سه‌شنبه 15 ربیع‌الثانی 1447
۱۵ مهر ۱۴۰۴
7 اکتبر 2025

(۶۸۰۲) حکم دست زدن در جشن‌ها چیست؟

(۶۸۰۲) سوال: حکم دست زدن در جشن‌ها چیست؟

جواب:

دست زدن در جشن‌ها از عادات سلف صالح نبوده است، آن‌ها هنگامی که چیزی را می‌پسندیدند، گاهی تسبیح می‌گفتند یا گاهی تکبیر می‌گفتند اما آن‌ها تکبیر و تسبیح جمعی انجام نمی‌دادند، بلکه هر فردی برای خودش تکبیر یا تسبیح می‌گفت، بدون اینکه صدایشان بلند شود به طوری که فقط کسی که نزدیکش بود صدایش را می‌شنید.

بنابراین بهتر است از دست زدن خودداری کرد، اما نمی‌گوییم که حرام است زیرا امروزه این کار در میان مسلمانان رایج شده و مردم آن را به عنوان عبادت انجام نمی‌دهند و برای همین استدلال به قول الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ که درباره‌ی مشرکان است، صحیح نیست: {وَمَا كَانَ صَلَاتُهُمۡ عِندَ ٱلۡبَیۡتِ إِلَّا مُكَاۤءوَتَصۡدِیَةࣰ} [سوره اﻷنفال: ۳۵]: (و نمازشان نزد خانه‌ی (کعبه) چیزی جز سوت کشیدن و کف زدن نبود).

چرا که مشرکان دست زدن را نزد خانه کعبه به عنوان عبادت انجام می‌دادند اما کسانی که هنگام شنیدن یا دیدن چیزی که خوشایندشان است، دست می‌زنند، قصد عبادت ندارند.

خلاصه اینکه: ترک دست زدن بهتر و پسندیده‌تر است اما حرام نیست.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم التصفيق في الحفلات؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: التصفيق في الحفلات ليس من عادة السلف الصالح، وإنما كانوا إذا أعجبهم شيء سبحوا أحيانًا، أو كبروا أحيانًا، لكنهم لا يُكَبّرون تكبيرا جماعيا، ولا يُسبحون تسبيحا جماعيا، بل كل واحد يُكبر لنفسه، أو يُسَبِّح لنفسه، بدون أن يكون هناك رفع صوتٍ، بحيث يسمعه من بِقُرْبه.

فالأولى الكف عن التصفيق، ولكننا لا نقول بأنه حرام، لأنه قد شاع بين المسلمين اليوم، والناس لا يتخذونه عبادة، ولهذا لا يصح الاستدلال على تحريمه بقوله تعالى عن المشركين ﴿وَمَا كَانَ صَلَاتُهُمْ عِندَ الْبَيْتِ إِلَّا مكاهُ وَتَصْدِيَةً﴾ [الأنفال: ٣٥].

فإن المشركين يتخذون التصفيق عند البيت عبادة، وهؤلاء الذين يُصَفِّقُون عند سماع ما يعجبهم، أو رؤية ما يعجبهم لا يريدون بذلك العبادة. وخلاصة القول : أنَّ ترك هذا التصفيق أولى وأحسن، ولكنه ليس بحرام.

مطالب مرتبط:

(۶۷۹۱) حکم گوش دادن به اناشید اسلامی

اناشیدی که در آن موعظه است و در آن به حال انسان هنگام مرگ، وضعیت او بعد از دفن و وضعیت او در روز قیامت ذکر می‌شود، گوش دادن به آن‌ها مطلوب است و سلف صالح نیز به چنین اناشیدی گوش می‌دادند زیرا این اشعار باعث نرم شدن قلب، اشک ریختن چشم‌ها و خشوع اعضا و جوارح می‌شوند و دارای فایده هستند....

ادامه مطلب …

(۶۷۸۹) حکم شرعی گوش دادن به اناشید اسلامی با الحان مشابه موسیقی

بهتر از آن این است که فرد به شنیدن مواعظ مفیدی از قرآن و سنت پیامبر صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم و سخنان صحابه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم و ائمه اهل علم و دین بپردازد چرا که این‌ها به تنهایی کفایت می‌کنند و نیازی به چیز دیگری نیست....

ادامه مطلب …

(۶۷۹۲) حکم گوش دادن به آنچه به عنوان “اناشید اسلامی” معروف است، برای جوان مسلمان چیست؟

به این سوال جوابی عام می‌دهم: اناشیدی که خالی از آلات لهو مانند موسیقی و نی (نوعی آلت موسیقی) و نظایر آن است، اگر موضوع آن مفید باشد و به شیوه‌ی معروف نزد عرب‌ها اجرا شود و در آن صداهای فتنه‌انگیز که شهوات را تحریک می‌کنند، وجود نداشته باشد، بدون اشکال است...

ادامه مطلب …

(۶۷۹۹) آیا شنیدن قصاید بادیه‌نشینان جایز است؟

شنیدن آواز خالی از موسیقی و آلات دیگر مانند ساز و نظیر آن، جایز است به شرط آنکه حاوی چیزهایی نباشد که موجب فتنه شود...

ادامه مطلب …

(۶۸۰۴) حکم نمایش‌های کمدی آموزنده و دینی در تئاترها همچنین در مدارس چیست؟

برای اثبات حرمت باید دلیل بیاوریم لذا اگر بگوییم این حرام است و دیگران بگویند حلال است، باید با کسی که آن را حلال می‌داند همراهی کنیم مگر اینکه دلیلی بر حرمت آن وجود داشته باشد که تبعیت از دلیل واجب است و این موضوع در غیر عبادات می‌باشد اما در مورد عبادات که قصد تقرب به الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ وجود دارد، اصل بر منع و تحریم است ...

ادامه مطلب …

(۶۷۹۸) حکم شرعی اشتغال فراوان به شعر و سرودن آن

اگر تو شعری را می‌گویی که مباح است یا شعری که در آن خیر و نفع برای مردم وجود دارد و آن‌ها را به آنچه در دین و دنیای‌شان مفید است، هدایت می‌کند، در این صورت اشکالی برای تو در این کار نیست اما اگر شعری حرام، بی‌ارزش و پست می‌گویی، این برای تو حرام است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه