(۲۷۸۲) سوال: من در یکی از استانهای جمهوری یمن دوسال است مشغول به تدریس هستم اما از وقتی که در این منطقه شروع به کار کردم نماز جمعه را به خاطر عدم وجود نماز جمعه در این منطقه جز در تعطیلات تابستان نخواندهام، با دانستن اینکه مساجد در آن جا زیاد است. همچنین آنها نماز جمعه را نمیخوانند مگر اینکه شیخ قبیله وجود داشته باشد و بسیاری به آنها گفتهاند که نماز جمعه را بخوانند اما قبول نکردند و آن را مثل نماز ظهر میخوانند؛ موقف من در ترک نمودن نماز جمعه چیست؟ تا جاییکه مدتی که در آن نماز را ترک میکنم در هر سال نزدیک به هشت ماه است؟
جواب:
جواب این سؤال این است که بر مسلمانان واجب است که نماز جمعه و جماعات را در مکان تجمعشان برگزار کنند و جمعه واجب نیست مگر اینکه اهل روستا باشند ولی در مزرعههای خارج از روستا که پراکنده است بر آنها واجب است که نماز جماعت را بر پا کنند و بر آنها جایز نیست که از نماز جماعت تخلف کنند. اگر مزرعهها نزدیک به هم است بین آنها مسجدی را بنا نموده و همگی در آن نماز بخوانند و اگر از هم دور است مساجد بر اساسی که در آن مشتقتی نباشد بنا کنند و مردمی که به آن نزدیک هستند در آن نماز جماعت را بخوانند.
اما به نسبت تو آن چه از نصیحت بر تو واجب بوده را ادا نمودی، اگر آن چه میخواهی حاصل شود که مطلوب است ولی اگر حاصل نشد اگر به تنهایی نماز خواندی گناهی بر تو نیست. الله À میفرماید: {فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ}[تغابن: ۱۶](پس تا (جایی که) میتوانید از الله بترسید) و به پیامبرش ﷺ میفرماید: {لَّيْسَ عَلَيْكَ هُدَاهُمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَهْدِي مَن يَشَاءُ}[بقره: ۲۷۲](هدایت آنان بر عهدهی تو نیست، اما الله هر که را بخواهد هدایت میکند).
نظرم در این مساله این است که اگر برایت ممکن است که با مسؤولین شهر تماس بگیری و این قضیه را به آنها بازگو کنی تا اینکه پیرامون آن تحقیق نموده و حکم به برپایی جمعه و جماعات نمایند، در این کار خیر زیادی وجود دارد.
و سخنم در اثنای جواب: باغهایی که خارج از شهر هستند در آن جمعه واجب نیست منظورم این است که باغهایی که از شهر دور هستند اما اگر نزدیک باشد بر آنها واجب است که در مسجدی که نماز جمعه در آن برگزار میشود شرکت داشته و نماز جمعه را در آن برپا دارند.