جمعه 18 ربیع‌الثانی 1447
۱۸ مهر ۱۴۰۴
10 اکتبر 2025

(۲۷۴۶) حکم ترک نماز جماعت به‌سبب اشتغال در نانوایی با وجود نزدیکی مسجد

(۲۷۴۶) سوال: وی صاحب نانوایی است و با کارمندان در هنگام کار همکاری می‌‌کند و کار هنگام نمار مغرب و عشا شدت می‌‌یابد؛ می‌‌گوید: آیا می‌‌توانم به صورت فردی در نانوایی بخوانم، با این وجود که مساجد نزدیک نانوایی هستند و نماز جماعت را در مسجد ترک می‌‌کنم؟

جواب:

بر انسان واجب است که نماز جماعت را در مسجد بخواند، زیرا پیامبر ﷺ می‌‌فرماید: «لقد هممت أن آمر بالصلاة فتقام، ثم آمر رجلا فیؤم الناس، ثم أنطلق معی برجال معهم حزم من حطب إلی قوم لا یشهدون الصلاة، فأحرّق علیهم بیوتهم بالنار»[۱](به تأکید خواستم دستور دهم که نماز برپا شود، سپس به شخصی دستور دهم که امام شود، بعد از آن همراه مردانی که همراه آن‌‌ها بسته‌‌هایی از هیزم است، به سوی اقوامی بروم که برای نماز جماعت حاضر نمی‌‌شوند، تا خانه‌‌های آن‌‌ها را با آتش بسوزانم) و پیامبر ﷺ می‌‌فرماید: «من سمع النداء فلم یجب فلا صلاة له، إلا من عذر»[۲](کسی که اذان را بشنود اما اجابت نکند، نمازی بر وی نیست، مگر اینکه عذر داشته باشد) و ابن مسعود J می‌‌گوید: “من سره أن یلقی الله غدا مسلما فلیحافظ علی هذه الصلوات حیث ینادی بهن”(کسی که دوست دارد فردای قیامت الله À را در حالی که مسلمان است ملاقات کند، بر این نمازها هرگاه بدان ندا زده شد، محافظت نماید) و خبر داده است که: (شخص مریض به خاطر ایستادن در صف بین دو شخص دیگر قرار می‌‌گرفت و به آن‌‌ها تکیه می‌‌داد)

لذا بر تو واجب است که همراه جماعت در مساجد نماز بخوانی و جایز نیست که از آمدن به مسجد تخلف نموده مگر اینکه عذر شرعی داشته باشی و عذرهای شرعی نزد اهل علم مشخص است، این مسأله را در اواخر باب نماز جماعت ذکر نموده‌‌اند، لذا اگر برای تو عذر شرعی وجود دارد که تخلف از جماعت را برای تو مباح می‌‌کند پس معذور هستی و اگر عذر شرعی وجود ندارد، بر تو واجب است که همراه جماعت نماز بخوانی.


[۱] تخریج آن گذشت.

[۲] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إنه صاحب مخبز ويساعد العمال أثناء مزاولة العمل، ويزداد حدة العمل في المخبز في صلاتي المغرب والعشاء. يقول: فهل يمكنني أن أُصَلِّيهَا منفردًا في المخبز، مع أن المساجد قريبة من المخبز، وأترك صلاة المسجد مع الجماعة؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الواجب على الإنسان أن يصلي الجماعة في المساجد؛ لأن النبي صلى الله عليه وسلم قال: «لقد هَمَمَتْ أن آمر بالصلاة فتقام، ثم آمر رجلًا فيصلي بالناس، ثم أنطلق برجال معهم حِزَمٌ من حطب إلى قوم لا يشهدون الصلاة، فأُحَرِّقَ عليهم بيوتهم بالنار»، وقال -عليه الصلاة والسلام-: «من سَمِعَ النداء فلم يُجب فلا صلاة له إلا من عذر» ، وقال ابن مسعود رضي الله عنه: «من سَرَّه أَن يَلْقَى الله غدًا مسلما فليحافظ على هذه الصلوات حيث يُنَادَى بهن»، وأخبر «أنه يؤتى بالرجل المريض يُهَادَى بين الرجلين حتى يُقام في الصف».

فالواجب عليك أن تصلي مع الجماعة في المساجد، ولا يحل لك التخلف عن المسجد إلا من عذر شرعي، والأعذار الشرعية معلومة عند أهل العلم، ذكروها – رحمهم الله – في أواخر باب صلاة الجماعة، فإذا كان لك عذر شرعي يبيح لك التخلف عن الجماعة فأنت معذور، وإن لم يكن لك عذر شرعي يبيح لك هذا فالواجب عليك أن تصلي مع الجماعة.

مطالب مرتبط:

(۲۷۳۰) سن مناسب برای بردن کودک به مسجد چه سنی است؟

آن چه پیامبر  ﷺ فرموده است: «مروا أولادکم بالصلاة و هم أبناء سبع سنین، واضربوهم علیها و هم أبناء عشر»[1](فرزندانتان را در حالی که هفت ساله هستند به نماز امر نموده و در سن ده سالگی در صورت نخواندن آن‌‌ها را بزنید)...

ادامه مطلب …

(۲۷۵۶) حکم تأخیر نماز صبح از وقت فضیلت و ترک جماعت به سبب خواب

کسی که نماز را بدون عذر از وقت آن به تأخیر بیندازد، از او قبول نمی‌‌شود هر چند که آن را بخواند....

ادامه مطلب …

(۲۷۷۷) حکم ترک نماز جماعت برای نگهبانی از امانت در محل کار

اشکالی ندارد که در مکان نگهبانی‌‌ات نماز بخوانی هر چند که به نماز جماعت نرسی، زیرا معذور هستی ولی به نسبت جمعه در سؤالش گفت که حاضر می‌‌شود و این از آسانی الله À بر وی است....

ادامه مطلب …

(۲۷۷۸) حکم ترک نماز جماعت به دلیل خصومت شخصی

به نسبت تخلف شخص از نماز جماعت در مسجد چون در مسجد کسی که با او خصومت دارد است، کارش حرام بوده و عذر به شمار نمی‌‌آید و در روز قیامت نزد الله À به وی سودی نمی‌‌رساند؛ لذا بر او واجب است که نماز جماعت را در مسجد حاضر شده هر چند که دشمنش آنجا باشد، این اولین کاری که باید انجام است....

ادامه مطلب …

(۲۷۶۱) حکم نماز در خانه هنگام نبود مسجد در روستا و وجود خطر در مسیر

اگر نمی‌‌تواند به مسجد برود به خاطر اینکه مریض یا لنگ است یا اینکه نمی‌‌تواند به مسجد برود مگر با سختی زیاد، نماز جماعت از وی ساقط شده و به خاطر عذرش در خانه نماز می‌‌خواند...

ادامه مطلب …

(۲۷۳۹) ترجیح بین جماعت مسجد و اقامه نماز با خانواده ناتوان در شب‌های رمضان

اما نماز فرض: بر تو واجب است که آن را در مسجد بخوانی و جایز نیست جماعت را به خاطر مراعات اهل خانه ترک نمایی....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه