یکشنبه 20 ربیع‌الثانی 1447
۲۰ مهر ۱۴۰۴
12 اکتبر 2025

(۶۹۲۹) ما راهنمایی شما را برای کسی که به نیکی که از طرف برخی افراد به او می‌رسد زشت می‌داند، می‌خواهیم

(۶۹۲۹) سوال: ما راهنمایی شما را برای کسی که به نیکی که از طرف برخی افراد به او می‌رسد زشت می‌داند، می‌خواهیم.

جواب:

اگر منظور سؤال همین باشد، آنگاه مشروع برای کسی که به او نیکی شده، این می‌باشد که به نحوی که شرایطش اقتضا می‌کند، نیکی کسی را که به او خوبی کرده است را جبران کند و افراد در جبران نیکی متفاوت هستند؛ برخی را می‌توان با پول جبران کرد، برخی دیگر را با لباس، برخی با غذا و برخی دیگر را با هدایای مانند کتاب یا چیزهای مشابه، جبران کرد؛ لذا مهم این است که بر اساس شرایط خود، نیکی را جبران کنی زیرا رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: «وَمَنْ صَنَعَ إِلَيْكُمْ مَعْرُوفًا فَكَافِئُوهُ، فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا مَا تُكَافِئُونَهُ فَادْعُوا لَهُ حَتَّى تَرَوْا أَنَّكُمْ قَدْ كَافَأْتُمُوهُ»[۱]: (هر کس به شما نیکی کرد، شما هم در مقابل به او نیکی کنید، اگر چیزی برای نیکی کردن نیافتید، برای او دعا کنید تا زمانی که احساس کنید که به نیکی‌اش پاسخ را داده‌اید).

اما اگر شخصی به نیکی که به او شده بی‌توجهی کند و تصور کند که این از طرف کسی که به او نیکی کرده ذلتی است چون کسی که به او نیکی شده از او مرتبه‌ای بالاتر دارد یا به دلیل مشابه، این رفتار از آداب اسلامی نیست.


[۱] سنن أبو داود: كتاب الزكاة، باب عطية من سأل بالله، شماره (١٦٧٢).

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: نرجو منكم التوجيه لمن يتنكر للمعروف الذي يصدر له من بعض الناس؟

فأجاب -رحمه الله تعالى-: إذا كان هذا هو المراد بالسؤال، فإن المشروع لمن صنع إليه المعروف أن يكافئ الذي صنع إليه المعروف بما تقتضيه الحالة، والناس يختلفون في المكافأة ، فمنهم من يمكن أن تكافئه بالدراهم، ومنهم من أن يمكن أن تكافئه بالثياب، ومنهم من يمكن أن تكافئه بالطعام، ومنهم من يمكن أن تكافئه بهديتك، كتاب، أو ما أشبه ذلك، المهم أن تكافئه بما تقتضيه حالك، لقول النبي – صلى الله عليه وعلى آله وسلم -: «مَنْ صَنَعَ إِلَيْكُمْ مَعْرُوفًا فَكَافِئُوهُ، فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا مَا تُكَافِئُونَهُ، فَادْعُوا لَهُ حَتَّى تَرَوْا أَنَّكُمْ قَدْ كَافَأْتُمُوهُ».

وأما كون الإنسان يتنكر لمن صنع إليه المعروف، ويرى أن هذا ذل للباذل -أي باذل المعروف – لأن المبذول له أعلى منه رتبة، أو ما أشبه ذلك، فهذا ليس من الآداب الإسلامية.

مطالب مرتبط:

(۶۸۷۶) آیا مال از نعمت‌ها است یا از بلاها؟

بدون شک مال یکی از نعمت‌های الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است اما هر نعمتی از جانب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ، در حقیقت نوعی آزمایش است، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید....

ادامه مطلب …

(۶۹۳۰) حکم کنیه دادن پدر به فرزندش قبل از تولد چیست؟

هیچ مشکلی ندارد که فردی پیش از تولد فرزندش، کنیه‌ای برای خود انتخاب کند یا حتی بدون داشتن فرزند، کنیه‌ای برای خود داشته باشد...

ادامه مطلب …

(۶۸۵۸) حکم نسبت دادن دروغین همسر برای عبور از ایست بازرسی

این کار جایز نیست بلکه بر او واجب است که همسرش را در مدارک ملی‌اش اضافه کند، سپس با او سفر کند...

ادامه مطلب …

(۶۸۶۸) آیا معصیت‌ها تأثیری بر فرد و جامعه دارند؟

معصیت‌ها تأثیراتی بر فرد و جامعه دارند؛ تأثیرات آن بر فرد این است که همت او را در انجام طاعات کاهش می‌دهد زیرا معصیت‌ها یکدیگر را دنبال می‌کنند و سبب قساوت قلب و تضعیف همت انسان در طلب خیر می‌شوند...

ادامه مطلب …

(۶۹۱۶) حکم استفاده از هسته خرما یا پوسته برخی مغزها برای ساخت تابلوهای هنری چیست؟

استفاده از هسته خرما برای اهداف هنری اشکالی ندارد زیرا در زمان حاضر هسته خرما ارزشی ندارد و بیشتر مردم آن را در زباله‌ها که دور ریخته می‌شوند، می‌اندازند....

ادامه مطلب …

(۶۸۹۸) اعتدال و توازن در اسلام چگونه است؟

اعتدال و توازن در اسلام این است که انسان در اطاعت الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ کوتاهی نکند و چیزی به آن زیاد نیز نکند زیرا دین الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ میان کسانی که در آن افراط و تفریط دارند، قرار گرفته است؛ لذا تکلف و سخت‌گیری در اسلام مشروع نیست و کوتاهی و بی‌توجهی هم مشروع نمی‌باشد، بنابراین انسان باید میانه‌رو باشد....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه