چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۸۷) حکم دریافت مبلغ در مقابل تعویذ

(۸۷) سوال: یکی از نزدیکانم بیمار شد. مادرم خواست از یک رقیه‌خوان، برایش تعویذ‌هایی ببرم. این شخص در قبال تعویذ‌هایی که نزدیک سر بیمار قرار داد، مبلغ هزار ریال سعودی درخواست کرد! حکم این تعویذ‌ها چیست؟ حکم گرفتن این مبلغ هنگفت توسط این شخص چیست؟

جواب:

جایز نیست مسلمان از تعویذ‌هایی استعمال کند که از محتوایش با خبر نیست؛ بلکه باید از قرآن، سنت صحیح یا دعاهای مباح باشد. اگر نزد شخصی بیاید که بر مردم رقیه می‌خواند و تعویذ می‌نویسد و از وی تعویذ بخواهد، قطعا جایز نیست.

گذاشتن رقیه در کنار سر، هیچ پایه و اساسی ندارد و هیچ ‌یک از سلف این کار را انجام نداده‌اند اما اگر تعویذ از قرآن باشد، بعضی از سلف اجازه داده‌اند که انسان آن را به گردن بیاویزد یا در آب قرار داده و اثر مدادی را که در آب حل می‌شود بنوشد. اما قرار دادن تعویذ کنار سر یا زیر بالشت اصلی ندارد.

گرفتن دست ‌مزد در قبال این تعویذها، شایسته نیست؛ اما اگر انجام داد، گناهی ندارد؛ زیرا رسول اللهﷺ گرفتن مزد برای رقیه را جایز دانست. گروهی از اصحاب به فرمان رسول اللهﷺ به مأموریت جنگی رفتند. آنان از قومی درخواست مهمان شدن نمودند؛ اما آنان از مهمان ‌داری امتناع کردند. الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بر سرورشان ماری مسخر نمود که وی را گزید. مردم آن قوم نزد اصحاب آمدند و درخواست قاری نمودند. گفتند: به شرطی بر شما رقیه می‌خوانیم که فلان مقدار از گوسفندان‌ را به ما دهید. پس گوسفندان‌ را به آنان دادند. این ماجرا به رسول اللهﷺ رسید و آن را تقریر و تأیید نمود.

این‌ شخص که مبلغ هنگفتی را برای کار آسانی می‌گیرد؛ وی را به رعایت تقوای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در خصوص برادرانش نصیحت می‌کنم که از ضرورت مردم برای به چنگ آوردن اموالشان با نیرنگ و فریب سوء استفاده نکند. آنچه را حق خود می‌داند بگیرد و از ما زاد بر آن چشم ‌پوشی نماید.

***

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: مرض أحد أقربائي، فطلبت أحد أقربائي، فطلبت مني والدتي أن أحضر لها عزائم من أحد الناس الذين يقرؤون على الناس، فطلب مني ذ الرجل مبلغ ألف ريال مقابل هذه العزائم التي توضع عند رأس المريض، فما حكم هذه العزائم ؟ وما حكم أخذ هذا الرجل هذا المبلغ الباهظ؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: أما بالنسبة لهذه العزائم فإنه لا يجوز للإنسان من السنة أن يستعمل عزائم لا يدري ما هي حتى يعرف أنها من القرآن أو الصحيحة، أو من الأدعية المباحة، فأما أن يأتي لشخص يجده يقرأ على الناس ويكتب لهم العزائم فيطلب منه ذلك فإن هذا لا يجوز.

و أما وضعها عند الرأس فلا أصل له ولم يفعله أحد من السلف، لكن رخص بعض السلف في العزائم إن كانت من القرآن أن يَتَقَلَّدَهَا الإنسان، أو أن يضعها في ماء ويشرب أثر المداد الذي يتحلل في هذا الماء، وأما وضعها عند الرأس أو تحت الوسادة فلا أصل له.

و أما أخذ الأجرة والعوض على هذه العزائم: فالذي ينبغي للإنسان أن لا يفعل، وإن فعل فلا حرج، لأن النبي صلى الله عليه وسلم، أجاز أخذ الأجرة على الرقية في قصة الصحابة الذين بعثهم النبي صلى الله عليه وسلم، فاستضافوا قوما فلم يضيفوهم، فسلط الله على سيدهم حية فلُدِغَ، ثم جاؤوا إلى الصحابة يطلبون منهم قارئًا، قالوا: لا نقرأ عليكم إلا بكذا وكذا من الغنم فأعطوهم من الغنم، وبلغ ذلك النبي صلى الله عليه وسلم فأقره.

و أما كون القارئ يأخذ أجرًا كبيرًا على عمل يسير: فإني أنصحه أن يتقي الله -عز وجل- في إخوانه و ألا يستغل ضرورتهم في ابتزاز أموالهم، فليأخذ ما يرى أنه حق له، وأما ما زاد فَلْيَتَوَرَّعْ عنه.

مطالب مرتبط:

(۶۳) قراردادن رقیه به عنوان شغل

فارغ شدن برای خواندن بر بیماران، کار خوب و نیکی است تا زمانی که هدف انسان رضایت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و فایده رساندن به بندگان الله و توجیه نمودن آن‌ها به رقیه‌ی شرعی که در قرآن و سنت رسول الله ﷺ وارد شده، باشد.

ادامه مطلب …

(۹۴) حکم خرید و فروش تعویذ

خریدن آن جایز نیست و اعتقاد به سودمند بودن آن‌ها، ناجایز است؛ چون هیچ دلیلی برایش وجود ندارد. فروختنش نیز جایز نیست.

ادامه مطلب …

(۶۸) خواندن قرآن بر آب

در این موارد سنتی از رسول الله ﷺ سراغ ندارم ولی از عمل سلف صالح وارد شده و تجربه شده است؛ که در این صورت می‌گوییم: اشکالی ندارد.

ادامه مطلب …

(۸۰) آویختن تمیمه به زن باردار

علما رَحِمَهُمُ‌الله پیرامون این مسأله اختلاف نظر دارند....

ادامه مطلب …

(۵۹) حکم رقیه بر زنان نامحرم

تلاوت قرآن بر دختر جوان، اشکالی ندارد اما در این حالت واجب است آنچه پوشاندنش واجب است مانند صورت و غیره پوشیده شود. اما مسح و دست کشیدن بر سر و صورتش بعد از قرائت، وجهی ندارد و شایسته‌ نیست بلکه حرام است.

ادامه مطلب …

(۵۱) انواع دعا

مقصود علماء از تقسیم دعا به دو قسمت: دعای مسألت و دعای عبادت؛ دعای مسألت این است که نیازهایت را از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ درخواست کنی. دعای عبادت نیز این‌گونه است که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را با آنچه مشروع نموده عبادت کنی.

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه