پنج‌شنبه 17 ربیع‌الثانی 1447
۱۷ مهر ۱۴۰۴
9 اکتبر 2025

(۶۶۸۳) حکم شرعی به‌ کاربردن تعبیر «حرام است» در سخنان روزمره

(۶۶۸۳) سوال: در زبان مردم رایج گشته که وقتی یکی کاری می‌کند که از آن کار راضی نیستند یا امر غیر مرغوبی در آن رخ می‌دهد می‌گویند: حرام است که این رخ دهد یا حرام است که این را انجام دهی و اگر گوینده‌ی این کلام قصدش حرام کردن چیزی که الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ حلال دانسته نباشد ولی امری است گفتن آن عادت گشته، آیا گناهی بر آنان می‌باشد یا از قول لغو و بیهوده‌ای است که بر آن مؤاخذه نمی‌گردند؟

جواب:

آن چیزی که وصف تحریم را بر آن کرده است اگر از آن‌چیزی باشد که الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ آن را حرام کرده همانطور که اگر بگوید: حرام است که این مرد در زنا واقع گردد و حرام است که انسان دزدی کند و مانند آن، وصف آن چیز به حرام صحیح است و مطابق آنچه در شریعت است، می‌باشد اما اگر آن چیز حرام نیست، جایز نمی‌باشد که متصف به حرام گردد اگرچه لفظا باشد زیرا شاید تحریم آنچه الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ حلال کرده وهم شود یا حرام بر الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در قضا و قدرش وهم گردد از این جهت که قصدشان از تحریم، تحریم قدری باشد زیرا دو نوع تحریم وجود دارد تحریم قدری و شرعی است لذا اگر متعلق به فعل الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ باشد تحریم قدری است و آنچه متعلق به شرع الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ باشد، تحریم شرعی است و بر همین اساس اطلاق کردن همچنین کلمه‌ای نهی می‌شود اگرچه مرادشان تحریم شرعی نباشد چون تحریم قدری نیز به ایشان برنمی‌گردد بلکه الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ است که هر کاری که بخواهد انجام می‌دهد و هرآنچه بخواهد اتفاق بیافتد، اتفاق می‌افتد و هرآنچه که نخواهد اتفاق بیافتد، اتفاق نمی‌افتد.

در نتیجه به نظر من باید که از این کلمات دوری کنند و این‌ها را به کارنبرند اگرچه قصدشان چیزی درستی باشد از جهتی که قصدشان به گمان من این است که این چیز بعید می‌باشد که رخ دهد یا بعید می‌باشد که رخ ندهد ولی با این وجود نظر من این است از این کلمات استفاده نکنند.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

تقول السائلة: درج على ألسنة الكثير من الناس حينما يفعل أحد شيئًا لا يرضى عنه، أو يحصل أمر غير مرغوب فيه أن يقولوا: حرام هذا أن يحصل، أو حرام أن تفعل هذا، وإن لم يقترن هذا من القائل بنيَّة تحريم شيء أحله الله، ولكنه أمر اعتادوا قوله، فهل عليهم في ذلك شيء، أم هو من لغو القول الذي لا يؤاخذون عليه؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: هذا الذي وصفوه بالتحريم، إما أن يكون مما حرمه الله، كما لو قالوا: حرام أن يقع الزنى من هذا الرجل، وحرام أن يسرق الإنسان. وما أشبه ذلك، فإن وصف هذا الشيء بالحرام صحيح مطابق لما جاء به الشرع، وأما إذا كان الشيء غير مُحرَّم فإنه لا يجوز أن يوصف بالتحريم، ولو لفظا، لأن ذلك قد يُوهم تحريم ما أحل الله -عز وجل- أو يُوهم الحجر على الله -عز وجل- في قضائه وقدره، بحيث يقصدون بالتحريم التحريم القدري، لأن التحريم يكون قَدَريًا ويكون شرعيا، فإذا تعلق بفعل الله -عز وجل – فإنه يكون تحريما قدريًا، وما يتعلق بشرعه ، فإنه يكون تحريما شرعيًّا، وعلى هذا فيُنهى هؤلاء عن إطلاق مثل هذه الكلمة، ولو كانوا لا يريدون بها التحريم الشرعي، لأن التحريم القدري ليس إليهم أيضًا، بل هو إلى الله -عز وجل – هو الذي يفعل ما يشاء، فيُحدث ما يشاء أن يُحدثه، ويمنع ما شاء أن يمنعه.

المهم أن الذي أرى أن يتنزهوا عن هذه الكلمة وأن يبتعدوا عنها، وإن كان قصدهم في ذلك شيئًا صحيحًا، حيث يقصدون -فيما أظن- أن هذا الشيء بعيد أن يقع، أو بعيد ألا يقع، ولكن مع ذلك أرى أن يتنزهوا عن هذه الكلمة.

مطالب مرتبط:

(۶۶۸۵) آیا کلمه‌ی (شکراً): (متشکرم) و (أرجوك): (به شما امیدوارم) حرام است؟

چیزی که شایسته می‌باشد برای کسی که کار خوبی را برای او انجام داده این است که به گفتن: (شکرا) بسنده نکند و بگوید: (جزاك الله خيرا)....

ادامه مطلب …

(۶۶۸۸) حکم زنی که به فرزندانش و پدرشان که غایب است، ناسزا می‌گوید چیست؟

ناسزا گفتن پدر یا مادر به فرزندان بر وجهی غیر حرام، مانند این که بگوید: ‌ای نادان یا احمق و مانند آن از کلماتی که به درجه‌ی تحریم نمی‌رسند، با وجود سبب آن اشکالی ندارند...

ادامه مطلب …

(۶۶۴۸) حکم شرعی غیبت کودک نابالغ

غیبت یعنی یاد کردن از برادرت در غیاب او با آنچه خوشش نمی‌آید، این غیبت است زیرا الغيبة (غيبت) الغيب، بر وزن فِعْلة می‌باشد....

ادامه مطلب …

(۶۶۵۲) وقتی خانه به میدان غیبت تبدیل می‌شود؛ راه درست چیست؟

قبل از هر چیز آن زنان را نصیحت می‌کنم که غیبت کردن را ترک کنند زیرا غیبت از گناهان کبیره است و الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ آن را به قبیح‌ترین مثال تشبیه کرده است ...

ادامه مطلب …

(۶۶۴۹) فرق بین غیبت و بهتان چیست؟

فرق بین بهتان و غیبت این است که مردی که غیبت او را کردی به آنچه از او یاد کردی متصف باشد اما بهتان به آنچه از او ذکر کردی متصف نیست بلکه به او بهتان زدی و بر او دروغ بسته‌ای؛ لذا در این صورت جمع بین بهتان و غیبت می‌باشد....

ادامه مطلب …

(۶۶۵۵) آیا ذکر صفات اشخاص در غیاب آنان، غیبت محسوب می‌شود؟

ستودن شخصی به آنچه متصف می‌باشد در حال غیاب او، خوب و نیک است اما عیب جویی کردن از او با آنچه که به آن متصف است، حرام می‌باشد چون از غیبت می‌باشد و غیبت از گناهان کبیره است...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه