سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۵۵۹) حکم شرعی قطع رابطه یا ترک محل سکونت به سبب بی‌اعتنایی همسایگان

(۶۵۵۹) سوال: همسایگانی دارم که هیچ سببی حتی ناچیز نیز برای خصومت بین من و آن‌ها وجود ندارد و من هرگز با آن‌ها درگیر نمی‌شوم و همیشه زیارتشان می‌کنم و با آن‌ها می‌نشینم ولی بر آن‌ها تأثیری نگذاشته و ومرا اکرام نکرده‌اند و به زیارتم نمی‌آیند، آیا بعد از همه‌ی این‌ها باز نیز مجامله کنم و همین منوال را ادامه دهم یا با آن‌ها قطع رابطه کنم یا به جای دور از آن‌ها نقل مکان نمایم و درونم با این راه‌حل راحت‌تر است؟ آیا این راه‌حل اسلامی می‌باشد؟

جواب:

در حدیث صحیح از رسول اللهﷺ ثابت است که فرموند: «مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيُكْرِمْ جاره»[۱]: (هر کسی که به اللهÀ و روز قیامت ایمان دارد پس همسایه ‌اش را اکرام کند. (

اکرام همسایه بر اساس آنچه در عرف اکرام می‌باشد صورت می‌گیرد و حد شرعی برای آن تعیین نشده است؛ لذا اکرام همسایه‌ات با زیارت کردن او و دادن هدیه و مانند آن می‌باشد که از کمال ایمان تو است حتی اگر او در مقابل چنین نکند بلکه اگر با بدی نیز مقابله کند اما بر تو واجب است که صبر نمایی و او را از اکرام خود دریغ نکنی چون معلق کردن اکرام کردنت به اکرام کردن آن‌ها به تو، این آن اکرامی نیست که از ایمان برخواسته باشد و از روی آن است که جواب او را همانندش دادی چون انسان وقتی کسی او را اکرام کرد، او نیز اکرامش می‌کند و برای همین نصیحت من به تو این است که در خانه‌ات بمانی و و خود و فرزندانت را منتقل نکنی و به اکرام نمودن همسایگانت ادامه دهی حتی اگر آن‌ها اکرامت نکنند مگر این که از آن‌ها اذیتی ببینی که تحمل آن وجود نداشته باشد که در این صورت ناچار به نقل مکان هستی.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: لي جيران يسكنون معي، ولا سبب بيني وبينهم يدعو للمخاصمة، حتى ولو كان طفيفًا، وأنا لم أخاصمهم أبدا، فأنا أزورهم، وأجلس معهم، وأكرر الزيارة مرات، ولم يتأثر هؤلاء، ويتكرموا بالزيارة، فهل بعد هذا كله أجامِلُهم، وأسير على هذا المنوال، أم أنقطع عنهم، أم أرحل عنهم بعيدا، وهو أقرب الحلول راحةً للضمير؟ فهل هذا الحل إسلامي أم لا؟

فأجاب رحمه الله تعالى : ثبت في الحديث الصحيح عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال: «مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَلْيُكْرِمْ جَارَهُ».

وإكرام الجار بحسب ما يُعَدَّ عُرفًا إكراما ليس فيه حد شرعي، فإكرامك لجيرانك بالزيارة والهدية، ونحو هذا مِن تمام إيمانك، حتى وإن لم يقابلوك بالمثل، بل وإن قابلوك بالإساءة، فإن الواجب عليك الصبر، وعدم التخلي عن إكرامهم، لأن تعليقك إكرامهم بإكرامهم لك، ليس هذا من باب الإكرام الذي يدعو إليه الإيمان، ولكن هذا من باب المكافأة، فإن الإنسان إذا أكرم من يكرمه، فهو مكافئ له، لذلك أنصحك بأن تبقى في بيتك، ولا تزعزع نفسك وأولادك، وأن تستمر في إكرام هؤلاء الجيران، وإن لم يكرموك، إلا إذا رأيت منهم أذيَّة لا تطاق، فحينئذ لا بد من الرحيل.

مطالب مرتبط:

(۶۵۶۰) تعامل شرعی با همسایگان بی‌نماز و اهل غیبت

اشکالی ندارد که نزدشان بروی بلکه بهتر این است که نزدشان بروی و آن‌ها نصحیت کنی و بر ترک این امور و مشکلات یاریشان دهی تا آنطور که شایسته است بین آن‌ها صفا و محبت به وجود بیاید....

ادامه مطلب …

(۶۵۴۰) حکم و آثار مطالبه‌ی مهریه‌های سنگین از سوی خانواده‌ی دختر

برای هیچ مردی چه پدر یا یا غیر پدر حلال نیست که مقداری کم یا زیاد از مهریه را برای خود شرط کند چون همه‌ی مهریه برای زن است...

ادامه مطلب …

(۶۵۶۶) از شما می‌خواهیم که برادران را به نرمی رفتار کردن با خدمت‌کاران توصیه کنید؟

برای مسلمان واجب است که به اخلاق والا و نیک مزین باشد و با خدمت‌کارانی که چه بسا خانواده‌هایشان را ترک کرده‌اند، رحم نمایند و چه بسا آن زنی باشد که فرزندانش در کشورش باشد یا مادری داشته باشد و دنبال روزی بوده، لذا واجب است که به آن‌ها رحم شود...

ادامه مطلب …

(۶۵۵۳) چگونه با همسایه‌ای که نماز نمی‌خواند رفتار کنیم؟

بر تو لازم نیست که به خاطر همسایه‌ی بد از آن‌جا نقل مکان کنی در حالی که او را چندین بار نصحیت کردی لذا هر کس که هدایت شود به سود خود اوست، و هر کس‌که گمراه شود، تنها به زیان خودش خواهد بود......

ادامه مطلب …

(۶۵۷۲) حکم قبول هدیه از همسایه‌ی غیر مسلمان

بله جایز است که از هدیه‌ی کافر بخوری اگر که به او اطمینان داری چون رسول اللهﷺ گوسفندی که زنی یهودی  به ایشان هدیه داده بود را قبول کرد...

ادامه مطلب …

(۶۵۵۴) در مقابل همسایه‌ای که همیشه از نماز صبح باز می‌ماند چه چیزی بر من واجب است؟

برای شما واجب است که او را نصیحت کنید چون که همسایه‌ی شما می‌باشد و بر شما حق دارد ولی بر صورت توبیخ و سرزنش نباشد بلکه نصیحت از روی حکمت باشد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه