(۱۰۹۰) سوال: آیا این گفتار: (بار الها قصد سرزنش ندارم)[۱]، از دعاهای مأثور به حساب می‌آید؟

جواب:

مثلاً می‌خواهد درباره‌ی کارهای زشتی که یک نفر مرتکب می‌شود، صحبت کند؛ بنا بر این می‌گوید: بار الها قصد سرزنش ندارم، این مرد چنین و چنان می‌کند؛ اشکالی ندارد اگر عیب برادرش را اینگونه به او تذکر دهد. زیرا برای انسان جایز نیست که برادرش را به بدی یاد کند. چون این کار غیبت شمرده می‌شود. در حالی که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از غیبت و اشکال گوناگون آن به زشت‌ترین شکل نهی کرده است. الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ} [حجرات: ۱۲]: (یکی از شما دیگری را غیبت نکند؛ آیا هیچ یک از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده‌ی خود را بخورد؟ یقینا همه‌ی شما بدتان می‌آید. پس تقوای الله را پیشه کنید، به راستی که الله بسیار توبه پذیر و رحیم است).

بله اگر به صورت عمومی‌بیان کند؛ مثلا بگوید: خدایا، قصد سرزنش و توهین ندارم، بعضی‌ها چنین و چنان می‌کنند. اگر به این صورت بیان کند، اشکالی ندارد؛ زیرا در مورد شخص خاصی صحبت نکرده و مخاطب متوجه نمی‌شود که منظور چه کسی است.

***

^[۱]  به عربی: (اللهم لا شَماتة).