پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۶۸۰۴) حکم نمایش‌های کمدی آموزنده و دینی در تئاترها همچنین در مدارس چیست؟

(۶۸۰۴) سوال: حکم نمایش‌های کمدی آموزنده و دینی در تئاترها همچنین در مدارس چیست؟

جواب:

بسیاری از برادران ما به‌طور مطلق نمایش را ممنوع می‌دانند و می‌گویند جایز نیست زیرا متضمن دروغ است و شاید حتی تمسخر به شعائر دینی مانند تقلید از شخصی مسن با گذاشتن ریش پشمی یا موارد مشابه را نیز شامل گردد و برخی از مردم می‌گویند: اگر نمایش هدفمند باشد و شامل محظورات مانند دروغ گفتن از جانب کسی، بازی کردن نقش مرد توسط زن یا بالعکس و تقلید از حیوانات نباشد، اشکالی ندارد و با شروطی جایز دانسته‌اند.

باید دانست که اصل در غیر عبادات، جواز و مباح بودن است و این از فضل الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است که با آنچه برایشان حرام نساخته بر بندگان آسان گرفته است لذا اگر اصل بر جواز باشد، برای اثبات حرمت باید دلیل بیاوریم لذا اگر بگوییم این حرام است و دیگران بگویند حلال است، باید با کسی که آن را حلال می‌داند همراهی کنیم مگر اینکه دلیلی بر حرمت آن وجود داشته باشد که تبعیت از دلیل واجب است و این موضوع در غیر عبادات می‌باشد اما در مورد عبادات که قصد تقرب به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ وجود دارد، اصل بر منع و تحریم است زیرا عبادات راهی به سوی الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ هستند و نمی‌توانیم چیزی را که الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ به‌عنوان راهی به سوی خود قرار نداده، بر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ دروغ بندیم و برای همین، این قاعده‌ای مشهور نزد علماست و کتاب، سنت و عقل صحیح آن را تأیید می‌کنند که اصل در عبادات منع و تحریم است تا زمانی که دلیلی بر مشروعیت آن وجود داشته باشد و اصل در غیر عبادات از افعال، گفتار و منافع، جواز است تا دلیلی بر منع آن بیاید.

مثالی می‌زنیم: فردی در معامله‌ای مانند خرید و فروش، رهن یا اجاره شرکت می‌کند و مردم در مورد آن اختلاف نظر دارند، برخی می‌گویند که این حرام است و برخی دیگر می‌گویند که حلال است، می‌گوییم: اصل بر حلال بودن است مگر اینکه دلیلی بر ممنوعیت آن ارائه شود.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم التمثيل الفكاهي والهادف والديني في المسارح، وكذلك في المدارس؟

فأجاب رحمه الله تعالى: كثير من إخواننا يمنع من التمثيل مطلقا، ويقول : إنه لا يجوز لأنه يتضمن الكذب وربما يتضمن استهزاء بالشعائر الدينية، كما لو تَقَمَّص الممثل شخص رجل كبير السِّنِّ، ووضع عليه لحيَةٌ مِن الصوف، وما أشبه ذلك.

ومن الناس من يقول: إذا كان التمثيل هادفا، ولم يتضمن محظورا بكذب على أحد، ولا بقيام الرجل بدور المرأة أو المرأة بدور الرجل، ولم يكن فيه تقليد للحيوانات، فإنه لا بأس به، فيجيز التمثيل بشروط.

وليعلم أن الأصل في غير العبادات الحل والإباحة، وهذا من فضل الله -عز وجل- أن يسر على العباد ما لم يُحرِّمه عليهم، فإذا كان الأصل الحل، فإنه لا بد من إقامة الدليل على التحريم، وإذا قلنا: إن هذا حرام. وقال الآخرون: هذا حلال. فالقول مع المحَلّل، إلا إذا كان هناك دليل يَدلّ على التحريم، فيجب اتباع الدليل، وهذا في غير العبادات، أما العبادات – وهي ما يُقصد به التقرب إلى الله – فإن الأصل فيها المنع والتحريم، لأن العبادات طريق إلى الله -عز وجل- وهي صراط الله ولا يمكن أن نفتري على الله ما لم يجعله طريقا موصلا إليه، فلهذا كانت هذه القاعدة المشهورة عند العلماء قاعدة سليمة، دل عليها الكتاب والسُّنَّة والنظر الصحيح أن الأصل في العبادات المنع والحظر، حتى يقوم دليل على أنها مشروعة، والأصل في غير العبادات من الأفعال والأقوال والمنافع، الأصل فيها الحل حتى يقوم دليل على المنع.

ولنضرب مثلا: إنسان عامل بمعاملة بيع، أو رهن، أو تأجير، فاختلف الناس فيها، فقال بعضهم: إنها حرام. وقال آخرون إنها حلال نقول: الأصل مع من قال: إنها حلال، حتى يقوم دليل على أن هذا ممنوع.

مطالب مرتبط:

(۶۷۹۵) حکم نوشتن و خواندن شعر و همچنین گوش دادن به آن چیست؟

خواندن، نوشتن و گوش دادن به شعر بستگی به محتوای آن دارد لذا اگر محتوای آن خیر باشد، پس خیر است و اگر شر باشد، پس شر است اما اگر نه خیر است و نه شر، آن از جمله سخنان بیهوده‌ای است که انسان باید خود را از آن دور نگه دارد...

ادامه مطلب …

(۶۸۰۸ آیا جایز است که فرد خود را به خطر بیاندازد یا همان‌طور که اکنون در برخی از ورزش‌های خشن می‌بینیم؟

این حرام است و جایز نیست که انسان خود را در معرض خطر مرگ یا آسیب قرار دهد....

ادامه مطلب …

(۶۷۹۳) حکم گوش دادن به اناشید‌ی که به عنوان اناشید اسلامی شناخته شده است چیست؟

اگر به شکل آهنگ‌های بی‌ارزش و پست باشد، حرام است و اگر از کسانی باشد که صدای زیبایی دارند و شنونده را به فتنه می‌اندازد، حرام است و اگر حاوی معانی باطل باشد، حرام است....

ادامه مطلب …

(۶۷۸۹) حکم شرعی گوش دادن به اناشید اسلامی با الحان مشابه موسیقی

بهتر از آن این است که فرد به شنیدن مواعظ مفیدی از قرآن و سنت پیامبر صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم و سخنان صحابه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم و ائمه اهل علم و دین بپردازد چرا که این‌ها به تنهایی کفایت می‌کنند و نیازی به چیز دیگری نیست....

ادامه مطلب …

(۶۸۰۰) سوال کننده خانم: آیا حضور در جشن‌هایی که در آن خواننده‌ی زن بدون طبل‌ حضور دارد، جایز است؟

خواننده زن معمولا آوازهایش همراه با موسیقی است و اگر با موسیقی همراه باشد، حرام است زیرا موسیقی از معازف است و رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم آن را حرام کرده است...

ادامه مطلب …

(۶۷۹۰) حکم گوش دادن به اناشید‌ اسلامی چیست؟

اولاً، برای انسان شایسته است که فقط به چیزی گوش دهد که برایش سودمند و بدون ضرر باشد، مانند قرآن، احادیث و احکام فقهی که برای شنونده مفید است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه