(۳۷۶۹) امورات شرعی برای شخص روزه‌دار

(۳۷۶۹) سوال: چه امور شرعی وجود دارد که شایسته است روزه‌دار آن را انجام دهد؟

جواب:

امور شرعی که شایسته است روزه‌دار انجام دهد، شامل هر قول و سخنی که او را به الله ﷻ نزدیک نماید از جمله قرائت قرآن، تسبيح، تحميد، تكبير، تهليل، امر به معروف، نهي از منكر، خوش‌رفتاری با دیگران با گفتار نرم و خوش‌رویی می‌شود. همچنین هر عمل و کرداری که او را به الله ﷻ نزدیک نماید همانند نماز، صدقه، کمک به نیازمند و… که در شریعت به وضوح بیان شده است را شامل می‌شود؛ برای مثال، رسول الله ﷺ خبر داده است که: «يُعِينُ الرَّجُلَ عَلَى دَابَّتِهِ فَيَحْمِلُ عَلَيْهَا، أَوْ يَرْفَعُ عَلَيْهَا مَتَاعَهُ صَدَقَةٌ، وَيُمِيطُ الأَذَى عَنِ الطَّرِيقِ الطَّرِيقِ صَدَقَةٌ»[۱] : (شخص، شخصی دیگر را کمک کرده تا وی بر سواری خود سوار شود یا بارش را بلند کرده و بر سواری او می‌گذارد و زباله و چیزهای آزار دهنده را از راه برمی‌دارد؛ این کارها برایش صدقه محسوب می‌شود). همچنین شایسته است که روزه‌دار کارهایی که رسول الله ﷺ ما را به انجام آن سفارش نموده، انجام دهد؛ مانند خوردن غذای سحری که همان غذا خوردن در آخر شب است زیرا رسول الله ﷺ فرمود: «تسحروا فإن في السحور بركة»[۲] : (غذای سحری بخورید که در سحری برکت وجود دارد). باید نیت و هدف شخص از خوردن سحری، فرمان‌برداری از رسول الله ﷺ، پیروی از طریقه‌ی ایشان و نیرو گرفتن برای روزه‌داری باشد. همچنین شایسته است که با خوردن رُطَب، افطار کند، اگر رطب نبود، با خرما و اگر خرما نبود با نوشیدن آب افطار نماید. همچنین شایسته است که در افطار کردن، شتاب نماید؛ به دلیل فرموده‌ی رسول الله ﷺ: «لا يزال الناس بخير ما عَجَّلوا الفطر»[۳] : (همواره مردم در خیر و خوبی هستند تا زمانی که در خوردن افطاری، شتاب کنند). این حدیث، متفق علیه (امامان بخاری و مسلم آن را روایت کرده‌اند) و از روایت سهل بن سعد J می‌باشد. بر تمام مسلمانان و خصوصا شخص روزه‌دار، واجب است که از هر چه الله À بر وی حرام نموده است دوری کند بدین صورت که از ترک واجبات و سهل‌انگاری در انجام آن‌ها بپرهیزد و از ارتکاب کارهای حرام دست بکشد. واجب است نماز را در وقت خودش و با جماعت ادا نماید و از دروغ، نیرنگ و تقلّب، غیبت، سخن‌چینی و دشمنی با مردم دوری کند.

۱-صحیح بخاری: كتاب الجهاد والسير، باب من أخذ بالركاب ونحوه، رقم (۲۹۸۹). صحیح مسلم: كتاب الكسوف، باب بيان أن اسم الصدقة يقع على كل نوع من المعروف، رقم (۱۰۰۹).

۲-صحیح بخاری: كتاب الصوم، باب تعجيل الإفطار، رقم (١٩٥٧) صحیح مسلم: كتاب الصيام، باب فضل السحور وتأكيد استحبابه، رقم (۱۰۹۸).

۳-صحیح بخاری: كتاب الصوم، باب تعجيل الإفطار، رقم (١٩٥٧) صحیح مسلم: كتاب الصيام، باب فضل السحور وتأكيد استحبابه، رقم (۱۰۹۸).

تعداد بازدید: 3

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما الأمور الشرعية التي ينبغي للصائم أن يقوم بها؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الأمور الشرعية التي ينبغي للصائم أن يقوم بها كلُّ قَوْلِ يُقرّب إلى الله -عز وجل-: من قراءة القرآن، والتسبيح، والتحميد، والتكبير والتهليل والأمر بالمعروف والنهي عن المنكر، وحُسن المعاملة مع الخلق، بلين القول وانبساط الوجه. وكذلك كلُّ فِعْل يُقرب إلى الله -سبحانه وتعالى-: من الصلاة والصدقة، وإعانة من احتاج للمعونة وغير ذلك مما هو معلوم من الشريعة. وقد أخبر النبي صلى الله عليه وسلم أن الرجل «يُعِينُ الرَّجُلَ عَلَى دَابَّتِهِ فَيَحْمِلُ عَلَيْهَا، أَوْ يَرْفَعُ عَلَيْهَا مَتَاعَهُ صَدَقَةٌ، وَيُمِيطُ الأَذَى عَنِ الطَّرِيقِ صَدَقَةٌ». وكذلك ينبغي للصائم أن يفعل ما أَمَرَنَا به النبي صلى الله عليه وسلم من التسحر، وهو الأكل في آخر الليل، فإن النبي صلى الله عليه وسلم قال: «تَسَحَّرُوا فَإِنَّ فِي السَّحُورِ بَرَكَةٌ». وَلْيَنْوِ بذلك امتثالَ أَمْرِ النبي صلى الله عليه وسلم واتباع هديه، والتقوى على الصيام.

ومما ينبغي له أيضًا أن يُفطِر على رُطَب، فإن لم يجد فعلى تمر، فإن لم يجد فعلى ماء، وأن يبادر بالفطور؛ لقول النبي صلى الله عليه وسلم: «لَا يَزَالُ النَّاسُ بِخَيْرٍ مَا عَجَّلُوا الفِطْرَ». متفق عليه من حديث سهل بن سعد رضي الله عنه.

ويجب على الصائم خاصةً، وعلى كل واحد من المسلمين عامة، يجب | عليه أن يجتنب كلَّ ما حَرَّم الله عليه: مِن تَرْك الواجبات والتهاون بها، ومن فعل المحرمات، ويجب عليه أن يقيم الصلاة في أوقاتها مع الجماعة، ويجب عليه أن يجتنب الكذب والغيبة والنميمة والغش، والعدوان على الخلق.