاما للناس يأتون إليكم ليأكلوه، ثم إنه علل بعلة قد لا توجد في كثير من الأحيان، قال: «فَإِنَّهُ قَدْ أَتَاهُمْ أَمْرٌ شَغَلَهُمْ». ففي وقتنا الآن -والحمد لله – لا يشغل الناس شيء عن صنع الطعام، وإذا لم يتمكنوا من صنعه بالبيت فما أسهل أن يأتوا إلى أدنى مطعم لهم يشترون ما شاءوا، والحكم إذا عُلل بعلة فإنه يزول بزوال تلك العلة، وهل قال الرسول -عليه الصلاة والسلام-: اصنعوا لهم طعاما يجمعون الناس عليه ؟ أبدًا، ولو قال: اصنعوا طعامًا يجمعون الناس عليه لكان هذا أشد شغلًا لهم من صنعة الطعام.