(۶۵۴۱) حکم پدری که در حق پسرانش جفا می‌کند و همیشه می‌بینی که در صورت فرزندانش عبوس و عصبانی است، چیست؟

(۶۵۴۱) سوال: حکم پدری که در حق پسرانش جفا می‌کند و همیشه می‌بینی که در صورت فرزندانش عبوس و عصبانی است، چیست؟ با وجود این‌که با دیگران با روی باز و خندان است و خاطر مشکلات عادی که در همه‌ی خانه‌ها وجود دارد، فرزندان را به مدت چند هفته رها کرده می‌کند و به شهر دیگر می‌رود؛ نصیحت شما برای کسانی که مسؤلیت خود را به جا نمی‌آورند چیست؟ آیا بر کارهای خیر و خوش‌رویی با مردم ثواب دارد در حالی که با فرزندانش عبوس و شدید است؟ با بوجود این که فرزندانش در حق او کوتاهی نکرده‌اند و آیا مرد با هم‌نشینی با فرزندانش و خوش‌رویی با آن‌ها دارای اجر می‌گردد؟ با همراه دلیل توضیح داده شود اللهÀ در شما برکت بیاندازد؟

جواب:

حکم و دلیل، قول رسول اللهﷺ است که می‌فرماید: «خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لِأَهْلِهِ، وَأَنَا خَيْرُكُمْ لِأَهْلِي»[۱]: (بهترین شما بهترین برای اهلش می‌باشد و من بهترین شما نسبت به اهلم هستم).

لذا نصیحت من برای این پدر (اگر آنچه از او ذکر گردید صحیح باشد) این است که بر معاشرت نیک با خانواده از همسر، پسران و دخترانش و بقیه‌ی خانواده حریص باشد و بداند که این کار او را به اللهÀ نزدیک می‌کند و از بهترین مردم می‌گردد چون رسول اللهﷺ می‌‌فرماید: «خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لِأَهْلِهِ، وَأَنَا خَيْرُكُمْ لِأَهْلِي»: (بهترین شما بهترین برای اهلش می‌باشد و من بهترین شما نسبت به اهلم هستم) اما به نسبت خوش‌رویی و خوش اخلاقی با مردم، دارای اجر است چون این از اخلاق خوبی است که رسول اللهﷺ بر آن تشویق نموده‌‌اند و انسان نمی‌تواند به همه‌ی مردم روزی دهد و مالش را برای آن‌ها تقسیم کند و اگر این‌کار را نیز بکند به نسبت اخلاق نیک چیزی به حساب نمی‌آید ولی می‌تواند با اخلاق والا و نیک مردم را به خوبی و الفت و محبت فرا خواند.

برای همین می‌گویم: شایسته‌ی این پدر است همانطور که با مردم خوش‌رفتاری می‌کند با خانواده و فرزندانش نیز خوش‌رفتاری نماید و خوش‌رفتاری و احسان با اهل و فرزندانش با‌فضلیت‌تر از احسان و خوش‌رفتاری با دیگران می‌باشد و اما به نسبت خانواده‌اش، باید (در برابر بد اخلاقی پدرشان) صبر نمایند و احتساب اجر کنند و منتظر فرج بمانند و اگر امکان دارد او را نصیحت کنند یا به دوستان و رفیقانش سپرده شود که او را نصحیت کند و شاید اللهÀ قلب او را تغییر دهد.

[۱] سنن ترمذی: كتاب المناقب، باب في فضل أزواج النبي ﷺ شماره (٣٨٩٥) وقال: حسن غريب صحيح. و سنن ابن ماجه: كتاب النكاح، باب باب حسن معاشرة النساء، شماره (۱۹۷۷).

تعداد بازدید: 1

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: ما حكم الأب الذي يعامل أبناءه بجفاء، ودائما نجده مُتَذمَّرًا عابسًا في وجه أولاده، مع أنه مع الآخرين تجده ضاحكا مستبشرا، ونتيجة لبعض المشكلات العادية التي تحدث في جميع البيوت يترك الأولاد بالأسابيع، وينعزل عنهم في مدينة أخرى، وما نصيحتكم لأمثاله ممن لا يُراعون المسئولية، وهل يُؤجر على أفعال الخير والانشراح للناس، مع تنكيده وعُبوسه مع أولاده؟ علما بأنهم لم يُقَصِّروا في حقه بشيء، وهل يؤجر الرجل على جلوسه مع أولاده، وانبساطه معهم؟ مع الدليل بارك الله فيكم؟

فأجاب رحمه الله تعالى: الحكم والدليل هو قول النبي صلى الله عليه وسلم: «خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لِأَهْلِهِ، وَأَنَا خَيْرُكُمْ لِأَهْلِي».

فنصيحتي لهذا الأب – إذا كان ما ذُكر عنه صحيحا- أن يحرص على إحسان العشرة لأهله، من زوجة وأبناء وبنات وغيرهم ممن يكون من عائلته، وأن يعلم أن هذا العمل مما يزيده قُربة عند الله

– سبحانه وتعالى- وأنه بهذا العمل يكون خير الناس، يعني: خير الناس الذين هو مثلهم، لأن الرسول -عليه الصلاة والسلام- يقول: «خَيْرُكُمْ خَيْرُكُمْ لِأَهْلِهِ، وَأَنَا خَيْرُكُمْ لِأَهْلِي». وأما كونه يؤجر على انبساطه إلى الناس، وانشراحه لهم، فهو يؤجر على ذلك، لأن هذا من الأخلاق الحسنة التي حث عليها النبي صلى الله عليه وسلم والإنسان لا يمكن أن يسع الناس برزقه، ويقسم عليهم ماله، ولو قسم عليهم من المال ما قسم لم يجد شيئا بالنسبة إلى حسن الخلق، لكنه يمكن أن يسع الناس بأخلاقه الفاضلة التي يدعو الناس فيها إلى الخير، وإلى الألفة والمحبة لهم.

لهذا أقول: إنه ينبغي لهذا الأب أنه كما أحسن أخلاقه إلى الناس، أن يُحسن أخلاقه إلى أهله وذويه وإحسانه الأخلاق لأهله وذويه أفضل من إحسان الأخلاق إلى غيرهم من الأجانب، أما بالنسبة لأهله فإن عليهم أن يصبروا، ويحتسبوا الأمر لله، وينتظروا الفرج، ويناصحوه إن أمكنهم ذلك، أو يُوعِزُوا إلى أحد من أصحابه وأصدقائه بالنصيحة، ولعل الله -سبحانه وتعالى- أن يُغَيّر قلبه.