(۶۴۲۴) سوال: آیا امر به معروف و نهی از منکر فقط برای مسلمانان است یا شامل غیرمسلمانان هم می‌شود؟ جزاکم الله خیرا.

جواب:

امر به معروف و نهی از منکر عام است و شامل مسلمانان و غیرمسلمانان می‌شود، اما تفاوت در شیوه انجام آن است: مسلمانان باید به همه معروف‌ها امر و از همه منکرها نهی شوند اما کافران ابتدا به اسلام دعوت می‌شوند، همان‌طور که رسول الله صَلَّى‌اللهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم هنگام فرستادن معاذ بن جبل رَضِيَ‌اللهُ‌عَنْهُ به یمن فرمود: «إِنَّكَ تَأْتِي قَوْمًا مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ، فَادْعُهُمْ إِلَى شَهَادَةِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ، وَأَنِّي رَسُولُ اللَّهِ، فَإِنْ هُمْ أَطَاعُوا لِذَلِكَ فَأَعْلِمْهُمْ أَنَّ اللَّهَ افْتَرَضَ عَلَيْهِمْ خَمْسَ صَلَوَاتٍ فِي كُلِّ يَوْمٍ وَلَيْلَةٍ، فَإِنْ هُمْ أَطَاعُوا لِذَلِكَ فَأَعْلِمْهُمْ أَنَّ اللَّهَ افْتَرَضَ عَلَيْهِمْ صَدَقَةً، تُؤْخَذُ مِنْ أَغْنِيَائِهِمْ، فَتُرَدُّ فِي فُقَرَائِهِمْ، فَإِنْ هُمْ أَطَاعُوا لِذَلِكَ، فَإِيَّاكَ وَكَرَائِمَ أَمْوَالِهِمْ، وَاتَّقِ دَعْوَةَ الْمَظْلُومِ؛ فَإِنَّهُ لَيْسَ بَيْنَهَا وَبَيْنَ اللَّهِ حِجَابٌ»^[۱]: (تو نزد قومی می‌روی که اهل کتاب هستند، پس آنان را به گواهی دادن به این که معبودی [به حق] جز الله نیست و اینکه محمد فرستاده‌ی الله است، فرابخوان، پس اگر در این باره از تو اطاعت کردند، به آنان خبر بده که الله پنج نماز در شبانه‌روز را بر آنان فرض نموده است، پس چون در این مورد از تو اطاعت کردند، به آنان خبر بده که الله صدقه‌ای را بر آنان واجب نموده که از ثروتمندان‌شان گرفته می‌شود و به فقرای‌شان بازگردانده می‌شود؛ پس اگر در این باره از تو اطاعت کردند، از اموال نفیس آنان برحذر باش و از دعای مظلوم بترس که بین او و الله حجابی نیست) اما کفار مقیم در بلاد ما که تحت عهد یا امان وارد شده‌اند، از آشکار ساختن منکرات یا شعائر خود نهی می‌شوند زیرا که آن اهانت به مسلمانان است و نیز به‌سبب آن‌که از جمله شروطی است که عمر بر اهل ذمّه قرار داد؛ و معاهد و مستأمن در این حکم به‌طریق اولی داخل‌اند، پس باید از آشکار کردن صلیب نهی شوند، چه روی خانه‌هایشان باشد یا روی ماشین‌هایشان، یا در آن‌چه آن را بر گردن می‌آویزند امّا این نهی را باید کسی انجام دهد که نهی او فایده‌ای در پی داشته باشد و امّا اگر نهی او هیچ فایده‌ای نداشته باشد، چه‌بسا نهی‌کردن فقط موجب پافشاری آنان بر کارشان شود و بر آن‌چه هستند باقی بمانند.

[۱] تخریج آن گذشت.