سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۳۵۳۳) آیا اطعام در ایام تعزیه برای روح میت جایز است؟

(۳۵۳۲) سوال: در شهری که ما ساکن هستیم، زمانی که شخصی وفات کند نزدیکان و دوستان و آشنایان او برای تشییع و دفن و تعزیه‌اش جمع می‌شوند و به خانواده‌اش به اندازه‌ای که هزینه‌ی آشپز و غذا برای تعزیه کنندگان باشد، پرداخت می‌کنند و این زمان بین سه روز تا هفت روز می‌باشد و با این اعتقاد که با این عمل، صله‌ی رحم و محبت بینشان قوی‌تر می‌شود و این غذا صدقه‌‌ی مقبولی است برای روح میت که فقیر و غنی، کوچک و بزرگ از آن می‌خورد و همچنین در گذشته پدر یا برادر این میت این کار را برای میت ایشان انجام داده است پس آیا این عمل صحیح است؟ و آیا درست است که مسلمان از این غذاها بخورد و در این مجالس حضور یابد؟

جواب:

این عمل صحیح نمی‌باشد اما می‌گوییم: این عمل ( یعنی جمع کردن این صدقات) صحیح نمی‌باشد ولی اما جمع شدن نزدیکان و دوستان برای تشیع جنازه و همراهی جنازه‌اش اشکالی ندارد و بلکه از سنت است مخصوصا اگر نزدیکانش یا دوستانش و یا غیره از کسانی که حقی بر او دارند، باشد.

اما این ماتم‌هایی که سه روز یا هفت روز و یا چهل روز است قطعا از بدعت‌هاست و رسول اللهﷺ از آن نهی کرده و امتش را بر حذر کرده‌ است و رسول اللهﷺ و اصحابش و سلف صالح، هیچ کدام آن را انجام نداده‌اند در صورتی که ایشان بر خیر حریص‌تر بودند.

برادرانمان را در این سرزمینی که سوال‌کننده ذکر کرد نصیحت می‌کنیم به جای خسته کردن در اینگونه بذل مال (بلکه اتلاف مال) که در شرع جایگاهی ندارد، از اولیای میت به صورت مخفیانه صدقه بدهد نه این‌گونه علنی و به این صورت انجام دهد.

الله شما را موفق بگرداند.

سوال کننده می‌گوید: شیخ بزرگوار آیا برای مسلمان خوردن این طعام و حاضر شدن در این مجالس صحیح است؟

شیخ ابن عثیمینË جواب دادند: خیر، برای مسلمان شایسته نیست که در ماتم‌ها حضور یابد بلکه بر او حرام است، چون این تشویق بدعت محسوب می‌شود و کسی که یاور بدعت باشد مانند فاعل آن است و گناه کار است و برادرانمان از حضور در این مجالس و تشویق بر آن و اقرار کردنش بر حذر می‌داریم، بلکه برای مسلمان انکار کردن اینگونه امور واحب است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل في القرى التي نسكن فيها عندما يموت أحدهم يتجمع أقرباء الميت وأصدقاؤه ومعارفه؛ لتشييعه ودفنه وتعزية أهله وتقديم المعونات المادية لهم بشكل يكفي ليقوم أهل الميت بتأجير طباخ لإعداد الطعام للمشيعين والمعزين والفترة تصل أحيانًا من ثلاثة أيام إلى سبعة أيام، وفي اعتقادهم أن مثل هذا العمل يُقَوِّي الصلة بينهم ويُوثق عُرَى المحبة، وفي اعتقادهم أن هذا الطعام صدقة مقبولة على روح الميت، يأكل منه الغني والفقير والصغير والكبير والمرأة والمحتاج وقد سبق أن الميت أو أخاه أو أباه أعطى هؤلاء الناس الذين يُعْطُونَ أهله مثل أعطياتهم. فهل هذا العمل صحيح؟ وهل يصح للمسلم أن يأكل من مثل هذا الطعام، وأن يحضر مثل هذا المجلس؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا العمل ليس بصحيح، ولكن إنما نقول: إن هذا العمل نعني به جمع التبرعات بالصدقات والمآتم المذكورة فإنه ليس بصحيح، وأما اجتماع الأصدقاء والأقارب لتشييع الميت والخروج بجنازته فهذا لا بأس به، وهو من السُّنَّة، فإن تشييع الميت لا شك أنه من السُّنَّة، خصوصا إذا كان له حق من قرابة أو صداقة أو تعليم أو غير ذلك.

