(۸۴۱) سوال: در قرآن کریم چندین جا سجده وجود دارد. آیا در همه‌ی این موارد باید سجده نمود؟ آیا اشکالی ندارد که قاری سجود کند در حالی که وضو ندارد؟
جواب:
بله، سجده‌هایی که در قرآن وجود دارند، همه محل سجده هستند و شخص هر گاه آنها را تلاوت کرد، باید سجده نماید. فرقی ندارد که قرائتش در نماز باشد یا خارج از نماز. اما برای سجده، احتیاطا باید وضو داشته باشد.
نکته‌ی دیگر اینکه سجده‌ی تلاوت، فرض نیست. بلکه سنت است. از امیر المومنین عمر رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ ثابت است که «در خطبه‌ی روز جمعه، آیه‌ی سجده را تلاوت کرد. پس از منبر پایین آمده و سجده نمود. سپس در جمعه‌ی بعدی آن آیه را خواند، ولی سجده نکرد. سپس گفت: الله سجده را بر ما فرض نفرموده مگر اینکه خودمان بخواهیم».[۱] اما اگر شخص وضو دارد، شایسته نیست آن را ترک نماید.
***
[۱] صحیح بخاری، أبواب سجود القرآن، باب من رأی أن اللهù لم یوجب السجود، حدیث شماره (۱۰۷۷). از ربیعة بن عبدالله بن هدیر با این لفظ: «قَرَأَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ عَلَى الْمِنْبَرِ بِسُورَةِ النَّحْلِ، حَتَّى إِذَا جَاءَ السَّجْدَةَ نَزَلَ فَسَجَدَ، وَسَجَدَ النَّاسُ، حَتَّى إِذَا كَانَتِ الْجُمُعَةُ الْقَابِلَةُ، قَرَأَ بِهَا، حَتَّى إِذَا جَاءَ السَّجْدَةَ، قَالَ: يَا أَيُّهَا النَّاسُ، إِنَّا نَمُرُّ بِالسُّجُودِ، فَمَنْ سَجَدَ فَقَدْ أَصَابَ، وَمَنْ لَمْ يَسْجُدْ فَلَا إِثْمَ عَلَيْهِ. وَلَمْ يَسْجُدْ عُمَرُ رضي الله عنه.» وَزَادَ نَافِعٌ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رضي الله عنهما: إِنَّ اللهَ لَمْ يَفْرِضِ السُّجُودَ إِلَّا أَنْ نَشَاءَ».
