چهارشنبه 23 ربیع‌الثانی 1447
۲۳ مهر ۱۴۰۴
15 اکتبر 2025

(۶۶۶۳) حکم گفتن دروغ برای اصلاح بین افراد

(۶۶۶۳) سوال: هنگامی که کسی بخواهد بین دو نفری که باهم درگیر هستند، صلح ایجاد کند آیا برای او جایز است که دروغ بگوید و به الله قسم بخورد در حالی که نیت او فقط اصلاح باشد؟

جواب:

دروغ برای آشتی دادن مردم به خاطر مصلحتی که از مفسده‌ی دروغ بیشتر است، جایز می‌باشد با این وجود برای کسی که بین آن‌ها آشتی می‌دهد اولی‌تر است که توریه کند یعنی مرادش از گفته‌ی خود مخالف ظاهرش است لذا هنگامی که بخواهد به یکی از دو طرف درگیر بگوید: قسم به الله فلانی چیزی در مورد تو نگفت در حالی که می‌داند فلانی در مورد او چیزی گفته است پس نیت او از آن چیز، چیز دیگری که در مورد او گفته است باشد تا که راستگو شود و او در مقابل مخاطب است و فقط می‌خواهد که مخاطب، رفیقش را با آن متهم نکند که در این صورت از دروغ در امان می‌ماند و بین دو نفر که قطع رابطه کرده‌ بودند صلح ایجاد کرده است و اما در مورد قسمی که او می‌داند دروغ است من در مورد آن توقف می‌کنم (یعنی فتوا نمی‌دهم) مگر این که توریه کند که در این صورت قسم او برآنچه می‌خواهد جایز است.

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: عندما يريد الرجل أن يصلح بين اثنين متخاصمين، هل يحق له أن يكذب ويحلف بالله، ونيته أنه يريد الإصلاح فقط؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: أما الكذب في الإصلاح بين الناس فإنه جائز، لما فيه من المصلحة التي تَرْبُو على مفسدة الكذب، ومع ذلك، فإن الأولى للمصلح أن يسلك طريق التَّوْرِيَة، بأنه يريد في كلامه ما يخالف ظاهره، فإذا أراد أن يقول لأحد الخصمين والله ما قال فلان فيك شيئًا. وهو يعلم أنه قد قال فيه شيئًا، فَلْيَنْوِ بهذا الشيء شيئًا آخر غير الذي قاله فيه، ليكون بذلك صادقًا، وهو أمام المخاطب إنما أراد ما اتهم المخاطب به صاحبه، فحينئذ يكون سالما من الكذب مُصلحًا بين المتخاصمين، وأما الخلف على ذلك، وهو يعلم أنه كذب فأنا أتوقف فيه، إلا إذا أراد التَّوْرِيَة، فإن إرادته التَّوْرِيَة، وحَلِفَه على ما يريد جائز.

مطالب مرتبط:

(۶۶۷۲) حکم بازگو کردن عیوب دیگران در نفس خود و تفاوت آن با غیبت

این غیبت نیست یعنی اینکه در نفس خود عیوب برادرت را بازگو کنی (غیبت محسوب نمی‌گردد) ولی اولی‌تر است که این کار را نکنی و از آن اجتناب کنی...

ادامه مطلب …

(۶۶۶۰) حکم دروغ گفتن به صورت شوخی

این در اسلام حرام است زیرا همه‌ی دروغ حرام می‌باشد و واجب است که از آن پرهیز نمود...

ادامه مطلب …

(۶۶۶۴) حکم دروغ‌گویی در تاریخ طلاق به توصیه‌ی پدر و تأثیر آن بر صحت طلاق

شکی نیست آنچه پدرت به تو امر نموده، حرام است و باید توبه کند و به سوی الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ برگردد شاید الله  سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ توبه‌ی او را قبول کند....

ادامه مطلب …

(۶۶۵۴) آیا جایز است در مورد مردمی که مرتکب محرمات و فواحش می‌گردند، در غیابشان صحبت کنیم؟

بله جایز است که در مورد کارهایی که می‌کنند برای تحذیر دادن از آن و هم‌نشینی با آن‌ها صحبت کنی...

ادامه مطلب …

(۶۶۸۵) آیا کلمه‌ی (شکراً): (متشکرم) و (أرجوك): (به شما امیدوارم) حرام است؟

چیزی که شایسته می‌باشد برای کسی که کار خوبی را برای او انجام داده این است که به گفتن: (شکرا) بسنده نکند و بگوید: (جزاك الله خيرا)....

ادامه مطلب …

(۶۶۶۸) حکم شرعی در به‌کارگیری لعن و ناسزا در زبان عامیانه

شایسته است که انسان زبان خود را بر کلمات پاک نافع تمرین دهد و از همه‌ی الفاظ دشنام و ناسزا پرهیز کند حتی در چیزهایی که برای او جایز است دشنام و ناسزا گوید چراکه شایسته نیست آن‌ها را به زبان آورد...

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه