(۳۵۳۸) حکم اطعام اهل میت توسط همسایگان در سه روز اول

(۳۵۳۸) سوال: حکم درست کردن غذا مثلا توسط همسایه‌ها و این که به مدت سه روز برای اهل میت ببرند، چیست؟

جواب:

یک بار آن جایز است اما به شرط اینکه اهل میت به نسبت درست کردن غذا، مشغول باشند به خاطر قول رسول اللهﷺ که می‌فرماید: {اصنعُوا لآلِ جَعفَرٍ طعامًا؛ فإنه قد أتاهم أمْرٌ يَشْغَلُهم}[۱] (برای آل جعفر غذای درست کنید چون ایشان به امری که به سراغشان آمد مشغول هستند) و قول {فإنه قد أتاهم أمْرٌ يَشْغَلُهم} به علت آن دلالت می‌دهد که ایشان به دلیل این مصیبت مشغول بودند و اما اگر علت وجود نداشت معلول که فرستادن غذا باشد هم منتفی می‌شود پس اگر اهل میت به نسبت درست کردن طعام مشغول نبودند، درست کردن غذا و فرستادن آن منتفی است.

و امروزه بعضی از مردم غذای زیادی درست می‌کنند و برای جمع زیادی که پیش اهل میت برای سه روز گرد آمدن می‌فرستند که همه‌ی این‌ها بدعت است و بیان آن برای مردم واجب است و این که راهنمایی بشوند که این را ترک بکنند چون که ضایع کردن وقت و مال است و مخالفت با سنت می‌باشد و چه بسا در آن اختلاط بین زن و مرد نیز باشد و این مردم را از آن ذکری که به آن مأمور شده‌ایم مشغول کند و آن استرجاع (إنا لله و إنا الیه راجعون) است که انسان می‌گوید: {إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ، اللَّهُمَّ اؤْجُرْنِي فِي مُصِيبَتِي وَأَخْلِفْ لِي خَيْرًا مِنْهَا. إِلَّا أَخْلَفَ اللَّهُ لَهُ خَيْرًا مِنْهَا}[۲] (بگوید:إنالله و إنا إلیه راجعون؛ و چنین دعا کند: خداوندا! مرا در مصیبتم اجر بده و بهتر از آن را نصیب من گردان) پس با این موارد از امور شرعی دور می‌مانند و آن استرجاع گفتن و برایشان طلب اجر نمودن است و اینکه برایشان چیز بهتر جایگزین شود.

در این راستا کسانی را که به این مناسبات دچار شده‌اند نصیحت می‌کنم که به خود رحم کنند و از آنچه سلف صالح بر آن بوده‌اند پیروی کنند و بهترین روش، روش رسول اللهﷺ است و در این اموری که هیچ دلیلی از جانب الله بر آن نیست از نفس هیچ کس پیروی نکنید که فقط خود را به گناه نزدیک کرده‌اید و به خود و اهل و نزدیکان خود رفق به خرج دهید که با موافقت سلف صالح حاصل می‌شود.

[۱] [تخریج آن گذشت]

[۲] [تخریج آن گذشت]

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم صنع الطعام من الجيران مثلا، ثم يرسلونه لأهل الميت لمدة ثلاثة أيام؟

فأجاب رحمه الله تعالى: هذا مشروع مرَّةً واحدة، بشرط أن يحصل لأهل الميت ما يشغلهم عن صنع الطعام؛ لقول النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم – لما جاء نبأ جعفر بن أبي طالب رضي الله عنهم: «اصْنَعُوا لِآلِ جَعْفَرٍ طَعَامًا، فَإِنَّهُ قَدْ أَتَاهُمْ أَمْرٌ شَغَلَهُمْ». فقوله: «فَإِنَّهُ قَدْ أَتَاهُمْ أَمْرٌ شَغَلَهُمْ»، يدل على أن العلة في أنهم انشغلوا بهذه المصيبة، وإذا زالت هذه العلة فإن المعلول ينتفي، أي: إذا لم يكن لأهل الميت ما يشغلهم عن إصلاح الطعام فإنه ينتفي صنع الطعام لهم وإرساله إليهم.

ثم إن ما يفعله بعض الناس ذاك اليوم من صنع أطعمة كثيرة، وإرسال غنم كثير، واجتماع أمم كثيرة عند أهل الميت لمدة ثلاثة أيام، هذا كله من البدع التي يجب بيانها للناس وإرشادهم إلى تركها؛ لأن فيها ضياع وقت وضياع مال ومخالفة للسنة وربما يكون فيها اختلاط بين الرجال والنساء، وفيها انشغال للناس عن الذكر المأمور به عند المصيبة، وهو الاسترجاع بأن يقول الإنسان: «إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ اللهُمَّ أَجُرْنِ فِي مُصِيبَنِي، وَأَخْلِفْ لِي خَيْرًا مِنْهَا». فيشتغلون بهذه الأمور المحسوسة عن الأمور الشرعية، وهي الاسترجاع وسؤال الله أن يأجره على المصيبة، وأن يُخلف له خيرًا منها.

وإنني في هذه المناسبة أُوَجّه النصيحة لإخواني الذين اعتادوا هذه العادات، وأقول: ارفقوا بأنفسكم، واتبعوا ما كان عليه سلف الأمة، فإن خير الهدي هدي محمد -صلى الله عليه وعلى آله وسلم-، ولا تُتعبوا أنفسكم وغيركم بمثل هذه الأمور التي ما أنزل الله بها من سلطان، فإن هذا الأمر الذي أنتم عليه إلى الإثم أقرب منه إلى السلامة، فرفقًا بأنفسكم ورفقا بأهليكم ورفقا بأقاربكم ورفقا بأصحابكم، وستحصلون مع ذلك على موافقة هدي السلف الصالح.