۳۴۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: چطور سخن اهل بدعتی که برای بدعت‌هایشان به حدیث: «کسی که در اسلام، سنتی نیکو بنا کند…» رد کنیم؟

جواب دادند: جواب آنها را چنین می‌دهیم: کسی که فرموده: «کسی که در اسلام، سنت نیکویی را بنا کند، اجر آن و اجر هر کسی که به آن عمل کند را خواهد داشت»، همان کسی است که فرموده: «بر شماست که به سنت من و سنت خلفای راشدین پایبند باشید و با چنگ و دندان به آن تمسک جویید، و بر حذر باشید از امور نوپیدا در دین، زیرا هر امر نوپیدایی بدعت است، و هر بدعتی گمراهی و هر گمراهی در آتش جهنم است». بر این اساس، این حدیث که درسوال ذکر شد: «کسی که در اسلام، سنت نیکویی را بنا کند…»، به خاطر سبب ورود این حدیث بوده و حمل بر آن می‌شود. زیرا سبب ورود حدیث این است که گروهی بی چیز و فقیر از مُضَر نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمدند. مردی از انصار کیسه‌ای نقره آورد و آن را جلوی رسول الله صلی الله علیه وسلم گذاشت. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «کسی که در اسلام، سنت نیکویی را بنا نهد، اجر آن و اجر هر کسی را که تا روز قیامت به آن عمل می‌کند، خواهد داشت». وقتی سبب حدیث را دانستیم، و معنا بر آن حمل شود، معلوم می‌شود که منظور از بنا نهادن سنت، عمل به آن است، نه تشریع آن. زیرا تشریع فقط حق الله و رسول است، و معنای حدیث: «کسی که در اسلام سنتی نیکو بنا نهد»، یعنی اول از همه به آن عمل کند و مردم در آن کار به او اقتدا کنند، اجر آن کار و اجر کسانی که به آن عمل می‌کنند به او می‌رسد. این معنی حدیث است. یا حمل بر این می‌شود که منظور از «کسی که سنت نیکویی بنا نهد» یعنی کسی که عملی انجام دهد که وسیله‌ای برای انجام عبادتی است، و مردم در آن مورد به او اقتدا کنند؛ مانند تالیف کتاب و باب بندی علم،  ساخت مدارس و امثال آن، که وسیله‌ی برای امری هستند که شرعا مطلوب است. بنا بر این، وقتی انسان شروع کننده‌ی وسیله‌ای باشد که منجر به یک امر مطلوب شرعی می‌شود، و شرعا از این کار به عینه نهی نشده باشد، در این حدیث داخل می‌شود.

اگر معنی حدیث این بود که انسان هر چه دلش می‌خواهد تشریع کند، دین اسلام در زمان حیات رسول الله صلی الله علیه وسلم تکمیل نمی‌شد، و هر گروهی برای خود شریعت و منهجی داشت، و اگر کسی که این بدعت را انجام می‌دهد، تصور کند دارد به بدعت حسنه عمل می‌کند، گمانش اشتباه است، زیرا این فرموده‌ی رسول الله صلی الل علیه وسلم که می‌فرماید: «هر بدعتی، گمراهی است»، گمانش را تکذیب می‌نماید.