(۸۳۸) سوال: آیا درست است که در نمازهای فرض، هنگام خواندن آیاتِ عذاب، به الله پناه برد؟ همچنین هنگام خواندن آیات رحمت و فضل، آن را از الله طلب نمود؟

جواب:

بله، جایز است انسان در نماز فریضه و نافله، هنگامی که به آیه‌ای از آیات رحمت رسید، آن را از الله عَزَّوَجَلَّ بخواهد. نیز هنگام خواندن آیه‌ی وعید، به الله عَزَّوَجَلَّ پناه برد. اما در نمازهای نافله و خصوصا در نماز شب، این کار سنت است.

دلیل آن حدیث حذیفه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ است که می‌گوید: «شبی با رسول‌اللهﷺ به نماز ایستادم. ایشان نماز را با سوره‌ی بقره شروع کرد. با خود گفتم: به آیه‌ی صد که برسد، رکوع می‌کند. به آنجا رسید و باز هم خواند. گفتم: این سوره را در یک رکعت می‌خواند. سوره را خواند. با خود گفتم: الان رکوع می‌کند. اما سوره‌ی نساء را شروع کرد. آن را هم کامل خواند. سپس آل عمران را شروع کرد و آن را هم کامل خواند. قرائتش با آرامی و تدبر بود. وقتی به آیه‌ای می‌رسید که در آن تسبیح بود، تسبیح می‌گفت. زمانی که به آیه‌ای می‌رسید که در آن درخواست بود، درخواست می‌کرد. وقتی به آیه‌ای می‌رسید که در آن استعاذه بود، پناه می‌برد».^[۱]

اما این در نماز شب است. در نماز شب و بلکه در همه‌ی نمازهای نافله، سنت است که وقتی انسان به آیات تسبیح رسید، تسبیح بگوید. نیز وقتی به آیات رحمت رسید، آن را از الله عَزَّوَجَلَّ درخواست نماید. آنجا که به آیات عذاب رسید، به الله پناه ببرد. اما در نمازهای فرض، جایز است، ولی اگر این کار را نکند، بهتر است. چون کسانی که نماز رسول‌اللهﷺ را توصیف کرده‌اند، نگفته‌اند که ایشان هنگام آیات تسبیح، تسبیح می‌گفتند و هنگام رسیدن به آیات وعید، پناه می‌بردند و موقع خواندن آیات رحمت، آن را از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ طلب می‌فرمودند.

***

^[۱] صحیح مسلم در کتاب صلاة المسافرین، باب استحباب تطویل القراءة فی صلاة اللیل، حدیث شماره «۷۷۲». از حذیفه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ با این لفظ: «صَلَّيْتُ مَعَ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم ذَاتَ لَيْلَةٍ. فَافْتَتَحَ الْبَقَرَةَ. فَقُلْتُ: يَرْكَعُ عِنْدَ الْمِائَةِ. ثُمَّ مَضَى. فَقُلْتُ: يُصَلِّي بِهَا فِي رَكْعَةٍ. فَمَضَى. فَقُلْتُ: يَرْكَعُ بِهَا. ثُمَّ افْتَتَحَ النِّسَاءَ فَقَرَأَهَا. ثُمَّ افْتَتَحَ آلَ عِمْرَانَ فَقَرَأَهَا. يَقْرَأُ مُتَرَسِّلًا. إِذَا مَرَّ بِآيَةٍ فِيهَا تَسْبِيحٌ سَبَّحَ. وَإِذَا مَرَّ بِسُؤَالٍ سَأَلَ. وَإِذَا مَرَّ بِتَعَوُّذٍ تَعَوَّذَ».