دوشنبه 22 جمادی‌الثانی 1446
۳ دی ۱۴۰۳
23 دسامبر 2024

(۶۵۷) سوال: توصیه به کتب تفسیر

(۶۵۷) سوال: خواندن چه کتاب‌های تفسیری را به من و دانشجویان توصیه می‌کنید؟

جواب:

گرایش کتاب‌های تفسیر با یکدیگر متفاوت است؛ مثلا تفسیر ابن کثیر یکی از بهترین تفاسیر است، ولی او در این کتاب زیاد به لغت عربی از جهت بلاغت و إعراب و غیره عنایت نورزیده است.

تفسیر ابن جریر نیز طولانی است و روایاتی را که در خود گرد آورده، شامل صحیح و غیر صحیح بوده و خواندنش محتاج دانشجویی است که نسبت به علم رجال و سند، شناخت داشته باشد.

همچنین کتاب‌های تفسیر خوبی وجود دارند که متاسفانه منهجشان در عقیده، سالم نیست. مثل تفسیر زمخشری که از نظر بلاغت و لغت خوب است، اما از جنبه‌ی عقیده، سالم نیست و کلماتی در آن وجود دارد که انسان متوجه منظور آنها نمی‌شود. اما اگر آنها را به خاطر بسپرد، ممکن است بعدا متوجه منظورش بشود. حال ممکن است کسی این سخنان را پذیرفته و در نتیجه گمراه شود.

به همین خاطر دانشجو تا زمانی که در ابتدای طلب علم است، تفسیر ابن کثیر، یا تفسیر عبدالرحمن بن سعدی یا تفسیر ابوبکر جزایری را مطالعه کند. البته ممکن است تفاسیر دیگری مثل آنها یا بهتر از آنها نیز وجود داشته باشد.

سپس در صورتی که توفیق الله سبحانه و تعالی شامل حالش شد و از لحاظ علمی توانمند شد و علم در وجودش چنان رسوخ پیدا کرد که توانست مسائلی را که در ایام دانشجویی به آنها دست نیافته، بفهمد، به هر تفسیری که خواست می‌تواند رجوع نماید.

***

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما هي كتب التفسير التي تنصحونني بقراءتها، وخصوصا لطلبة العلم، مأجورين؟

فأجاب -رحمه الله تعالى -: كتب التفسير الحقيقة تختلف مشاربها، فتفسير ابن كثير من أحسن التفاسير، لكنه الله لا يعتني كثيرا باللغة العربية، – يعني: بالبلاغة وأوجه الإعراب وما أشبه ذلك-.

وتفسير ابن جرير – وهو أصل تفسير ابن كثير – أيضًا مطول، وفي الآثار الواردة فيه ما هو غثّ وسمين فيحتاج إلى طالب علم يكون له معرفة بالرجال والأسانيد.

وهناك كتب تفسير جيدة، لكن منهجها في العقيدة غير سليم، كتفسير الزمخشري، فهو جيد من حيث البلاغة واللغة، لكنه ليس بسليم من حيث العقيدة، وفيه كلمات تمر بالإنسان لا يعرف مغزاها لكنها إذا وقرت في قلبه فربما يتبين له مغزاها فيما بعد، ويكون قد استسلم لها فَيُضَل.

لذلك أرى أن طالب العلم يأخذ (تفسير ابن كثير رحمه الله) ما دام في أول الطلب، أو (تفسير الشيخ عبد الرحمن بن سعدي رحمه الله)، أو (تفسير أبي بكر الجزائري)، وهذا ما اطلعت عليه وقد يوجد تفاسير أخرى مثلها أو أحسن منها.

ثم إذا وفقه الله إلى علم واسع وملكة قوية يدرك بها ما لا يدركه في أيام الطلب فليراجع كل ما تيسر من التفاسير.

مطالب مرتبط:

(۶۵۵) سوال: مطالعه کتاب‌های دینی

(۶۵۵) سوال: از میان کتاب‌های دینی، توصیه می‌کنید چه کتاب‌هایی را خریده و مطالعه کنم؟ جواب: یکی از بهترین کتاب‌هایی که دیده‌ام، کتاب (زاد المعاد في هدي خیر العباد) تألیف ابن قیم است. این کتاب هم در زمینه‌ی فقه است و هم در زمینه‌ی سیرت و طب. کتاب مفید دیگر، کتاب (ریاض الصالحین) تالیف نووی […]

ادامه مطلب …

(۶۱۵) مراحل طلب علم توسط دانشجو

(۶۱۵) سوال: مراحلی که یک طالب علم باید بر مبنای آنها حرکت کند چیستند؟ جواب: مراحلی که یک طالب علم در مسیر طلب علم باید بر طبق آن حرکت کند چنین است: ابتدا باید از قرآن شروع کند. چون صحابه رضی الله عنهم ده آیه را فرا می‌گرفتند و تنها زمانی به سراغ ده آیه‌ی […]

ادامه مطلب …

(۶۰۹) آیا این حدیث صحیح است؟

(۶۰۹) سوال: آیا این حدیث صحیح است: رسول اللهﷺ فرمودند: «فضيلت و برتري عالم بر عابد مانند فضيلت من بر پائين‌ترين شماست»؟[۱] جواب: تا جایی که به نظرم می‌رسد این حدیث ضعیف است. البته شکی نیست که جاهل به هیچ وجه با عالم برابری نمی‌کند. چرا که الله سبحانه و تعالی فرموده: {قُلْ هَلْ يَسْتَوِي […]

ادامه مطلب …

(۷۰۵) سوال در مورد مسائل غیر واقعی

(۷۰۵) سوال: آیا می‌توانیم از مسائل و موضوعاتی سوال کنیم که اتفاق نیفتاده و اتفاق افتادنشان نیز بسیار بعید است؟ جواب: برای هر انسانی چه دانشجو و طالب علم باشد و چه انسان عادی، شایسته نیست که در مورد مسائل بعید الوقوع سوال کند. چون سوالشان نتیجه‌ای جز هدر دادن وقت، ندارد. انسان باید در […]

ادامه مطلب …

(۶۳۵) سوال: چگونگی حفظ کردن قرآن کریم

(۶۳۵) سوال: جناب شیخ من می‌خواهم قرآن را حفظ کنم. اما نمی‌دانم چطور این کار را انجام دهم. لطفا مرا راهنمایی کنید. جواب: روش حفظ قرآن به نسبت هر شخص و به نسبت استادی که نزد او حفظ می‌کند، متفاوت است. برای حفظ قرآن چندین روش وجود دارد. از جمله: اول: پنج آیه پنج آیه […]

ادامه مطلب …

(۶۴۷) سوال: مفیدترین کتاب‌ها برای انسان مسلمان

(۶۴۷) سوال: خانمی پرسیده: مفیدترین کتاب‌هایی که یک مسلمان باید آنها را تهیه کرده و بخواند، چه کتاب‌هایی هستند؟ جواب: بهترین کتابی که یک مسلمان واجب است آن را تهیه کند، قرآن است که باید به آن عنایت نموده و در آن تدبر کند تا به منظوری که قصد رساندش را دارد، برسد. این کار […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه