(۶۸۲۷) سوال: ‌ای شیخ بزرگوار، من برای تغییر حال و هوای خود به حیاط خانه رفتم و با خود قفسی که در آن پرنده‌هایی بود، بردم و وقتی به داخل خانه برگشتم، فراموش کردم که پرنده‌ها را نیز همراه خود بیاورم و آنها را از هنگام مغرب تا صبح روز بعد، ساعت ده، در بیرون رها کردم سپس آن‌ها را مرده یافتم؛ آیا در این مورد بر من چیزی واجب است؟ آیا من گناهکارم؟

جواب:

در این مورد بر تو چیزی واجب نیست زیرا این کار از روی فراموشی بوده است و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ می‌فرماید: {رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَاۤ إِن نَّسِینَاۤ أَوۡ أَخۡطَأۡنَا} [سوره البقرة: ۲۸۶]: (پروردگارا! اگر فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه نکن).

اما من به تو و دیگرانی که از این پرندگان نگهداری می‌کنند، نصیحت می‌کنم که تقوای الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ را درباره‌ی آنها رعایت کنند و وظیفه تغذیه، آب دادن و مراقبت از آن‌ها را انجام دهند، چه از جهت سرما و چه از جهت گرما زیرا این‌ها امانتی در دستان انسان هستند و رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم خبر داده و فرموده است: «دَخَلَتِ امْرَأَةٌ النَّارَ فِي هِرَّةٍ رَبَطَتْهَا، فَلَمْ تُطْعِمْهَا وَلَمْ تَدَعْهَا تَأْكُلُ مِنْ خَشَاشِ الْأَرْضِ»[۱]: (زنی به جهنم وارد شد به دلیل گربه‌ای که آن را بسته بود و نه به آن غذا می‌داد و نه می‌گذاشت از حشرات زمین بخورد).

اما آنچه به دلیل فراموشی یا جهل اتفاق افتاده، چیزی (از گناه) بر انسان در آن نیست زیرا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ فرموده است: {رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَاۤ إِن نَّسِینَاۤ أَوۡ أَخۡطَأۡنَا} [سوره البقرة: ۲۸۶]: (پروردگارا! اگر فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه نکن).

[۱] صحیح بخاری: كتاب المساقاة، باب فضل سقي الماء، شماره (٢٢٣٦) ، وصحیح مسلم: كتاب السلام، باب تحريم قتل الهرة، شماره (٢٢٤٢).