سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۸۴۲) آیا مرگ عزیزان نشانه خشم الله متعال است یا جلوه‌ای از رحمت او؟

(۶۸۴۲) سوال: وقتی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بنده‌ای را با مصیبتی مانند مرگ عزیزان – که سخت‌ترین مصیبت برای انسان است – مبتلا می‌کند، آیا این غضب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بر اوست یا رحمت؟

جواب:

الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ هرچه بخواهد انجام می‌دهد: {لَا یُسۡـَٔلُ عَمَّا یَفۡعَلُ وَهُمۡ یُسۡـَٔلُونَ} [سوره اﻷنبياء: ۲۳]: ((او) از آنچه می‌کند، باز خواست نمی‌شود، و آنان باز خواست می‌شوند) الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بنده‌اش را با مصیبت‌های بزرگ و کوچک امتحان می‌کند تا ببیند آیا صبر می‌کند یا نارضایتی نشان می‌دهد؟ لذا کسی که صبر کند و راضی باشد، برای او رضا و پاداش است و کسی که نارضایتی نشان دهد، برای او نارضایتی و عذاب است و ابتلای الله به مصیبت‌ها لزوماً نشانه خشم او بر بنده‌اش نیست و رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم نیز با بیماری، فقدان عزیزان و درد و رنج مواجه شد، مانند زخمی شدن در غزوه‌ی اُحد و شکسته شدن دندان‌هایش.

ما می‌دانیم که این غضب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بر او نبوده بلکه آزمایشی از جانب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ بوده است تا پیامبرش محمد صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم به مقام صابران نائل شود چرا که صبر مقامی والا و منزلتی بلند دارد که بدون ابتلا و آزمایش حاصل نمی‌شود تا مشخص شود که بنده صابر است یا خیر.

پس، بر کسی که به مصیبتی مانند آنچه در سؤال ذکر شده – یعنی مرگ عزیزان – دچار شده، لازم است که به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ گمان نیک داشته باشد و گمان نکند که این غضب است.

و بدان که هر کس به مصیبتی – هر چه که باشد – دچار شود، الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ با آن، گناهانش را پاک می‌کند همان‌طور که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم فرمودند: «مَا يُصِيبُ الْمُسْلِمَ مِنْ نَصَبٍ، وَلاَ وَصَبٍ، وَلاَ هَمَّ وَلاَ حُزْنٍ، وَلَا أَذًى وَلَا غَمٍّ، حَتَّى الشَّوْكَةِ يُشَاكُهَا، إِلَّا كَفَّرَ اللَّهُ بِهَا مِنْ خَطَايَاهُ»[۱]: (هيچ رنج، بيماری، نگرانی، ناراحتی، آزار و غم و اندوهی به مسلمان نمی‌رسد و حتی خاری در او فرو نمی‌رود مگر اينکه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ گناهانش را به سبب آن می‌بخشد).

و اگر شخص اجر این مصیبت را از الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ طلب کند و آن اجر صبرکنندگان است و امید داشته باشد که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به او پاداش می‌دهد، علاوه بر پاک کردن گناهان، این اجر را به دست خواهد آورد.


[۱] تخریج آن گذشت.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول هذه السائلة: عندما يصيب الله العبد بمصيبة موت الأحبة – وهي  أشد مصيبة على العبد- فهل هذا غضب من الله على العبد أم رحمة؟

فأجاب رحمه الله تعالى: إن الله سبحانه وتعالى- يفعل ما يشاء ﴿ لَا یُسۡـَٔلُ عَمَّا یَفۡعَلُ وَهُمۡ یُسۡـَٔلُونَ ﴾ [الأنبياء: ۲۳]، والله -سبحانه وتعالى- يبتلي العبد بالمصائب الكبيرة العظيمة والصغيرة، ليبتليه هل يصبر، أو يجزع ويسخط؟ فمن صبر ورضي فله الرضا والأجر والثواب، ومن سخط فإن له السَّخَط، ولا يلزم من ابتلاء الله العبد بهذه المصائب أن يكون الله قد سَخط عليه، فها هو النبي – عليه الصلاة والسلام – يحصل له المرض، ويحصل له فقد الأحبة، ويحصل له الآلام، كما جُرح في غزوة أحد، وكسرت رُبَاعِيَّتُه.

ونحن نعلم أن هذا ليس من غضب الله عليه، بل هو ابتلاء من الله -عز وجل- من أجل أن ينال نبيه محمد صلى الله عليه وسلم درجة الصابرين، فإن الصبر درجته عالية، ومنزلته رفيعة ولا يمكن أن يحصل إلا بابتلاء وامتحان ليتبين هل العبد صابر، أم ليس بصابر.

وعليه فينبغي لمن أصيب بمثل هذه المصيبة التي ذكرت في السؤال – وهي موت الأحبة – أن يُحسن الظن بالله، وألا يظن أن ذلك غضب.

واعلم أن من أصيب بمصيبة – أي مصيبة كانت فإن الله -تعالى- يُكَفِّر بذلك عنه، كما أخبر النبي صلى الله عليه وسلم أنه: «مَا يُصِيبُ الْمُسْلِمَ مِنْ نَصَبٍ، وَلَا وَصَبٍ، وَلَا هَمَّ وَلاَ حُزْنٍ، وَلاَ أَذًى وَلاَ غَمْ، حَتَّى الشَّوْكَةِ يُشَاكُهَا، إِلَّا كَفَّرَ اللَّهُ بِهَا مِنْ خَطَايَاهُ».

ثم إن احتسب الأجر على الله، وهو أجر الصابرين، وأمل أن الله يثيبه على ذلك، نال بهذا أجرا زائدا على تكفير السيئات.

مطالب مرتبط:

(۶۹۰۰) آیا کافی است که حافظ قرآن تنها هر دو ماه یک بار قرآن را ختم کند؟

ختم کردن قرآن هر دو ماه یک‌بار کافی نیست، لذا اگر شخص حافظ قرآن است، افضل آن است که بیشتر از این قرآن را مرور کند تا آن را از دست ندهد ...

ادامه مطلب …

(۶۸۵۲) حکم اطاعت کارگر از کارفرما در امور حرام

بر کارگر جایز نیست که صاحب کار را در انجام کارهای حرام اطاعت کند و در چنین شرایطی بر شما واجب است که امتناع کنید و مقاومت کنید....

ادامه مطلب …

(۶۸۴۵) درمان حسادت چیست؟

درمان حسادت این است که وقتی چیزی او را به شگفت می‌آورد، برای او دعای برکت کند و بگوید: (بَارَكَ اللّٰهُ عَلَيك) یا (تباركَ الله) و امثال آن....

ادامه مطلب …

(۶۹۱۲) چقدر این عبارت درست است: “هر که چهل روز با گروهی زندگی کند، از آن‌ها می‌شود”؟

هر کسی که گروهی را دوست داشته باشد، از آن‌ها خواهد بود حتی اگر یک روز با آن‌ها زندگی کرده باشد و کسی که میان او و آن گروه محبتی وجود ندارد، اگر حتی چهل ماه هم با آن‌ها بماند، از آن‌ها نخواهد بود؛ پس این عبارت صحیح نیست...

ادامه مطلب …

(۶۸۹۹) چه ویژگی‌هایی بر انسان مؤمن واجب است که به آن مزین باشد تا در دنیا و آخرت نجات یابد؟

با ایمان و عمل صالح، انسان به جنات نعیم می‌رسد چنان‌چه الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرموده است: ...

ادامه مطلب …

(۶۸۹۳) اگر کسی بخواهد در کارهای خیر مشارکت کند، آیا بهتر است مدرسه‌ای برای حفظ قرآن بنا کند یا مسجدی بسازد؟

بستگی به نیاز دارد: اگر مردم آن منطقه به مسجد بیشتر از مدرسه حفظ قرآن نیاز دارند، مسجد ساخته شود و اگر برعکس باشد، مدرسه ساخته شود و انسان باید تأمل کند و بسنجد و عجله نکند....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه