سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۴۰۹۷) آیا دختر می‌تواند به جای پدر فوت شده حج ادا کند؟

(۴۰۹۷) سوال: آیا برای دختر جایز است بعد از این که حج خود را ادا نمود به جای پدرش که فوت شده حج را ادا کند؛ چه شروطی دارد؟

جواب:

بله، برای دختر و پسر جایز است حج را به جای پدرشان که فوت شده ادا کنند همچنین برای برادر جایز است به جای برادرش که فوت شده حج را ادا کند و اشکالی ندارد در صورتی که این شخص حج خود را ادا نموده باشد در صحیح بخاری و صحیح مسلم از حدیث ابن عباس Ç روایت شده که زنی از جهینه نزد رسول الله ﷺ آمد و گفت: مادرم نذر نموده که حج را ادا کند اما حج را ادا نکرد تا این که وفات نمود؛ آیا به جای او حج را ادا کنم؟ فرمود: بله، حج را به جای او ادا کن[۱]ز

شیخ بزرگوار! آیا جایز است به جای مادرش حج را ادا کند هر چند که برادرانی بالغ داشته باشد؟

جواب: بله، هر چند که برادرانی بالغ داشته باشد.

شیخ بزرگوار! آیا این وظیفه‌‌ی مردان نیست؟

جواب: لازم نیست هر یک از مردان یا زنان می‌‌توانند انجام دهند به همین دلیل زنی از خثعم از پیامبر ﷺ سؤال نمود: حج زمانی واجب شد که پدرم پیر شده بود و نمی‌‌تواند بر سواری بنشیند؛ آیا حج را به جای او ادا کنم؟ فرمود: بله، حج را به جای او ادا کن[۲]؛ لذا به او اجازه داد به جای مرد حج را ادا کند در حالی که زن بود.

شیخ بزرگوار! آیا شرط است محرم همراه او باشد؟

جواب: بله، محرم باید در هر سفری دنبال او باشد چه حج باشد و چه سفری دیگر باشد و فرقی ندارد زن به خاطر ادای حج خود سفر نموده یا برای ادای حج دیگری سفر نموده باشد.


[۱] بخاري: كتاب جزاء الصيد، باب الحج و النذور عن الميت، شماره­ى (۱۸۵۲).

[۲] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: هل يجوز للبنت أن تَحجَّ عن أبيها المتوفى، بعد أن حَجَّتْ لنفسها، وماذا يشترط لذلك؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: نعم يجوز للبنت أن تحج عن أبيها المتوفى، وكذلك الابن يحج عن أبيه، وكذلك الأخ يحج عن أخيه، ولا حرج في ذلك إذا كان هذا الحاج قد أدى فَرِيضَةَ الْحَجّ عن نفسه، ففي الصحيحين من حديث ابن عباس رضي الله عنهما أن امرأة من جهينة، جاءت إلى النبي صلى الله عليه وسلم، فقالت: إن أمي نَذَرَتْ أن تَحجَّ فلم تَحَجَّ حتى ماتت، أَفَأَحُجُّ عنها؟ قال: «نَعَمْ حُرِّي عَنْهَا».

فضيلة الشيخ: هل يجوز لها أن تَحجَّ حتى لو كان لها أخوة ذكور بالغون؟

فأجاب رحمه الله تعالى: نعم، ولو كان لها أخوة ذكور بالغون.

فضيلة الشيخ: أليست هذه الوظيفة للرجال؟

فأجاب رحمه الله تعالى: لا تلزم يقوم بها الرجال والنساء، ولهذا سألت امرأة من خَنْعَم النبي صلى الله عليه وسلم قالت إن فَرِيضَةَ الله على عبادِهِ فِي الْحَجِّ أدركت أبي شَيْخًا كَبِيرًا، لا يثبت على الراحلة، أفَأَحُج عنه؟ قال «نعم»، فأذن لها أن تَحجَّ عن رجل وهي امرأة.

فضيلة الشيخ: ولكن هل يشترط لها الْمَحْرَمُ؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: نعم لا بُدَّ من الْمَحْرَمِ في كل سفر، سواء سفر الحج أو غيره، وسواء سافرت الْمَرْأَةُ لِحَجِّها عن نفسها، أو لْحَجِّهَا عن غيرها.

مطالب مرتبط:

(۴۰۸۴) حکم ادای حج به خرج صاحب‌کار با وجود توان مالی

اگر صاحب شرکت اجازه دهد جایز است....

ادامه مطلب …

(۴۰۷۴) آیا جایز است قبل از ازدواج حج را ادا کنم؟

ازدواج جزو شروط صحت حج نیست بلکه حج بدون ازدواج درست است...

ادامه مطلب …

(۴۱۰۷) حکم پرداخت هزینه حج به نیابت از دیگران

آن چه شایسته است این است که انسان در کارهایش دقت کند و امر را جز به کسی که از دین او اطمینان دارد واگذار نکند...

ادامه مطلب …

(۴۰۷۵) حکم ادای حج توسط شخص بدهکار

کسی که بدهکار است به هیچ عنوان حج را انجام ندهد هر چند حج واجب باشد زیرا حج بر او واجب نمی‌‌شود تا زمانی که بدهی خود را پرداخت کند لذا مشغول پرداخت بدهی خود شود هر چند حج را چند سال به تأخیر بیندازد....

ادامه مطلب …

(۴۰۹۴) آیا می‌توانم به‌ جای پدر پیر و بیمارم که توان مالی ندارد حج انجام دهم؟

اگر پدرت نزد او مالی نیست حج بر او واجب نیست و اگر بمیرد در حال عدم معصیت الله فوت نموده است...

ادامه مطلب …

(۴۱۱۰) حکم ادا حج به نیابت از رسول الله ﷺ و صحابه

اهدای عبادات به پیامبر ﷺ کم خردی و از لحاظ شرعی بدعت در دین است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه