(۴۰۹۱) حکم انجام عمره به نیابت از بستگان خارج از کشور به دلیل فقر

(۴۰۹۱) سوال: شیخ بزرگوار! من در سعودی زندگی می‌‌کنم و برادرانم در خارج از سعودی هستند به خاطر گرانی نمی‌‌توانند حج یا عمره را انجام دهند؛ آیا جایز است به جای آن‌‌ها عمره را ادا کنم؟

جواب:

اگر واجب باشد درست نیست به جای آن‌‌ها عمره را ادا کنی زیرا خود در این حالت می‌‌توانند به حج یا به عمره بیایند اما عدم توانایی مالی عمره و حج را بر آن‌‌ها واجب نمی‌‌کند به دلیل فرموده‌‌ی الله À: {وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا ۚ}[آل عمران: ۹۷](و برای الله حج خانه (کعبه) بر مردم واجب است (البته) کسانی که توانایی رفتن به سوی آن را دارند).

اما اگر قبلا حج یا عمره را ادا کرده‌‌اند و می‌‌خواهی عمره‌‌ی سنت را به جای آن‌‌ها ادا کنی نزد بسیاری از اهل علم اشکالی ندارد و دیگران نظرشان بر این است که درست نیست و دلیل آن‌‌ها این است که نیابت در حج فقط برای حج واجب است و برای سنت نیست و نیابت در حج واجب در صورت ضرورت است و کسی که حج بر او واجب است نتواند آن را ادا کند در این صورت نیابت جایز است اما در سنت ضرورتی وجود ندارد که انسان به نیابت از کسی آن را ادا کند.

بنابراین نظرم بر این است که به جای آن‌‌ها عمره را انجام ندهی هر چند که سنت باشد اگر برای آن‌‌ها میسر شد که به مکه بیایند از فضل الله À است و اگر میسر نشد الله À نسبت آن چه انجام می‌‌دهد حکیم است.

تعداد بازدید: 0

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: فضيلة الشيخ أنا موجود في المملكة، وإخواني خارج المملكة لا يستطيعون أن يَعْتَمِرُوا أو يَحُجُّوا، وذلك للغلاء هل يصح أن نَعْتَمِرَ عنهم؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: إذا كان فَرِيضَةً فإنه لا يصح أن تَعْتَمِرَ عنهم، لأنهم حينئذ يستطيعون بأنفسهم أن يأتوا إلى الْعُمْرَةِ أو الْحَجِّ، لكن عدم الاستطاعة المالية لا تُوجِبُ عليهم الْعُمْرَةَ ولا الْحَجَّ، لقوله تعالى: ﴿ وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا ﴾ [آل عمران: ٩٧].

أما إذا كانوا قد حَجُّوا من قبل واعتمروا وتريد أن تأتي لهم بِعُمْرَةٍ نَافِلَةٍ فإن هذا لا بأس به عند كثير من أهل العلم، ويرى آخرون أن ذلك لا يصح، ويعللون هذا بأن الاستنابة في الْحَج إنما جاءت في الْفَرِيضَةِ ولم تأت في النافلة، وجاءت في الْفَرِيضَةِ للضرورة لأنها وَاجِبَةٌ ولم يتمكن من فُرِضَتْ عليه من أدائها فجازت الاستنابة فيها للضرورة، وأما التطوع فليس هناك ضرورة تدعو إلى أن يَسْتَنِيبَ الإنسان غيره فيه.

وعلى هذا فالذي أرى أن لا تعتمر عنهم أيضًا، حتى وإن كان نافلة، فإن تيسر لهم الوصول إلى البيت فهذا من فضل الله -عز وجل-، وإن لم يتيسر فالله سبحانه وتعالى حكيم بما يفعل.