سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۹۶۲) حکم شرعی صرف درآمد حاصل از کنسرت‌های حاوی افعال حرام در امور خیریه

(۴۹۶۲) سوال: می‌دانیم که اگر شغلی حرام باشد، مالی که از طریق آن به دست می‌آید نیز حرام است.  مثلا مشروب حرام است، پس مالی که از فروش مشروب به دست می‌آید حرام می‌باشد. در همین راستا من گاهی در اروپا و برخی کشورهای اسلامی کنسرت‌های هنری برگزار می‌کنم و با عواید حاصل از آن، اقدام به خرید مواد غذایی برای کشورهای مصیبت زده افریقایی می‌نمایم و البته واضح است که در این کنسرت‌ها برخی افعال حرام نیز انجام می‌گردد. حال آیا این مال و این غذایی که به فقرای مسلمان و غیرمسلمان داده می‌شود حرام است؟

جواب:

همانطور که این فرد اشاره کرد، صدقه و انفاق از مال حرام هیچ ثواب و اجری ندارد و هیچ برکتی در مال ایجاد نمی‌کند و به جز آتش و عذاب هیچ چیزی بر مال نمی‌افزاید.

اما کسی که این مال و صدقه را دریافت می‌کند، با دریافت آن مرتکب هیچ عمل حرامی نشده است، زیرا این مال حرام در کسب است و نه در عین. یعنی کسب آن حرام است و این تحریم تنها شامل کاسب می‌گردد و ربطی به دریافت کننده آن مال ندارد. اما اگر مالی حرام عینی باشد، بر کاسب و غیر کاسب حرام است.  مثلا اگر کسی بداند که این مالی که به او داده می‌شود مالی سرقتی است، بدون شک اخذ این مال بر او حلال نخواهد بود، مگر اینکه با این نیت آن را بگیرد که صاحب آن را پیدا کرده و به او پس دهد (البته به شرطی که ضرر و آسیبی متوجه خود وی نشود)

همچنین هیچ منعی ندارد که مسلمین از غیر مسلمین اعانه و کمک اخذ کنند به شرطی که هیچ ذلت و تحقیری در آن نباشد که در این حالت مجاز نمی‌باشد. زیرا یک مسلمان نباید هرگز خود را در برابر دیگران کوچک کند، مخصوصا در برابر کفار که دشمن خدا به حساب می‌آیند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: من المعلوم إذا كان الشيء محرما، فإن المال المكتسب منه يعتبر حراما أيضًا، فالخمر مثلا حرام، لذا كان المال الناتج عن بيعها حراما أيضًا، وعليه فقد أقيم حفل فني كبير في أوروبا، وفي كثير من بلدان المسلمين جمعت عن طريقه أموال لشراء أغذية لمنكوبي المجاعة في إفريقيا، ولا شك أن هذا الحفل يشتمل على أشياء مُحرَّمة، وبناء على ما ذكرناه هل يعتبر هذا المال وهذه الأغذية حراما؟ وكذلك ما يتلقاه المسلمون المحتاجون من غيرهم من غير المسلمين من إعانات نقدية، أو عَيْنيَّة، هل هي حرام أم حلال؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الأمر كما ذكر السائل أن كل شيء اكتسب بالحرام، فإنه يكون حراما، ولا ينفع صاحبه الذي اكتسبه، إن أنفقه لم يبارك له فيه، وإن تصدق به لم يُقبل منه، وإن خلفه كان زادا له إلى النار.

أما بالنسبة لمن بذل له ذلك الشيء، فإنه لا يكون حراما عليه، وذلك لأن التحريم كان للكسب لا للعين، فكل شيء مُحرَّم لكسبه، يكون حراما على الكاسب فقط، وأما من أخذه من هذا الكاسب بطريق حلال، فإنه ليس حراما عليه، أما ما كان حراما بِعَيْنِه، فإنه حرام على الكاسب وعلى غيره، كما لو علمت أن هذا السارق سرق هذا الشيء من فلان، فإنه لا يَحِلُّ لك أن تأخذ هذا المسروق، اللهم إلا أن تأخذه استنقاذا لتَرُدَّه إلى صاحبه، فإنه حينئذ يكون واجبا عليك إذا قدرت عليه بدون ضرر عليك.

وكذلك ما يحصل من إعانات من غير المسلمين للمسلمين، يجوز قبولها بشرط ألا يكون في ذلك إذلال للمسلمين فإذا كان هؤلاء الكفار يتبرعون بهذه الأموال لإذلال المسلمين وإخضاعهم، وكونهم تحت رحمتهم، فإن ذلك لا يجوز، لأنه لا يجوز للمسلم أن يُذِلَّ نفسه، لا سيما أمام أعداء الله الكفار.

مطالب مرتبط:

(۴۹۵۷)حکم پرداخت رشوه برای دفع ظلم

این مساله امر بسیار عظیمی است که اکثر مردم اسیر آن می‌شوند و سبب آن تعلل برخی از مسئولین در انجام کار ارباب رجوع است بدین صورت که مردم به آنها رشوه پرداخت نکنند، کار آنها را انجام نخواهند داد...

ادامه مطلب …

(۴۹۶۳) حکم استفاده از مال حاصل از فالگیری

بر شما واجب است که این زن را نصیحت کنید و او را از خدا بترسانید و به او  بگویید که پیامبر ﷺ از پیشگویی نهی فرموده است و هر آنچه از شغلی حرام به دست آمده باشد حرام است. ....

ادامه مطلب …

(۴۹۶۶) حکم پرداخت «حفالة» به زنان باردار

اگر این هدیه برای شوهر سنگین است و زن به او فشار زیادی وارد می‌کند، در این حالت این اهدا و این هدیه مورد نهی است زیرا در آن اذیت و آزار شوهر نهفته است. اما اگر برای شوهر امری ثقیل نباشد اشکالی ندارد. هدیه دادن باعث نزدیکی دلها به یکدیگر می‌شود و مشکلی ندارد....

ادامه مطلب …

(۴۹۶۱) حکم خارج کردن مخفیانه بیمار از بیمارستان برای فرار از پرداخت هزینه

این کار به دلیل اینکه مال مردم در آن به ناحق خورده می‌شود حرام است...

ادامه مطلب …

(۴۹۶۴) حکم استفاده ناخواسته از مالی که منشأ حرام دارد

کسی که در مالش هم رزق حلال و هم رزق حرام وجود داشته باشد، خوردن از مال او حلال است....

ادامه مطلب …

(۴۹۶۰) حکم خیات در امانت در قول یا غیر آن چیست؟

خیانت در امانت یکی از نشانه‌های نفاق است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه