دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۲۳۳۱) حکم خواندن تسبیح با صدای بلند پس از نماز

(۲۳۳۱) سوال: امامی در یکی از مساجد بعد از سلام نماز تسبیح را با صدای بلند به طریقت مشروع می‌خواند و بعضی از عوام بر او انکار کردند و می‌گویند: تو بر کسانی که در نماز مسبوق شده‌اند تشویش ایجاد می‌کنی، نظر شما در این مورد چیست؟

جواب:

بلند کردن صدا در هنگام ذکر گفتن بعد از نماز فرض مشهور است و به صورت صحیح از ابن عباس J در بخاری روایت است که می‌فرماید: «كان رَفْعَ الصَّوْتِ بِالذِّكْرِ حِينَ يَنْصَرِفُ النَّاسُ مِنَ الْمَكْتُوبَةِ كَانَ عَلَى عَهْدِ النَّبِيِّ ﷺ»[۱] (در عهد رسول الله ﷺ بلند کردن صدای ذکر هنگامی که مردم نماز فرض را تمام می‌کردند معمول بود) ولی اگر در کنارت شخصی نماز می‌خواند و از تشویش بر او ترسیدی پس افضل این است که این کار را نکنی چون رسول الله ﷺ هنگامی که به سوی اصحابش خارج شد و ایشان نماز را با جهر قرائت می‌کردند، فرمود: «لا یجهرنَّ بعضکم علی بعض في القرآن -أو قراءة-»[۲] (کسی بر یک‌دیگر با صدای بلند قرآن -قرائت- نخواند) ولی این در هنگامی است که کسی در کنارت باشد اما اگر از شما دور است غالبا تشویشی بر او نیست مخصوصا اگر صوت‌ها با هم تداخل داشته باشند یعنی همه‌یشان صدایشان را بلند می‌کنند که در این صورت اصوات باهم تداخل پیدا می‌کند و تشویش ایجاد نمی‌شود و فقط در صورتی تشویش ایجاد می‌شود که در کنارت باشد یا اینکه صوت متمیز و به گونه‌ای خاص بلند باشد وگرنه با تداخل اصوات تشویش ایجاد نمی‌شود.


[۱] رواه البخاری (۸۴۱) و مسلم (۵۸۳).

[۲] رواه احمد (۳۶/۲).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إنه إمام في أحد المساجد، وبعد التسليم يُسَبِّحُ بالطريقة المشروعة بصوت مرتفع، فأنكر علي بعض العامة ذلك بقولهم: إنك قد تشوش على الذين فاتتهم الصلاة. فما رأيكم في هذا؟

فأجاب رحمه الله تعالى: رفع الصوت بالذكر بعد الصلاة المكتوبة مشهور؛ لما صح في البخاري عن ابن عباس رضي الله عنهما قال: «كان رفع الصوت بالذكر حين يفرغ الناس من المكتوبة على عهد النبي صلى الله عليه وسلم»، لكن إذا كان يصلي إلى جنبك شخص ، وخِفْتَ أن تُشَوِّشَ عليه برفع الصوت، فالأفضل أن لا تفعل؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم خرج إلى أصحابه وهم يصلون ويجهرون بالقراءة، فقال: «لا يَجْهَرَنَّ بعضكم على بعض في القراءة»، أو قال: «في القرآن»، ولكن هذا إذا كان إلى جنبك، أما إذا كان بعيدا عنك فالغالب أنك لا تشوش عليه، لا سيما إذا كانت الأصوات متداخلة، كلهم يرفعون أصواتهم، فإنها إذا كانت متداخلة لا يحصل فيها التشويش، إنما يحصل إذا كان إلى جنبك مباشرة أو إذا كان هناك أصوات متميزة جَهُورِيَّة، وأما إذا تداخلت الأصوات فلا تشویش.

مطالب مرتبط:

(۲۳۳۷) حكم بلند کردن دست برای دعا بعد از نماز فرض

شایسته است که دانسته شود بالا بردن دست در هنگام دعا دارای اقسامی است: ...

ادامه مطلب …

(۲۳۳۶) آیا بالا بردن دستان در دعا بعد از نماز فرض جایز است؟

از آداب و اسباب اجابت دعا این است که انسان دستانش را هنگام دعا بلند کند ولی شایسته است که بداند بالا کردن دست در هنگام دعا دارای اقسام است: ....

ادامه مطلب …

(۲۳۲۸) ذکر ده‌گانه پس از نماز مغرب و صبح

این از سنت نمی‌باشد و رسول الله ﷺ بعد از سلام دادنش رو به قبله نمی‌نشست مگر به اندازه‌ی گفتن: «أستغفر الله، أستغفر الله، أستغفر الله اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْكَ السَّلَامُ، تَبَارَكْتَ ذَا الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ»....

ادامه مطلب …

(۲۳۲۹) حکم ۱۰ بار گفتن: «لا إله الا الله وحده لا شریک له و له الملک و له الحمد و هو علی کل شیء قدیر»، بعد از نماز مغرب و فجر

بله در حدیث حسن مقبول که به آن عمل می‌شود وارد شده است....

ادامه مطلب …

(۲۳۲۷) تهلیلی که بعد از نماز مغرب و فجر گفته می‌شود چیست؟

آنچه از رسول الله ﷺ وارد شده است الله را تسبیح گوی که آن  ۳۳ سبحان الله، ۳۳ الحمدلله و۳۳ بار الله اکبر است که در بار صدم آن می‌گویی: لا اله الا الله و حده لا شريك له و له الملك و له الحمد و هو علي كل شيء قدير....

ادامه مطلب …

(۲۳۲۵) صحت ذکر «أستغفرالله» با توصیفات اضافی پس از نماز

صحیح این است که نماز‌گزار بعد از نماز بگوید: «أستغفر الله، أستغفر الله، أستغفر الله اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَمِنْكَ السَّلَامُ، تَبَارَكْتَ ذَا الْجَلَالِ وَالْإِكْرَامِ»...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه