(۱۳۵۶) حکم شانه کردن ریش و معطر کردن آن به طور روزانه

(۱۳۵۶) سوال: آیا شانه کردن ریش و معطر کردن آن به طور روزانه شامل «النهيُ عن التَرَجُّل إلا غِبّاً» : (نهی از شانه کردن مو مگر یک روز در میان) می‌شود؟

جواب:

الترجّل به معنای شانه کردن، روغن زدن و آراستن مو می‌باشد. در حدیث چنین آمده است که: «نهی رسول الله ﷺ عن التَرَجُّل إلا غِبّاً»[۱] : (رسول الله ﷺ از ترجّل و شانه کردن مو نهی نموده است مگر این که یک روز در میان باشد)؛ یعنی یک روز در میان. چون اگر انسان هر روز به آراستن و زیبا کردن خود مشغول شده و به بزرگ‌ترین دغدغه‌اش تبدیل شود‌، از کارهای بزرگ‌تر و مهم‌تر غافل می‌شود اما اگر یک یا دو روز در میان به این کار بپردازد بدین صورت که یک روز انجام دهد و یک روز انجام ندهد یا یک روز انجام دهد و دو روز انجام ندهد، بدین معنا است که این کار نزد او اهمیت زیادی ندارد و سبب نمی‌شود که از کارهای بزرگ‌تر و مهم‌تر غافل ‌شود.

بدین خاطر است که می‌گوییم زیاده‌روی در زیبا کردن و رسیدگی به مو، درست نیست همان‌طور که بی‌توجهی به آن نیز کار درستی نمی‌باشد. زیرا وقتی صحابه H به رسول الله ﷺ ‌گفتند: ‌ای رسول الله! شخص دوست دارد که لباس و کفشش خوب و زیبا باشد؟ رسول الله ﷺ فرمود: «إنَّ اللهَ جميلٌ يُحبُّ الجمالَ، الكِبرُ بطَرُ الحقِّ، وَغَمْطُ النَّاسِ»[۲] : (الله زیبا است و زیبایی را دوست دارد. کبر و غرور، سرکشی از حق و تحقیر مردم است). بنابراینکسی‌ که لباس یا کفش خوب و زیبا می‌پوشد، متکبر و مغرور نیست؛ بلکه کبر و غرور، سرکشی از حق و تحقیر مردم است حتی اگر لباس کهنه‌ و فرسوده‌ای بر تن داشته باشد؛ با این حال نیز گاهی شخص در قلبش مغرور و متکبر است، از دین و فرمان الله À سرپیچی می‌کند و به حقوق بندگانش تجاوز می‌کند. رسول الله ﷺ خبر داده و فرموده است: «لا يَدْخُلُ الجَنَّةَ أحد في قَلْبِهِ مثْقَالُ حَبَّة خَردَل مِنْ كبرٍیاءِ»[۳] : (کسی ‌که در قلبش به اندازه‌ی یه ذره دانه‌ی خردل هم غرور باشد، وارد بهشت نمی‌شود).

بنابراین لازم است که انسان در برابر الله À و بندگانش، متواضع و فروتن باشد، شرع و دین الله À را بر خواسته‌های نفسانی خویش ترجیح دهد، جایگاه و احترام بندگان الله را حفظ نماید، بر کسی چیره نشده و بر دیگران فخرفروشی نکند.

[۱] مسند احمد (۴/۲۷۶، شماره ۲۴۷۰). سنن ابوداود: کتاب الترجل، شماره (۴۱۵۹). سنن ترمذی: أبواب اللباس، باب ما جاء فی النهی عن الترجل إلا غبّا، شماره (۱۷۵۶). سنن نسائی: کتاب الزینة، باب الترجل غبّا، شماره (۵۰۵۵).

[۲] صحیح مسلم: کتاب الایمان، باب تحریم الکبر وبیانه، شماره (۹۱).

[۳] صحیح مسلم: کتاب الایمان، باب تحریم الکبر وبیانه، شماره (۹۱).

تعداد بازدید: 0

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل مَشْط اللحية والقيام بتطييبها يوميا يدخل ضمن «النهي عن الترجل إلا غبا»؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: الترجل هو تسريح الشعر ودهنه وتحسينه وتزيينه، وقد «نَهَى النبي صلى الله عليه وسلم عن التَّرَجُلِ إِلَّا غِبا». أي يوما فيوما، ذلك أنه إذا اشتغل الإنسان بإصلاح هندامه، وصار هو أكبر همه، فإنه يشتغل به عن أمور أهم وأعظم، أما إذا فعله غِباً، أي: يومًا يَترجّل، ويوما لا يترجل، أو يوما يترجل، ويومين لا يترجل، أو يومين يترجل، ويوما لا يترجل، صار هذا دليلا على أنه ليس ذلك عنده بأهمية كبيرة تشغله عما هو أهم.

ولذلك نقول: لا ينبغي للإنسان أن يبالغ ويسرف في ترجيل الشعر، ولا أن يُهمله أيضًا؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم عندما قال له الصحابة: يا رسول الله، إِنَّ الرَّجُلَ يُحِبُّ أَنْ يَكُونَ ثَوْبُهُ حَسَنًا وَنَعْلُهُ حَسَنَةٌ، قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ جَمِيلٌ يُحِبُّ الْجَمَالَ – أي: يحب التجمل ، الْكِبْرُ بَطَرُ الْحَقِّ، وَغَمْطُ النَّاسِ». ولهذا ليس المتكبر من يلبس الثياب الحسنة والجميلة، أو النعل الحسن والجميل، والكبر أن يَرُدَّ الحق، وأن يَغْمط الناس ويحتقرهم، حتى ولو كان عليه ثياب خَلِقَة، فإنه قد يكون متكبّرًا في قلبه – والعياذ بالله – مُستكبرًا على دين الله، وعلى عباد الله، وقد أخبر النبي صلى الله عليه وسلم أنه «لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ أَحَدٌ فِي قَلْبِهِ مِثْقَالُ حَبَّةِ خَرْدَلٍ مِنْ كِبْرِيَاءَ».

فعلى الإنسان أن يكون متواضعًا الله ، متواضعًا لخلق الله، يُقدِّم شريعة الله على هَوَى نفسه، ويُنْزِل عباد الله منزلتهم، ولا يستطيل على أحد، ولا يَفخَر على أحد.