وأما هذه المآتم التي تصل إلى ثلاثة أيام أو سبعة أيام أو أربعين يوما، فإنها من البدع التي نهى عنها رسول الله صلى الله عليه وسلم وحذر منها أمته، فالنبي -عليه الصلاة والسلام- ما فعلها ولا فعلها أصحابه رضي الله عنهم ولا السلف الصالح، وهم أحرص منا على الخير.

والذي ننصح به إخواننا في هذه البلاد التي تفعل مثل ما ذكره السائل أن يُوَفِّرُوا على أنفسهم التعب والعناء وبذل المال بل إتلاف المال في هذه المسائل التي ليست من الشرع في شيء، وإذا أراد أحد من أولياء الميت أن ينفعه فليتصدق عنه بصدقة تكون خفيةً، وليست على هذا الوجه الذي يعلنه هؤلاء. والله الموفق.

يقول السائل فضيلة الشيخ: هل يصح للمسلم أن يأكل من مثل هذا الطعام، وأن يحضر مثل هذا المجلس؟

فأجاب رحمه الله تعالى: لا، المسلم لا ينبغي له أن يحضر مثل هذه المآتم، بل يحرم عليه ذلك؛ لأن هذا تشجيع للبدع، ومن أعان بدعة فهو كفاعلها فيأثم، فنُحَدِّرُ إخواننا من حضور هذه المآتم ومن التشجيع عليها ومن إقرارها، بل يجب على المسلم إنكار هذه الأشياء.

مطالب مرتبط:

(۳۵۱۷) حکم عزاداری طولانی‌مدت برای میت

این کارها صحیح نیست و کسی که به مصیبت دچار می‌شود واجب است که صبر کند و از الله B اجر آن را بخواهد زیرا که غم و اندوه چیزی از تقدیر را تغییر نمی‌دهد...

ادامه مطلب …

(۳۵۳۸) حکم اطعام اهل میت توسط همسایگان در سه روز اول

یک بار آن جایز است اما به شرط اینکه اهل میت به نسبت درست کردن غذا، مشغول باشند...

ادامه مطلب …

(۳۵۴۹) حکم خواندن قرآن و انجام حرکات خاص در تعزیه میت

تعزیه از عبادت می‌باشد و عبادت باید بر اساس شریعت باشد و بعضی از اهل بدعت بودن این اجتماع تصریح کرده‌اند....

ادامه مطلب …

(۳۵۰۹) حکم سفر از شهری به شهر دیگر برای تعزیه چیست؟

نظرم بر این است که امروزه تعزیه نیازی به سفر کردن ندارد زیرا الحمدلله امکانات نزد ما موجود است، تلفن و فاکس وجود دارد و نیازی به سفر کردن نیست...

ادامه مطلب …

(۳۵۰۳) آیا دعا برای میت بعد از مرگش جایز است؟

بله جایز است برای برادر مسلمانت در زندگانی و بعد از مرگش دعا کنی و فرقی ندارد تنها باشی یا در مجلسی از مجالس باشی...

ادامه مطلب …

(۳۵۵۰) حکم اجتماع برای قرائت قرآن در خانه‌ی میت پس از دفن

اجتماع برای قرائت قرآن بعد از دفن میت در خانه‌ی میت یا مسجد یا خانه‌ی کسی دیگر، بدعت است و صحابه چنین کاری را نکرده‌اند بلکه اجتماع اهل میت برای ملاقات با تعزیه کنندگان، نزد اهل علم مکروه می‌باشد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه