چهارشنبه 16 ربیع‌الثانی 1447
۱۶ مهر ۱۴۰۴
8 اکتبر 2025

(۶۶۰۳) حکم نوشیدن در حالتی که انسان ایستاده است، چیست؟

(۶۶۰۳) سوال: حکم نوشیدن در حالتی که انسان ایستاده است، چیست؟ آیا احادیثی در این‌باره وارد شده است؟ و آیا در هنگام نوشیدن آب زمزم باید نشست؟

جواب:

شکی نیست که نشسته نوشیدن افضل است بلکه ایستاده نوشیدن مکروه می‌باشد مگر اینکه نیازی باشد چون رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم: «نَهَى أَنْ يَشْرَبَ الرَّجُلُ قَائِمًا»[۱]: (رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم از اينکه کسی ايستاده بنوشد، نهی نمود) اما اگر نیازی وجود داشته باشد مثل این‌که بعضی از آب‌سرد کن‌ها بالا قرار دارد و انسانی که نشسته است نمی‌تواند از آن بنوشد لذا اینجا ضرورت می‌باشد چون از رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم ثابت است که: «شَرِبَ مِنْ فِي قِرْبَةٍ مُعَلَّقَةٍ قَائِمًا»[۲]: (ايستاده از دهانه‌ی مشکی که آويزان بود‌، نوشید) یعنی از مشک قدیمی آویزان در حالی که ظرفی نیز نزد آن نبوده است همچنین اگر مکان تنگ است و امکان نشستن وجود ندارد پس ایستاده می‌نوشد زیرا رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم: «شَرِبَ مِنْ زَمْزَمَ فشَرِبَ وَهُوَ قَائِمٌ»[۳]: (آب زمزم را در حالی که ایستاده بود نوشید) اما در حالت فراخی، باید نشسته بنوشد.

اینجا مسئله‌‌ای وجود دارد: انسانی تشنه وارد مسجد می‌گردد و در مسجد آب وجود دارد آیا او بنشیند و بنوشد یا می‌گوییم: نماز تحیه‌ی مسجد بخوان سپس بنوش؟ جواب: دومی یعنی می‌گوییم: نماز تحیه‌ را بخوان سپس بنوش و این افضل است و اگر ترسیدی که اگر نماز تحیه خواندی نزد آب شلوغ شود و به تأخیر می‌افتی پس ایستاده بنوش و اشکالی ندارد زیرا این حاجت و نیاز است.


[۱] صحیح مسلم: كتاب الأشربة، باب كراهية الشرب قائما، شماره (٢٠٢٤).

[۲] سنن ترمذی: كتاب الأشربة، باب ما جاء في الرخصة في ذلك، شماره (۱۸۹۲) وقال: حسن صحيح غريب. و سنن ابن ماجه: كتاب الأشربة، باب الشرب، قائما، شماره (٣٤٢٣).

[۳] صحیح بخاری: كتاب الحج، باب ما جاء في زمزم، شماره (١٥٥٦) ، و صحیح مسلم: كتاب الأشربة، باب في الشرب من زمزم قائما، شماره (۲۰۲۷).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم الشرب والإنسان واقف؟، وهل ورد في ذلك أحاديث ؟ وعند الشرب من ماء زمزم، هل لا بد من الجلوس؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الشرب قاعدا أفضل بلا شك، بل يُكره الشرب قائما إلا لحاجة، ودليل ذلك أن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم نَهَى أَنْ يَشْرَبَ الرَّجُلُ قَائِما. أما إذا كان هناك حاجة، مثل أن يكون الماء الذي يُشرب منه عاليا، كما يوجد في بعض البرادات، تكون مرفوعة، لا يستطيع الإنسان أن يشرب منها، وهو قاعد فهنا تكون هذه للضرورة، لأنه ثبت عن النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم – أَنَّهُ شَرِبَ مِنْ فِي قِرْبَةٍ مُعَلَّقَةٍ قائما. أي من قربة قديمة مُعَلَّقة، وليس عنده إناء، وكذلك أيضا إذا كان المكان ضيقا لا يمكن أن يجلس فليشرب قائما، لأن النبي -صلى الله عليه وعلى آله وسلم – شَرِبَ مِنْ زَمْزَمَ، فَشَرِبَ وَهُوَ قَائِم. أما في حالة السَّعَة، فليشرب وهو قاعد.

وهنا مسألة: إنسان دخل المسجد، وفيه ماء، وهو عطشان يريد أن يشرب، فهل يجلس ويشرب، أو نقول: صَلِّ التحية، ثم اشرب؟ الجواب: الثاني، نقول: صَلِّ التحية، ثم اشرب هذا هو الأفضل، فإن خِفْتَ إذا صليت التحية أن يَكْثُر الناس على الماء وتتأخر، فاشرب قائما، ولا حرج، لأن هذا حاجة.

مطالب مرتبط:

(۶۵۹۶) هنگامی که از رادیو می‌شونم که گوینده سلام می‌کند، حکم جواب دادن آن هنگامی که می‌گوید: السلام علیکم، چیست؟

دراین‌باره توقف می‌نمایم ولی اگر جواب داد و گفت: علیکم السلام إن شاء الله اشکالی ندارد....

ادامه مطلب …

(۶۵۹۷) حکم تکرار مصافحه و سلام میان همکاران در مدرسه

هنگامی که انسانی وارد مجلس قومی گشت، به صورت عموم به آن‌ها سلام می‌نماید و با آن‌ها مصافحه نمی‌کند چون من تا این لحظه در سنت نیافتم که هنگامی که مردی وارد مجلس شود از اول مجلس شروع کند تا آخر کسی در مجلس حضور دارد، مصافحه کند...

ادامه مطلب …

(۶۶۲۵) آداب زیارت بیمار که در اسلام آمده است، چیست؟

زیارت بیماران از بافضلیت‌ترین عباداتی می‌باشد که شخص در قبال برادر مسلمانش انجام می‌دهد و برای همین بعضی اهل علم گفته‌اند عیادت بیمار فرض کفایت است....

ادامه مطلب …

(۶۶۰۱) حکم برخاستن برای استقبال واردشوندگان به مجلس در سنت نبوی

روش رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم در این‌باره این‌ بوده که برای هیچ کس بلند نمی‌شده و خوشش نمی‌آمده که کسی برای او بلند شود.....

ادامه مطلب …

(۶۵۸۵) حکم شروع به سلام و جواب دادن به آن چیست؟

شروع کردن سلام سنت مؤکد می‌باشد و بهترین مردم کسی است که شروع کننده‌ی سلام باشد چون که جواب دادن به کسی که به تو سلام نموده است، واجب می‌باشد...

ادامه مطلب …

(۶۶۲۱) چگونه وقتی تنها سفر می‌کنم، سنت رسول الله ﷺ را رعایت کنم؟

مراد حدیث در زمان گذشته است که انسان تنهایی در صحرایی وسیع برود و هیچ کس همراهش نباشد و این اشتباه می‌باشد و رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم از آن بر حذر داشته....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه