۱۹۰ – از شیخ رحمه الله در مورد کسی سوال شد که مطالعه‌ی عقیده را خصوصا در مساله‌ی قَدَر، از خوف اینکه بلغزد، دوست ندارد. جواب دادند: انسان به این مساله نیز مانند دیگر مسائل مهم، در دین و دنیای خود نیازمند است. باید در اعماق آن شناور شده و برای تحقیق و شناخت آن […]

۱۹۱ – از شیخ رحمه الله سوال شد: فرق بین قضا، و قدر چیست؟ جواب دادند: علما در فرق بین این دو اختلاف دارند. گروهی گفته‌اند: قَدَر، «تقدیر الله در ازل است»، و قضا، «حکم الله به چیزی هنگام وقوع آن است». زمانی که الله مقدر کند چیزی در وقت معینی صورت گیرد، این قَدَر […]

۱۹۲ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا بین قضا و قدر، عموم و خصوص وجود دارد؟ جواب دادند: قضا، هنگامی که به صورت مطلق ذکر شود، شامل قدر نیز می‌شود، و قدر نیز وقتی به صورت مطلق ذکر شود، قضا را نیز شامل می‌شود. اما وقتی گفته شد: قضا و قدر؛ در این […]

۱۹۳ – از شیخ رحمه الله در مورد ایمان به قضا و قدر سوال شد. جواب دادند: ایمان به قدر، یکی از ارکان شش گانه‌ی ایمان است که پیامبر وقتی جبریل از ایشان در مورد ایمان سوال کرد، آن را برایش بیان کردند. ایمان به قدر مساله‌ی بسیار مهمی است، و مردم در این مساله […]

۱۹۴ – از شیخ رحمه الله در مورد مساله‌ی قدر سوال شد. نیز سوال شد: آیا اصل فعل، مقدر شده و انسان فقط در مورد کیفیت آن، مخیّر است؟ مثلا اگر الله تعالی برای بنده‌ای مقدر باشد که مسجدی را بنا کند، آن بنده بدون شک مسجدی بنا خواهد کرد. اما آیا کیفیت بنای آن […]

۱۹۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا انسان مخیر است یا مسیّر[۱]؟ جواب دادند: سائل باید از خود بپرسد: آیا کسی او را مجبور کرده که این سوال را بپرسد؟ و آیا او خودش نوع ماشینی را که می‌خرد، انتخاب می‌کند؟ و سوالاتی از این دست، و برای او معلوم خواهد شد که […]

۱۹۶ – از شیخ رحمه الله از حکم رضایت به قضا و قدر سوال شد؟ و اینکه آیا دعا، آنچه را الله خواسته، تغییر می‌دهد؟ جواب دادند: رضایت به قضا و قدر، واجب است. زیرا جزی از کمال ربوبیت الله تعالی است. بر هر مومنی واجب است که به قضای الهی راضی باشد. اما مَقضی، […]

۱۹۷ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا دعا تاثیری در تغییر آنچه برای انسان قبل از خلقتش نوشته شده، دارد؟ جواب دادند: شکی نیست که دعا در تغییر آنچه برای انسان مکتوب است، تاثیر دارد. اما این تغییر نیز به سبب دعاست. پس تصور نکن وقتی از الله چیزی خواستی، چیزی را درخواست […]

۱۹۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: اشکالی نزد برخی مردم وجود دارد که می‌گویند: «چطور الله به خاطر معاصی، انسان را عقوبت می‌کند، در حالی که خودش آن را برای انسان نوشته است»؟ جواب دادند: اینکه انسان اقدام به عمل بدی کند و در مقابل آن، عقوبت شود، مشکل نیست؛ زیرا اقدام انسان […]

۱۹۹ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا روزی و ازدواج، در لوح محفوظ نوشته شده است؟ جواب دادند: هر چیزی از آن روز که قلم خلق شده، تا روز قیامت اتفاق می‌افتد، در لوح محفوظ نوشته شده. زیرا الله تعالی وقتی که قلم را خلق کرد، به او فرمود: «بنویس. گفت: پروردگارم، چه […]

۲۰۰ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا عمل کفار نیز از ازل نوشته شده؟ و اگر چنین است، پس چرا الله تعالی آنها را عذاب می‌دهد؟ جواب دادند: بلکه، کفار از ازل، اعمالشان نوشته شده است. همچنین انسان وقتی در شکم مادرش کامل شد، عملش نوشته می‌شود. چنان که در حدیث صحیح از […]

رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «همانا شخص، عمل اهل بهشت را انجام می‌دهد، تا جایی بین او و بهشت، جز یک ذرع، فاصله نیست، پس کتابش بر او سبقت گرفته، عمل اهل جهنم را انجام می‌دهد، و وارد جهنم می‌شود، و همانا شخص، عمل اهل جهنم را انجام می‌دهد، تا جایی که بین او و جهنم، جز یک ذرع، فاصله‌ی بیشتری نیست. پس کتابش بر او سبقت گرفته، عمل اهل بهشت را انجام می‌دهد، و وارد بهشت می‌شود»...