(۳۹۶۷) حکم افطار روزه‌ی نفل برای همراهی با دیگران

(۳۹۶۷) سوال: روز پنج‌شنبه روزه‌ی نفل گرفته بودم؛ هنگام ناهار، دوستی نزدم آمد لذا برایش غذا آوردم و نیت کردم که روزه‌ام را بخورم و همراه او غذا خوردم. شنیده بودم که این کار، سنت است؛ آیا این صحيح است؟ آیا به خوردن و نوشیدن ادامه دهم یا تا غروب دست بکشم یا کار دیگری انجام دهم؟

جواب:

اگر فرد روزه‌دار در روز، چیزی بخورد، روزه‌اش باطل می‌شود و فقط در صورتی درست است که از روی فراموشی یا نادانی خورده باشد لذا اگر از روی فراموشی و اشتباه بخورد، روزه کامل و صحیح است؛ به دلیل حدیث ثابتی که ابوهريره Ð از رسول الله ﷺ روایت کرده که چنین فرموده است: «إذا نسي فأكل و شرب فليتم صومه فإنما أطعمه الله وسقاه»[۱] : (اگر شخصی از روی فراموشی بخورد یا بیاشامد، باید روزه‌اش را تکمیل کند زیرا الله به او خورانده و نوشانده است). اگر از روی جهل و نادانی باشد نیز چنین است؛ مثلا اگر گمان کند که خورشید غروب کرده و چیزی بخود سپس مشخص شود که غروب نکرده است، روزه‌اش صحيح می‌باشد و نیازی به قضا نیست؛ به دلیل آن‌چه امام بخاري Ë از اسماء دختر ابوبكر È روایت کرده که گفته است: «أفطرنا على عهد النَّبِيّ ﷺ يومَ غيم ثم طلعت الشمس»[۲] : (در زمان رسول الله ﷺ در یک روز ابری افطار کردیم سپس خورشید آشکار شد) اما رسول الله ﷺ آنان را به انجام قضا دستور نداد؛ اگر قضا واجب بود، قطعا به آنان دستور آن را می‌داد، و اگر چنین دستوری داده بود نقل می‌شد زیرا الحمد لله شریعت اسلام، محفوظ است و چیزی از آن تباه و ناقص نمی‌شود. نتیجه: این که دوستت نزد تو آمده است و هنگام ناهار با او روزه‌ات را خورده‌ای، جایز است و ایرادی ندارد؛ زیرا کسی که روزه‌ی نفل می‌گیرد، اختیار دارد که روزه‌اش را کامل نماید یا باطلش کند اما بهتر است که آن ‌را کامل نماید و فقط در صورت وجود هدف و منظور صحيح، آن ‌را باطل نماید.

۱-تخریج آن گذشت.

۲- تخریج آن گذشت.

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: في يوم الخميس كنتُ في صيام تطوع، وفي وقت الغداء جاءني صديق، فقَدَّمْتُ له الغداء، ونويتُ الإفطار، وأكلتُ معه، وقد سمعت بأنها سُنَّة، هل هذا صحيح؟ وهل أستمر في الأكل والشرب، أم أمسك إلى الليل، أم ماذا أفعل؟

فأجاب رحمه الله تعالى: إذا أكل الإنسان في اليوم وهو صائم فإن صومه يفسد، ولا يمكن أن يصح إلا أن يقع ذلك نسيانا أو جهلا، فإن وقع نسيانا أو جهلا فإن صومه تام؛ لحديث أبي هريرة الثابت عن رسول الله صلى الله عليه وسلم قالَ: «إِذَا نَسِيَ فَأَكَلَ وَشَرِبَ فَلْيُتِمَّ صَوْمَهُ، فَإِنَّمَا أَطْعَمَهُ اللَّهُ وَسَقَاهُ».

وكذلك لو كان جاهلا، مثل أن يظن أن الشمس قد غربت فأكل، ثم تبين أنها لم تغرب، فصيامه صحيح ولا قضاء عليه؛ لما رواه البخاري عن أسماء بنت أبي بكر رضي الله عنها وعن أبيها قالت: «أفْطَرْنَا عَلَى عَهْدِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم يَوْمَ غَيْم، ثُمَّ طَلَعَتِ الشَّمْسُ». ولم يأمرهم النبي صلى الله عليه وسلم بالقضاء، ولو كان القضاء واجبا لأمرهم به، ولو أمرهم به لنقل؛ لأن الشريعة -والحمد لله – محفوظة لا يمكن أن يضيع منها شيء، والحاصل أن إفطارك مع هذا الصديق الذي دخل عليك، فأفطرت حين قدمت له الغداء، إفطارك هذا جائز، ولا حرج فيه؛ لأن صوم النفل إن شاء الإنسان أتمه، وإن شاء أفطر، ولكن الأفضل أن يتم، ولا يفطر إلا لغرض صحيح.