دوشنبه 22 جمادی‌الثانی 1446
۳ دی ۱۴۰۳
23 دسامبر 2024

(۶۳۰) کسی که فکرش پریشان است، چگونه طلب علم کند

(۶۳۰) سوال: شخصی دوست دارد علم دینی را بیاموزد. اما ذهنش خیلی پریشان است و به فکر فرو رفته و آن را فراموش می‌کند. به راحتی نمی‌تواند چیزی را حفظ کند مگر اینکه وقت زیادی را صرف آن نماید. با توجه به اینکه او وقت خود را صرف امور سودمندی مثل گوش دادن به نوارهای دینی و رادیو قرآن و سخنرانی می‌کند، چه نصیحتی به او می‌کنید؟ با چه کتابی شروع کند؟

جواب:

نباید از رحمت الله نا امید شود و در طلب علم، پافشاری کند. حواس پرتی‌اش را چه بسا الله سبحانه و تعالی از او دور کند.

همچنین او را نصیحت می‌کنم که:

اول: از قرآن شروع کند: آن را حفظ کرده، سپس در آن تدبر نماید تا معانیش را بفهمد و سپس به آن عمل کند.

دوم: پس از قرآن، احادیث صحیحی که از رسول اللهﷺ وارد شده را یاد بگیرد. کتاب‌هایی مانند (عمدة الأحکام) تألیف حافظ عبدالغنی مقدسی و کتاب‌های حدیثی که بین مردم مشهور و متداول هستند. سپس سراغ (کتاب التوحید) تألیف شیخ الاسلام محمد بن عبدالوهاب و سپس (العقیدة الواسطیة) تألیف شیخ الاسلام ابن تیمیه برود. اولین کتاب، یعنی کتاب توحید در مورد امور و مسائل متعلق عبادات است. دومین کتاب، یعنی عقیده‌ی واسطیه، در مورد مسائل متعلق به اسماء و صفات الله تعالی و ایمان به آخرت و غیره است. سپس مذهب فقهی مردم منطقه‌شان را فرا بگیرد و برای این کار، عالمی را انتخاب کند که علم و تقوایش بیشتر باشد. چون هستند کسانی که علمشان زیاد، اما تقوایشان ضعیف است. برخی نیز از نظر تقوی، قوی اما از نظر علم ضعیف هستند. باید در حد توانش تلاش کند شیخی را انتخاب نماید که از نظر علم و تقوا قوی باشد.

سائل می‌گوید: جناب شیخ، شما در مورد فضیلت آگاهی در دین سخن گفتید. چگونه یک جوان، در دینش فقیه و عالم شود و علم شرعی قابل اطمینان را کسب نماید؟

جواب: از علمایی که در علم و امانتشان مورد وثوق هستند، کسب علم کند. ملازم و هم رکاب آنها شده و به آنها اقتدا نماید و توجهی به راست وچپ نکند، تا زمانی که بزرگ شده و به درجه‌ای از علم برسد که خودش بتواند نصوص را فهمیده و نصوص مجمل را بر مبیَّن و مطلق را بر مقید حمل کند. آن وقت است که خودش می‌تواند بر حسب علمی که الله تعالی به او داده، در ادله نگریسته و آنها را بررسی نماید.

***

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل من السودان: إنسان يرغب في طلب العلم الشرعي، ولكنه كثير الشرود والفكر والتفكير والنسيان، ولا يحفظ بسهولة إلا بعد فترة طويلة من الوقت مع العلم بأنه يقضي وقته في الأشياء النافعة مثل: الاستماع إلى الأشرطة الشرعية وإذاعة القرآن الكريم، والمحاضرات، فبماذا توجهون مثل هذا مأجورين؟ وبأي كتاب يبدأ؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: أقول للسائل: لا ييأس من رحمة الله، وليُثَابِر على طلب العلم، والشرود الذي يحصل له قد يرده الله -عز وجل-.

وأنصحه أولا أن يبدأ بكتاب الله -عز وجل-: يحفظه، ثم يتدبره ليعرف معانيه، ثم يعمل به.

ثانيا: بما صح عن النبي صلى الله عليه وعلى آله وسلم من الأحاديث، كـ (عمدة الأحكام) للحافظ عبد الغني المقدسي، وكتب الحديث مشهورة متداولة بأيدي الناس، ثم (كتاب التوحيد لشيخ الإسلام محمد بن عبد الوهاب رحمه الله، ثم (العقيدة الواسطية) لشيخ الإسلام ابن تيمية رحمه الله، الأول: كتاب التوحيد فيما يتعلق بالعبادة، والثاني: فيما يتعلق بأسماء الله وصفاته، والإيمان باليوم الآخر وغير ذلك، ثم بما عليه أهل بلده من الفقه وليختر من العلماء من كان أوسع علما وأتقى الله -عز وجل-، لأن من الناس من هو واسع العلم لكنه ضعيف التقوى، ومنهم من هو قوي التقوى ضعيف العلم، ليختر كثير العلم قوي التقوى بقدر المستطاع.

يقول السائل : فضيلة الشيخ تحدثتم مأجورين عن فضل التفقه في الدين، فكيف يتفقه الشاب في دينه ويطلب العلم الشرعي الموثوق؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: نعم يتفقه في دينه على أيدي العلماء الموثوقين علما وأمانة، فليلزم هؤلاء وليستمسك بِغَرْزِهِمْ وَلِيَقْتَدِ بِهِمْ، ولا يلتفت يمينًا وشمالا، حتى إذا كبر وبلغ درجةً من العلم يمكنه أن يفهم النصوص بنفسه، ويحمل مجملها على مبينها، ومطلَقَها على مُقَيَّدِهَا وما أشبه ذلك، حينئذ يتصرف هو بنفسه في الأدلة على حسب ما آتاه الله من العلم.

مطالب مرتبط:

(۶۸۲) کتاب (العواصم من القواصم) ابن العربی

(۶۸۲) سوال: جناب شیخ! نظر شما در مورد کتاب «العواصم من القواصم» نوشته‌ی ابوبکر بن العربی رحمه الله چیست؟ جواب: «العواصم من القواصم» کتاب خوبی است و مطالعه‌ی آن مفید است. *** تعداد بازدید: ۴

ادامه مطلب …

(۶۳۱) سوال: دانشجو نزد شیخ معین درس بیاموزد؟

(۶۳۱) سوال: آیا طالب علم باید تنها یک شیخ معین را انتخاب کرده و نزد او کسب علم نماید، یا می‌تواند بیشتر از یک شیخ را انتخاب کند؟ جواب: اگر در بدایت طلب علم باشد، نظرم این است که یک شیخ را انتخاب کند. چون ممکن است مشایخ در یک مسأله اختلاف نظر داشته باشند […]

ادامه مطلب …

(۶۸۴) کتاب تنبیه الغافلین تالیف سمرقندی

(۶۸۴) سوال: در مورد کتاب «تنبیه الغافلین بأحادیث سید الأنبیاء والمرسلین» تألیف فقیه زاهد شیخ نصر الدین محمد بن ابراهیم سمرقندی رحمه الله سوال دارم. آیا احادیثی که در آن آمده، صحیح هستند یا نه؟ جواب: در این کتاب نیز مثل دیگر کتاب‌های موعظه، احادیث صحیح و حسن و ضعیف و موضوع روایت شده و […]

ادامه مطلب …

(۶۰۸) حلقه‌ی علم بهتر است یا حلقه‌ی ذکر؟

(۶۰۸) سوال: در روایات آمده که رسول اللهﷺ حلقه‌ي علم وحلقه‌ي ذکری را دیدند. ایشان حلقه‌ی علم را برگزیده وآنجا نشستند. آیا این روایت صحیح است؟ اگر صحیح باشد، پس آنهایی که در حلقه‌ی ذکر بودند چگونه ذکر می‌کردند یا چه ذکری می‌گفتند که رسولﷺ آنها را منع نکرد. اما حلقه‌ی علم را برگزید. آیا […]

ادامه مطلب …

(۶۱۹) کدام درس خواندن بهتر است؟

(۶۱۹) سوال: درس خواندن برای کسب مدرک بهتر است یا فرا گرفتن علوم دینی و حفظ قرآن و عقیده؟ جواب: انسان می‌تواند هر دو را انجام دهد. در مدارس و دانشکده‌ها و دانشگاه‌های دولتی تحصیل کرده و در همان حال، نزد مشایخ در مساجد زانو زده و کسب علم نموده و قرآن را حفظ کند. […]

ادامه مطلب …

(۶۱۰) نصیحتی برای اصلاح نیت در طلب علم

(۶۱۰) سوال: نصیحت شما به طالب علمی که برای اصلاح نیت و اخلاصش تلاش کرده، اما نتوانسته آن را اصلاح کند و می‌ترسد مشمول احادیث وعید و تهدید قرار گیرد که در مورد خالص نبودن نیت آمده و امکان دارد به همین خاطر طلب علم را رها نماید، چیست؟ جواب: این سؤال مهمی برای طالب […]

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه