دوشنبه 21 ربیع‌الثانی 1447
۲۱ مهر ۱۴۰۴
13 اکتبر 2025

(۶۷۹۸) حکم شرعی اشتغال فراوان به شعر و سرودن آن

(۶۷۹۸) سوال: من یکی از دانشجویانی هستم که الحمدلله به کتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و سنت پیامبرش صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم پایبند هستم و در تحصیلاتم موفق هستم اما من زیاد شعر می‌سرایم و آن را در مناسبت‌ها و غیر مناسبت‌ها می‌خوانم، به طوری که بیشتر وقتم را به خواندن کتاب‌های شعر و سرودن آن می‌گذرانم؛ حکم این کار چیست؟ الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ شما را برکت دهد؟

جواب:

اگر تو شعری را می‌گویی که مباح است یا شعری که در آن خیر و نفع برای مردم وجود دارد و آن‌ها را به آنچه در دین و دنیای‌شان مفید است، هدایت می‌کند، در این صورت اشکالی برای تو در این کار نیست اما اگر شعری حرام، بی‌ارزش و پست می‌گویی، این برای تو حرام است.

با این وجود می‌گوییم: بهتر است که تو به عنوان طالب علم، این کار را رها کنی و به طلب علم از کتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و سنت رسولش صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم و گفتار صحابه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم و امامان پس از آنها بپردازی تا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ از طریق آن تو را بهره‌مند سازد زیرا کاری که اکنون انجام می‌دهی، ممکن است بی‌ضرر باشد یا پاداشی داشته باشد که با پاداش طلب علم شرعی که بر پایه کتاب الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ و سنت رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم و گفتار صحابه و امامان است، قابل مقایسه نیست یا اینکه در صورت سرودن شعری بی‌ارزش و پست که به فسق و فجور دعوت می‌کند، که گناه‌کار خواهی بود.

پس نصیحت من به تو این است که کاری که اکنون انجام می‌دهی، یعنی شعر و مرور کتاب‌های شعر را رها کنی و به علم شرعی بپردازی تا الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ تو را از طریق آن بهره‌مند سازد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: إني أحد الطلاب المتمسكين بكتاب الله وسنة رسوله وموفق في دراستي والحمد لله، ولكنني أنظم الشعر كثيرا وأقوله في المناسبات، وغير المناسبات، مما جعلني أقضي جُلَّ وقتي أقرأ كتب الشعر، وأنظمه، فما حكم هذا العمل، بارك الله فيكم؟

فأجاب رحمه الله تعالى: إذا كنت تقول الشعر المباح، أو الشعر الذي فيه الخير للناس، وتوجيههم إلى ما ينفعهم في دينهم ودنياهم، فلا حرج عليك في ذلك، أما إذا كنت تقول شِعرًا محرما ساقطا سافلا، فإن هذا حرام عليك.

ومع هذا فنقول: إن الأولى بك، وأنت طالب علم أن تدع هذا العمل، وأن تقبل على طلب العلم من كتاب الله وسنة رسوله صلى الله عليه وعلى آله وسلم وأقوال الصحابة، والأئمة من بعدهم، حتى ينفعك الله بذلك لأن ما أنت عليه الآن، إما أن تكون فيه سالما، أو مأجورا بأجر لا يساوي طلب العلم الشرعي المبني على كتاب الله وسنة رسول الله صلى الله عليه وعلى آله وسلم وقول الصحابة والأئمة، وإما أن تكون مأزورا إذا كان ما تقوله من الشَّعر شِعرًا ساقطا سافلا يدعو إلى الفجور والفحشاء.

فنصيحتي لك أن تدع ما أنت عليه الآن من الشعر ومراجعة الدواوين، وأن تُقبل على العلم الشرعي، لعل الله أن ينفعك بذلك.

مطالب مرتبط:

(۶۷۹۳) حکم گوش دادن به اناشید‌ی که به عنوان اناشید اسلامی شناخته شده است چیست؟

اگر به شکل آهنگ‌های بی‌ارزش و پست باشد، حرام است و اگر از کسانی باشد که صدای زیبایی دارند و شنونده را به فتنه می‌اندازد، حرام است و اگر حاوی معانی باطل باشد، حرام است....

ادامه مطلب …

(۶۷۹۶) درباره‌ی شعر مباح برای من بگویید؟

اشعار بسیاری در زمینه پند و حکمت وجود دارد که شناخته شده هستند و می‌تواند در کتاب‌های ادب آنها را مطالعه کند و هر کدام از آنها را که خواست استفاده کند....

ادامه مطلب …

(۶۷۹۹) آیا شنیدن قصاید بادیه‌نشینان جایز است؟

شنیدن آواز خالی از موسیقی و آلات دیگر مانند ساز و نظیر آن، جایز است به شرط آنکه حاوی چیزهایی نباشد که موجب فتنه شود...

ادامه مطلب …

(۶۷۹۰) حکم گوش دادن به اناشید‌ اسلامی چیست؟

اولاً، برای انسان شایسته است که فقط به چیزی گوش دهد که برایش سودمند و بدون ضرر باشد، مانند قرآن، احادیث و احکام فقهی که برای شنونده مفید است....

ادامه مطلب …

(۶۷۹۱) حکم گوش دادن به اناشید اسلامی

اناشیدی که در آن موعظه است و در آن به حال انسان هنگام مرگ، وضعیت او بعد از دفن و وضعیت او در روز قیامت ذکر می‌شود، گوش دادن به آن‌ها مطلوب است و سلف صالح نیز به چنین اناشیدی گوش می‌دادند زیرا این اشعار باعث نرم شدن قلب، اشک ریختن چشم‌ها و خشوع اعضا و جوارح می‌شوند و دارای فایده هستند....

ادامه مطلب …

(۶۸۰۹) حکم بازی شطرنج چیست؟

قول راجح این است که بازی شطرنج به اسباب زیر حرام است....

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه