(۱۵۴۱) سوال: شخصی نزد یکی از دوستانش شام خورده و بعد از ادای نماز عشا دچار شک شده است که آیا گوشت گوسفند یا گوشت شتر بوده است؟ آیا باید از میزبان بپرسد؟ آیا اگر پرسیدن امکان‌پذیر نبود، باید نمازش را دوباره بخواند یا خیر؟

جواب:

اگر کسی گوشتی خورد و سپس دچار شک شد که گوشتی که خورده، گوشت شتر بوده است یا خیر، نیاز به پرسیدن نیست اما اگر دانست، حتی مدتی بعد، باید نمازش را دوباره ادا کند. با این سؤال متوجه می‌شویم که این شخص، تفاوت میان گوشت شتر در بطلان وضو را با دیگر گوشت‌ها می‌داند زیرا: «سأل رَجُلٌ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ: أَتَوَضَّأُ مِنْ لُحُومِ الْغَنَمِ؟ قَالَ: «إِنْ شِئْتَ فَتَوَضَّأْ، وَإِنْ شِئْتَ فَلَا تَتَوَضَّأْ». قَالَ: أَتَوَضَّأُ مِنْ لحُومِ الْإِبِلِ؟ قَالَ: «نَعَمْ، فَتَوَضَّأْ مِنْ لحُومِ الْإِبِلِ»[۱] : (مردی از رسول الله ﷺ پرسید: آیا از خوردن گوشت گوسفند، وضو بگیرم؟ فرمود: اگر خواستی وضو بگیر و اگر نخواستی وضو نگیر. گفت: آیا از خوردن گوشت شتر، وضو بگیرم؟ فرمود: بله، بعد از خوردن گوشت شتر، وضو بگیر). بنابراین وضو گرفتن بعد از خوردن گوشت گوسفند را به اختیار انسان واگذار نمود اما در مورد گوشت شتر، وضو گرفتن را به طور قطعی اعلام کرد. این دلالت می‌دهد که وضو گرفتن بعد از خوردن گوشت شتر، واجب است و اختیاری نیست.

گوشت شتر، تمام اعضای آن اعم از جگر، قلب، معده، روده و غیره را شامل می‌شود زیرا رسول الله ﷺ هیچ عضوی از آن استثنا نکرده است و این، عموم را می‌رساند. از جمله دلایلی که دلالت دارد هرگاه گوشت به یک حیوان نسبت داده شود، تمام اجزای بدنش را شامل می‌شود، این فرموده‌ی الله B است که می‌فرماید: {حُرِّمَتْ عَلَيْكُمْ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنزِيرِ} [المائدة: ۳] : (مردار، خون و گوشت خوک برشما حرام شده است). واضح است که گوشت خوک، شامل معده، روده، قلب، جگر و دیگر اعضای بدنش می‌شود.

گوشت حیوانات دیگر غیر از شتر، وضو را باطل نمی‌کند اما بسیاری از علما چنین گفته‌اند که وضو گرفتن بعد از خوردن گوشت پخته شده، مستحب می‌باشد زیرا به این مسئله امر شده است اما واجب نیست.

[۱] تخریج آن گذشت.