سه‌شنبه 22 ربیع‌الثانی 1447
۲۲ مهر ۱۴۰۴
14 اکتبر 2025

(۶۷۸۹) حکم شرعی گوش دادن به اناشید اسلامی با الحان مشابه موسیقی

(۶۷۸۹) سوال: شنیدم برخی از اناشید اسلامی دارای الحان مشابه الحان آوازهای موسیقی است اما حکم آن بدون موسیقی و با صداهای زیبا، چیست؟ در حالی که برخی از برادران نسبت به آن به سختی می‌افتند (یعنی گناه است) و می‌گویند که این از اعمال صوفی‌ها است؟

جواب:

این اناشید که سوال کننده در مورد آن‌ها پرسیده و به نام «اناشید اسلامی» شناخته می‌شوند، شامل برخی از مواردی است که ما از آن تحذیر می‌دهیم از جمله:

اینکه به شکل آوازهایی خوانده می‌شوند که خوانندگان در آهنگ‌های بی‌ارزش می‌خوانند و اینکه با صداهای زیبا و جذاب اجرا می‌شوند و اینکه گاهی با دست‌زدن یا ضربه زدن بر روی وسایلی مانند تشت یا شبیه آن همراه است اما آنچه در سؤال آمده خالی از دست‌زدن یا ضربه زدن بر روی وسایلی مانند تشت یا شبیه آن است ولی سوال کننده می‌گوید: لحن‌های آن شبیه به لحن‌های آوازهای بی‌ارزش است و با صداهای زیبا و جذاب اجرا می‌شود که در این صورت، ما معتقدیم که نباید به چنین آوازهایی گوش داد به خاطر فتنه‌ای که در آن است و شبیه به لحن‌های آهنگ‌های فاسد و بی‌حیایی است.

بهتر از آن این است که فرد به شنیدن مواعظ مفیدی از قرآن و سنت پیامبر صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم و سخنان صحابه رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُم و ائمه اهل علم و دین بپردازد چرا که این‌ها به تنهایی کفایت می‌کنند و نیازی به چیز دیگری نیست.

اگر فرد عادت کند که فقط با نوع خاصی از مواعظ مانند لحن‌های آهنگ‌ها پند گیرد، ممکن است از دیگر مواعظ بهره‌مند نشود زیرا نفس او عادت کرده که فقط از این نوع موعظه‌ها بهره ببرد و این امر خطرناکی است که ممکن است موجب کناره‌گیری از موعظه‌های قرآن کریم، سنت نبوی و سخنان اهل علم و ائمه شود؛ بنابراین نصیحت من این است که فرد به سمت شنیدن مواعظی برود که شامل وعظ‌های قرآن و سنت رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم و سخنان صحابه و ائمه مسلمانان بعد از آن‌ها باشد.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: سمعت بعض الأناشيد الإسلامية، وفيها لحون تشبه لحون الغناء، ولكنها بدون موسيقى، وهي بأصوات جميلة، فما حكم ذلك؟ علما بأن البعض من الإخوان يتحرج منها، ويقول بأنها من أعمال الصوفية؟

فأجاب رحمه الله تعالى: هذه الأناشيد التي سأل عنها السائل، وتسمى بـ«الأناشيد الإسلامية دخل فيها بعض ما نَحْذَر، منها: أنها تُغَنَّى كغناء المطربين الذين يُغَنُّون بالأغاني الهابطة.

ومنها: أنها تكون بأصوات جميلة جذابة.

ومنها: أنها أحيانا تكون مصحوبة بالتصفيق، أو بالدق على طشت، أو شبهه، والذي جاء في السؤال خالٍ عن التصفيق وخال من الضرب على الطشت وشبهه، لكن يقول السائل: إنه بألحان كألحان الغناء الهابط، وإنه بأصوات جميلة جذابة. وحينئذ نرى ألا يُستمع لمثل هذا، لما فيه من الفتنة، والتشبه بألحان الغناء الماجن.

وخير من ذلك أن يستمع الإنسان إلى مواعظ نافعة مأخوذة من كتاب الله وسنة رسوله صلى الله عليه وعلى آله وسلم و أقوال الصحابة، والأئمة من أهل العلم والدين، فإن في ذلك غنّى وكفاية عما سواه.

والإنسان إذا اعتاد ألا يتعظ إلا بشيء مُعيَّن كألحان الغناء، فإنه ربما لا ينتفع بالمواعظ الأخرى، لأن نفسه ألفت ألا تتعظ إلا بهذا الشكل من المواعظ، وهذا خطير يؤدي إلى الزهد في موعظة القرآن الكريم والسنة النبوية، وأقوال أهل العلم والأئمة، فالذي أنصح به أن يتجه الإنسان إلى استماع ما ذكرته من المواعظ التي تشتمل على كتاب الله وسنة رسوله – صلى الله عليه وعلى آله وسلم- وأقوال الصحابة، وأئمة المسلمين من بعدهم.

مطالب مرتبط:

(۶۸۰۶) نظر شما در مورد حکم شرعی بازی ورق چیست؟

برخی از مشایخ ما، از جمله شیخ عبد الرحمن بن سعدی، حکم به تحریم آن داده‌اند، چه این بازی با شرط‌بندی باشد و چه بدون آن....

ادامه مطلب …

(۶۸۰۸ آیا جایز است که فرد خود را به خطر بیاندازد یا همان‌طور که اکنون در برخی از ورزش‌های خشن می‌بینیم؟

این حرام است و جایز نیست که انسان خود را در معرض خطر مرگ یا آسیب قرار دهد....

ادامه مطلب …

(۶۸۰۹) حکم بازی شطرنج چیست؟

قول راجح این است که بازی شطرنج به اسباب زیر حرام است....

ادامه مطلب …

(۶۷۹۱) حکم گوش دادن به اناشید اسلامی

اناشیدی که در آن موعظه است و در آن به حال انسان هنگام مرگ، وضعیت او بعد از دفن و وضعیت او در روز قیامت ذکر می‌شود، گوش دادن به آن‌ها مطلوب است و سلف صالح نیز به چنین اناشیدی گوش می‌دادند زیرا این اشعار باعث نرم شدن قلب، اشک ریختن چشم‌ها و خشوع اعضا و جوارح می‌شوند و دارای فایده هستند....

ادامه مطلب …

(۶۸۰۰) سوال کننده خانم: آیا حضور در جشن‌هایی که در آن خواننده‌ی زن بدون طبل‌ حضور دارد، جایز است؟

خواننده زن معمولا آوازهایش همراه با موسیقی است و اگر با موسیقی همراه باشد، حرام است زیرا موسیقی از معازف است و رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم آن را حرام کرده است...

ادامه مطلب …

(۶۷۹۹) آیا شنیدن قصاید بادیه‌نشینان جایز است؟

شنیدن آواز خالی از موسیقی و آلات دیگر مانند ساز و نظیر آن، جایز است به شرط آنکه حاوی چیزهایی نباشد که موجب فتنه شود...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه