(۶۸۹۰) سوال: حکم شرع در مورد اینکه مردی درباره خودش بگوید: من این کار و آن کار را انجام دادم، چیست؟

جواب:

ایرادی در این کار نیست چرا که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: «أَنَا النَّبِيُّ لَا كَذِبْ أَنَا ابْنُ عَبْدِ الْمُطَّلِبْ»[۱]: (من پیامبر هستم و این دروغ نیست و من پسر عبدالمطلب هستم).

و درباره عمویش ابوطالب فرمودند: «وَلَوْلَا أَنَا لَكَانَ فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ»[۲]: (و اگر من نبودم، او در پایین‌ترین درجه آتش بود).

اما رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم نسبت به کسی که اجازه ورود به خانه‌اش را خواست و صاحب‌خانه از او پرسید: «این کیست؟ و او پاسخ داد: من هستم، را ناپسند دانست؛ در روایت جابر بن عبدالله رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ آمده است که فرمود: «أَتَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي دَيْنٍ كَانَ عَلَى أَبِي، فَدَقَقْتُ الْبَابَ، فَقَالَ: مَنْ ذَا؟. فَقُلْتُ: أَنَا. فَقَالَ: أَنَا أَنَا. كَأَنَّهُ كَرِهَهَا»[۳]: (من به حضور رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم رفتم در مورد بدهی‌ای که بر گردن پدرم بود، درب را زدم، رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمود: کیست؟ ، گفتم: من هستم، فرمود: من، من هستم؛ گویی از این عبارت خوششان نیامد) لذا رسول الله  صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم قول اجازه گیرنده را که گفت: من هستم، انکار کرد چرا که وقتی کسی می‌گوید (من هستم)، نمی‌توان فهمید او کیست و ناشناس باقی می‌ماند بلکه کسی که اجازه ورود می‌خواهد، می‌گوید: من فلانی، پسر فلانی هستم تا هویت خود را مشخص کند قبل از آن‌که به او اجازه داده شود.

[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] صحیح بخاری: كتاب مناقب الأنصار، باب قصة أبي طالب شماره (٣٦٧٠)، و صحیح مسلم: كتاب الإيمان، باب شفاعة النبي لأبي طالب، شماره (۲۰۹).

[۳] صحیح بخاری: كتاب الاستئذان، باب إذا قال: من ذا؟ فقال: أنا، شماره (٥٨٩٦)، وصحیح مسلم: كتاب الآداب، باب كراهة قول المستأذن أنا إذا قيل : من هذا؟ شماره (٢١٥٥).